ทีมงาน soranews24.com ทดลองเช่าคุณลุงทาคาโนบุ นิชิโมโต้ และเขียนรีวิวการให้บริการในเว็บไซต์
ภาพถ่ายโดย soranews24.com
ในสังคมอันเร่งรีบแบบญี่ปุ่น ผู้คนทำงานหนัก เรียนเยอะจนไม่มีเวลาสานความสัมพันธ์ใดๆ แต่นี่ไม่ใช่เรื่องใหญ่เพราะคุณสามารถหาเช่าแฟนหรือเพื่อนเพื่อออกไปเที่ยวเล่นได้เป็นรายชั่วโมงถึงหนึ่งวัน แต่ถ้าหากต้องการมากกว่านั้นล่ะ? หากคุณต้องการใครสักคนที่คอยรับฟังและให้คำแนะนำในชีวิต คุณจะไปหาผู้ใหญ่แบบนั้นได้ที่ไหน…แน่นอนว่าที่ญี่ปุ่นเองก็มีบริการแบบนั้นเช่นกัน และมนุษย์ลุงที่พร้อมจะรับฟังคุณเหล่านี้ถูกเรียกว่า “ossan” (おっさん)
ไม่ว่าคุณจะเป็นใครก็ตามสามารถใช้บริการนี้ได้ผ่านการจองออนไลน์ คุณลุงพร้อมให้เช่ามีอายุตั้งแต่ 45 – 55 ปี สนนราคาชั่วโมงละ 1,000 เยน หรือราว 300 บาท
วัฒนธรรมแบบญี่ปุ่นนั้น ผู้คนมักไม่ค่อยเปิดเผยตัวตนหรือเรื่องส่วนตัวกับใคร ในบางครั้งเมื่อคุณเผชิญกับปัญหา และต้องการคำแนะนำจากผู้ใหญ่ ทว่ากลับไม่ต้องการให้เพื่อนร่วมงานที่ทำงานด้วยกันมานานเป็นปีๆ หรือสมาชิกในครอบครัวรับรู้ปัญหาส่วนตัว การระบายกับคนแปลกหน้าคือทางออก นอกจากนั้นอีกหนึ่งเหตุผลสำคัญก็คือ การได้พูดคุยกับคนแปลกหน้ายังเป็นการป้องกันไม่ให้เรื่องราวเหล่านั้นรั่วไหลออกไปอีกด้วย และนั่นคือที่มาของธุรกิจ บริการเช่าลุง ที่กำลังเติบโตในญี่ปุ่นขณะนี้ โดย ทาคาโนบุ นิชิโมโต้ (Takanobu Nishimoto) อดีตแฟชั่นดีไซน์วัย 50 ปี ที่ก่อตั้งธุรกิจนี้ขึ้นเมื่อปี 2012
นิชิโมโต้เล่าว่า ไอเดียของเขาได้แรงบันดาลใจจากเมื่อเห็นกลุ่มนักเรียนหญิงวัยมัธยมกำลังล้อเลียนคุณลุงในรถไฟ ย้อนกลับไปในอดีตสังคมญี่ปุ่นเป็นสังคมที่ให้ความเคารพและนับถือผู้สูงอายุ แต่ด้วยวัฒนธรรมที่เปลี่ยนไปผู้สูงอายุจึงมีบทบาทน้อยลงในสังคม ดังนั้นนิชิโมโต้จึงมีความคิดที่จะกอบกู้เกียรติและความสำคัญของคุณลุงในสังคมให้กลับมา
ความเป็นชายในสังคม
อุดมคติของสังคมที่ผู้คนมีต่อผู้ชายวัย 45 – 55 ปี พวกเขาต้องเป็นคนมีงานการมั่นคง รายได้ดี แต่งตัวสะอาด อาจมีธุรกิจเป็นของตนเองแล้ว แต่งงาน และมีลูกแล้วสองคน รายงานจาก Sabine Fruhstuck ผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรมญี่ปุ่นสมัยใหม่ จากศูนย์เอเชียตะวันออก มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย
ทว่าทุกวันนี้ คุณลุงจำนวนหนึ่งคือคนตกงานที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตเศรษฐกิจในปี 1989 และอีกจำนวนหนึ่งดำรงสถานะเป็นฟรีแลนซ์ ในภาคธุรกิจ, ไอที ตลอดจนร้านอาหาร “ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา กลุ่มประชากรผู้ชายวัยกลางคนสูญเสียอำนาจในสังคมไปมาก” Fruhstuck กล่าว “ยิ่งในวัฒนธรรมป๊อบเอง ประชากรกลุ่มนี้แทบไม่มีบทบาทใดๆ เลย” อย่างไรก็ตามบทบาทที่ลดลงของเพศชายในสังคมญี่ปุ่นยังไม่ถือว่ามากพอที่จะผลักดันให้ผู้หญิงขึ้นมาเป็นผู้นำอยู่ดี
แม้กระนั้น Fruhstuck เชื่อว่า การกู้คืนภาพลักษณ์และบทบาทผู้ชายวัยกลางคนของนิชิโมโต้นั้นไม่ใช่เรื่องเพ้อฝัน และน่าจะช่วยได้จริง ซึ่งไอเดียดังกล่าวถือได้ว่ามีความสำคัญมากในสังคมที่จำนวนผู้สูงอายุกำลังเติบโตขึ้นเรื่อยๆ
คุณลุงผู้ให้บริการ
ทุกวันนี้เว็บไซต์ของนิชิโมโต้มีคุณลุงพร้อมให้บริการแล้ว 45 คน ในหลายเมืองทั่วญี่ปุ่น ประกอบไปด้วยคุณลุงจากหลากหลายอาชีพไม่ว่าจะเป็น วิศวกร, ไกด์นำเที่ยว, ผู้จัดการฝ่ายบุคคล, นักวิทยาศาสตร์ ไปจนถึงคนขับรถ ก่อนหน้านี้นิชิโมโต้เล่าว่ามีคนสมัครงานมากถึง 10,000 คน แต่มีเพียงไม่กี่คนที่ได้งานนี้ไปครอง
เมื่อต้องเลือก ossan สักคน นิชิโมโต้พึงใจที่จะเลือกคนแปลกๆ ที่มีข้อเสียอย่างเห็นได้ชัดมากกว่า หรือที่เขาเรียกว่า “ลุงที่ไม่อยู่ในสปอร์ตไลท์” ซึ่งเป็นการเลือกที่ยากมาก ยกตัวอย่างเช่นคุณลุงที่เคยผ่านการหย่าร้างมาแล้ว และสามารถก้าวข้ามผ่านมันไปได้ ซึ่งจะช่วยให้เขาเข้าใจความเจ็บปวดของผู้อื่นดีขึ้น นอกจากนั้นคุณสมบัติพื้นฐานสำหรับผู้ที่ต้องการทำอาชีพนี้ก็คือ การฟัง คุณลุงที่ให้บริการต้องเป็นผู้ฟังที่ดี เนื่องจาก 70% ของลูกค้านั้นล้วนมีความเจ็บปวดทางจิตใจ และต้องการที่จะระบายออก (8 ใน 10 ของลูกค้าคือผู้หญิง)
ผู้รับบริการคาดหวังสิ่งใด?
นิชิโมโต้เล่าว่า เขาได้รับเลือกจากลูกค้าราว 30 – 40 รายต่อสัปดาห์ โดย 70% เป็นผู้หญิง “ลูกค้าที่เช่าผมไปขอให้อยู่กับเขาสัก 1 – 2 ชั่วโมง และนั่งฟังเรื่องที่เขาเล่า” ในกรณีนี้มีลูกค้าท่านหนึ่งเป็นคุณยายวัย 80 ปี ว่าจ้างนิชิโมโต้ให้ไปเดินสวนสาธารณะเป็นเพื่อนทุกๆ สัปดาห์ และปฏิบัติตัวต่อเขาราวกับลูกชายแท้ๆ
สำหรับลูกค้ารายอื่นๆ ที่ไม่ได้ต้องการให้คุณลุงมานั่งรับฟังความทุกข์ของพวกเขาก็เช่น ผู้พิการที่ต้องการเพื่อนเล่นหมากรุก, นักศึกษาที่ต้องการนำเสนอแผนธุรกิจส่วนตัว แต่ขาดเงินทุนสนับสนุน หรือพนักงานใหม่ขี้อายที่ไม่รู้ว่าจะวางตัวในที่ทำงานอย่างไร ไปจนถึงเดินทางไปเยี่ยมผู้ป่วยที่โรงพยาบาล และประกาศการแต่งงานแทนพ่อเจ้าสาวให้แก่ครอบครัวของเธอ เนื่องจากผู้เป็นพ่อเสียชีวิตกะทันหัน นั่นหมายความว่าผู้ใช้บริการสามารถว่าจ้างคุณลุงเหล่านี้เพื่อทำสิ่งใดก็ได้ที่ไม่ใช่ข้อเสนอทางเพศ เนื่องจาก ossan มีกฎชัดเจนว่า ห้ามผู้ให้บริการและลูกค้าแตะเนื้อต้องตัวกันเด็ดขาด
