NGT x SaySci Ep.5 “ผ้ายับ กลับมาเรียบสวย”
เสื้อผ้าที่ซักแล้ว หรือเสื้อผ้าที่เราพับเก็บไว้นานๆ มักจะเกิดรอยยับขึ้นที่บริเวณเนื้อผ้า ซึ่งก่อนเราจะนำมาสวมใส่ เราต้องทำการรีดให้เรียบก่อนทุกครั้ง เพื่อความดูดีและความมั่นใจขณะสวมใส่ แต่คุณผู้อ่านทราบหรือไม่ว่า เตารีดที่เราใช้รีดผ้าทำให้ผ้าเรียบได้อย่างไร
เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับพันธะโมเลกุลในเนื้อผ้าครับ เมื่อเราทำการซักผ้าด้วยน้ำอุณภูมิปกติ น้ำจะส่งผลให้พันธะเคมีในเส้นใยผ้าเกิดการหดตัว บวกกับขั้นตอนการผักผ้าเราต้องขยี้ บิด และขยำ อยู่หลายรอบ หรือแม้แต่กระบวนการปั่นแห้งโดยเครื่องซักผ้า ล้วนส่งผลให้พันธะเคมีของเนื้อผ้าเกิดรอยพับขึ้นในสายโมเลกุล จึงทำให้เมื่อเวลาผ้าแห้งแล้ว เกิดรอยยับยู่ยี่อย่างที่เราเห็น
(เนื้อสัตว์เปลี่ยนสีเมื่อปรุงสุกได้อย่างไร? วิทยาศาสตร์มีคำตอบ)
หลังจากนั้นเราจึงนำเสื้อผ้าที่ซักแล้วเหล่านั้น มาผ่านการรีดด้วยเตารีดที่มีความร้อน ตัวแปรสำคัญที่ทำให้ผ้าเรียบคือ ความร้อนและน้ำหนักของเตารีด โดยความร้อนนั้นจะส่งผลให้พันธะโมเลกุลในเส้นใยผ้าเกิดการขยายตัว (คล้ายกับพลาสติกแข็งที่ได้รับความร้อนแล้วเราเปลี่ยนรูปได้ และจะคงรูปเมื่อเย็นตัวลง) ในขณะนั้นเกิดแรงกดจากน้ำหนักของเตารีด และแรงกดจากมือของเรา ทำให้เส้นใยของผ้าที่ยับอยู่นั้นคลายตัวออกเป็นเส้นตรงอย่างที่ควรจะเป็น และส่งผลให้เสื้อผ้าทั้งตัวเรียบกลิบสวยงามอีกครั้ง
ในบางครั้ง เราจำเป็นต้องพรมน้ำเพื่อช่วยให้รีดผ้าง่ายขึ้น เรื่องนี้มีเหตุผลซ่อนอยู่คือ น้ำที่ฉีดพรมลงไปบนเสื้อผ้าจะเป็นนำความร้อนจากเตารีดแทรกซึมเข้าไปในเส้นใยได้ดีขึ้น จึงช่วยให้พันธะโมลกุลในเส้นใยผ้าได้รับความร้อนอย่างทั่วถึง ส่งผลให้การรีดผ้าเรียบง่ายขึ้นนั่นเอง
อ่านเพิ่มเติม
