มหาสมุทร ผืนน้ำที่ใหญ่ที่สุดของโลกซึ่งกินพื้นที่มากว่าร้อยละ 71 ของดาวเคราะห์ ซึ่งก่อนหน้านี้นักวิทยาศาสตร์เคยเชื่อกันว่าระบบนิเวศแห่งนี้มีความแข็งแกร่งอย่างมาก และมันสามารถรับผลกระทบจากสิ่งที่มนุษย์ก่อได้ แต่ช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา งานวิจัยจำนวนมากชี้ให้เห็นว่ามหาสมุทรมีความอ่อนไหวกว่าที่เคยคิดกัน
ตั้งแต่อุณหภูมิที่สูงผิดปกติ มลพิษ เสียง และแร่ธาตุที่ละลายน้ำลงไป ต่างก็สร้างผลกระทบที่น่าตกใจให้กับผืนน้ำขนาดใหญ่เหล่านี้ ดังนั้นมันจึงหมายความว่าทุกสิ่งที่เราทำกำลังทำให้มหาสมุทรเสื่อมโทรลงเรื่อย ๆ ซึ่งเป็นสถานที่คอยค้ำจุนความมีชีวิตชีวาของโลกใบนี้
แต่จะมีวิธีไหนบ้างที่สามารถช่วยปกป้องมหาสมุทรได้? งานวิจัยใหม่ที่เผยแพร่บนวารสาร Nature Reviews Biodiversity ชี้ให้เห็นว่า การปกป้องนกทะเลอาจเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในการรับมือกับวิกฤตระดับโลกได้ทั้ง 3 ประการ การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ ระดับน้ำทะเล และการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
“นกทะเลทำหน้าที่เป็นเหมือนปั้มชีวภาพ กินเหยื่อในมหาสมุทรและถ่ายโอนสารอาหารปริมาณมากไปยังแหล่งเพาะพันธุ์บนบก” ดร. ฮอลลี โจนส์ (Holly Jones) จากมหาวิทยาลัยนอร์เทิร์นอิลลินอยส์ และผู้นำทีมวิจัย กล่าว “พวกมันเชื่อมโยงมหาสมุทรและเกาะต่าง ๆ เข้าด้วยกันในรูปแบบที่ทรงพลังและวัดผลได้”
ทีมวิจัยได้รวบรวมข้อมูลด้านนิเวศวิทยาที่ดำเนินการมานานหลายสิบปี จากนั้นก็สังเคราะห์มันออกมาเป็นข้อมูลด้านต่าง ๆ ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามูลนกทะเลนั้นเป็นสารที่อุดมไปด้วยไนโตรเจนและฟอสฟอรัส มันทำหน้าที่เป็นปุ๋ยทางธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพ
โดยเมื่อนกทะเลขับถ่ายออกมาแล้ว แร่ธาตุเหล่านั้นจะกลายเป็นสารอาหารให้กับพืชบนเกาะเจริญเติบโต จากนั้นเมื่อฝนตก ฝนจะชะล้างแร่ธาตเหล่านั้นลงสู่แหล่งน้ำใกล้เคียงซึ่งช่วยกระตุ้นให้ปะการังเติบโตขึ้นด้วยเช่นกัน และอย่างที่เราทราบกันดีว่าปะการังเป็นที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตจำนวนมาก
ดังนั้นมันจึงเป็นการเพิ่มจำนวนปลา และเสริมสร้างระบบนิเวศทางทะเลให้แข็งแกร่งขึ้น ซึ่งก็ช่วยให้มหาสุมทรรับมือกับความเครียดจากภาวะโลกร้อนได้ดีขึ้น ทีมวิจัยเรียกกระบวนการเหล่านี้ว่า ‘เศรษฐกิจนกทะเลแบบหมุนเวียน’ ซึ่งเริ่มต้นจากนกทะเลเอง