Ken Sasaki หนึ่งในคุณลุงสังกัดเว็บไซต์ของนิชิโมโต้ เล่าประสบการณ์แปลกให้สำนักข่าว CNN ฟังถึงลูกค้ารายหนึ่ง ตัวเขาได้รับการว่าจ้างให้ไปเล่นไวโอลินในงานวันเกิดของสาววัยรุ่นคนหนึ่งที่ชื่นชอบศิลปินเกาหลีเอามากๆ เมื่อไปถึงกลับพบว่าทั้งงานมีเด็กสาวเพียงแค่ 3 คนเท่านั้น พวกเธอขอให้เขาสวมหน้ากากของศิลปินคนนั้นขณะเล่นไวโอลิน และเมื่อเริ่มบรรเลงเพลง เด็กสาวเหล่านั้นก็พากันตะโกนเรียกชื่อของศิลปินคนนั้นไม่หยุด
ด้านนิชิโมโต้เองยอมรับว่า มีบางครั้งที่เขาอยากขอร้องให้ลูกค้าหยุดรับบริการเช่นกัน แต่เลือกไม่พูดออกไปเพราะเข้าใจว่าลูกค้าต้องการ ossan มากแค่ไหน ไม่ต่างกันกับที่ธุรกิจนี้ที่อยู่ได้ด้วยใจลูกค้า “อันที่จริงมันก็ค่อนข้างน่ากลัวที่เราไม่รู้ว่าเขาจะเช่าผมไปทำอะไร แต่นั่นแหละคือความน่าสนใจของงาน” เขากล่าว “ผมไม่เคยมีปัญหากับลูกค้าแปลกๆ นะ อาจเพราะผ่านประสบการณ์มาเยอะก็เป็นได้”
Hiroaki Enomoto นักจิตวิทยาเน้นย้ำว่า สังคมญี่ปุ่นมีข้อกำหนด มีระเบียบเข้มงวดว่าสิ่งใดที่พูดได้และพูดไม่ได้ และยังต้องคำนึงอีกว่าเรื่องที่พูดนั้นควรพูดกับใคร อีกทั้งวัฒนธรรมญี่ปุ่นยังถือเรื่องความเกรงใจอย่างมาก “มันยากที่จะแสดงความเป็นตัวเองออกไป โดยที่ไม่รบกวนผู้อื่น” สอดคล้องกับคำกล่าวจาก Nodoka Hyodo หญิงสาววัย 24 ปี ผู้ใช้บริการคุณลุงนิชิโมโต้ เธอเล่าว่า รู้สึกเหนื่อยกับชีวิตที่ต้องสร้างตัวตนขึ้นมาเฉพาะ เมื่อใช้เวลากับเพื่อนๆ ครอบครัว หรือแม้แต่แฟนหนุ่ม แต่การพูดคุยกับคนแปลกหน้าเธอไม่ต้องทำเช่นนั้น และขอบคุณเขาที่ช่วยให้เข้าใจตัวเองมากยิ่งขึ้น
หากคนใกล้ตัวไม่สามารถตอบสนองความต้องการได้ ก็คุ้มค่าที่จะจ่ายเงินให้คนแปลกหน้า เพื่อซื้อความสบายใจกลับมา และนิชิโมโต้เองเชื่อว่าธุรกิจของเขาจะเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ตราบใดที่ผู้คนยังคงสงสัยว่า คนเราจะเช่าคุณลุงไปเพื่ออะไรกัน?
แหล่งข้อมูล
The real reason people rent middle-aged men in Japan
The middle-age Japanese men who are paid just to listen
We tried Tokyo’s “rent a middle-aged Japanese man” service, and it was awesome!
อ่านเพิ่มเติม