“การไหลเวียนของสารอาหารเหล่านี้มีประโยชน์ต่อระบบนิเวศอย่างมาก” ศาสตราจารย์นิค เกรแฮม (Nick Graham) จากมหาวิทยาลัยแลงคาสเตอร์ ผู้ร่วมเขียนงานวิจัยกล่าว “พวกมันเป็นสารอาหารของสิ่งมีชีวิตตั้งแต่สันเขาไปจนถึงแนวปะการังอย่างแท้จริง”
ข้อมูลตลอดหลายสิบปีชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนว่า อาณานิคมของปะการัง เกาะที่เขียวขจี พืชที่เติบโตเร็วขึ้น ชุมชนปลาตามแนวปะการัง และการฟื้นตัวของระบบนิเวศ ต่างก็เชื่อมโยงกันอย่างเหนียวเน่นด้วยกลไกที่เรียบง่ายนี้
แม้จะมีประสิทธิภาพมาก แต่นกทะเลหลายสายพันธุ์กำลังอยู่ในวิกฤต โดยกว่าเกือบ 1 ใน 3 กำลังเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ เหตุผลก็เนื่องมาจาก อาหารของพวกมันลดลง แหล่งเพาะพันธุ์และที่อยู่อาศัยก็ถูกรุกรานจากสัตว์นักล่า อีกทั้งมลพิษก็ทำให้สุขภาพของพวกมันย่ำแย่
ทีมวิจัยเน้นย้ำว่า การฟื้นฟูนกทะเลเป็นหนึ่งในวิธีแก้ปัญหาตามธรรมชาติที่ทรงพลังที่สุด และแนวทางการอนุรักษ์หลายอย่างก็ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลเช่น การกำจัดสัตว์รุกราน การช่วยเหลือลูกน้อยของนกทะเล และการดูแลแหล่งเพาะเลี้ยงของพวกมัน จะช่วยฟื้นฟูการไหลเวียนของสารอาหารนี้ให้สมดุลมากขึ้น
“ขณะนี้เรามีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ที่แสดงให้เห็นว่าการฟื้นฟูนกทะเลเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพที่สุดสำหรับการฟื้นฟูระบบนิเวศ” สเตฟานี บอร์เรลล์ (Stephanie Borrelle) ผู้ประสานงานภูมิภาคทางทะเลและแปซิฟิกของเบิร์ดไลฟ์ อินเตอร์เนชั่นแนลกล่าว “การเชื่อมต่อเส้นทางสารอาหารเข้าด้วยกันอีกครั้ง จะช่วยให้เราสามารถสร้างความยืดหยุ่นขึ้นใหม่ได้ทั้งในระบบเกาะและระบบทางทะเล”
เมื่อจำนวนนกทะเลลดลง ความเสี่ยงของระบบนิเวศในมหาสมุทรและเกาะก็เพิ่มสูงขึ้น การทำความเข้าใจและฟื้นฟูเส้นทางสารอาหารเหล่านี้อาจนำไปสู่ประโยชน์ที่ต่อเนื่องกัน ทั้งต่อแนวปะการัง การประมง การปกป้องชายฝั่ง และชุมชนที่ต้องพึ่งพาอาศัยสิ่งเหล่านี้
“นกทะเลมีความสัมพันธ์อย่างลึกซึ้งกับวัฒนธรรมของชาวชายฝั่งและชาวเกาะ” ลอรา-ลี จีนอต (Laura-Li Jeannot) นักวิจัยระดับปริญญาเอกจากมหาวิทยาลัยแลงคาสเตอร์กล่าว “การวิจัยในอนาคตต้องนำความรู้ทางนิเวศวิทยาดั้งเดิมและภูมิปัญญาท้องถิ่นมาใช้ เพื่อสร้างภาพรวมของเศรษฐกิจนกทะเลแบบหมุนเวียนให้ชัดเจนยิ่งขึ้น”
สืบค้นและเรียบเรียง
วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
ที่มา
https://oceanographicmagazine.com