แถลงการณ์ของกระทรวงการท่องเที่ยวและโบราณวัตถุของอียิปต์ระบุว่าพบ พระพุทธรูป ในพื้นที่ชื่อว่าเบเรนิเก (Berenike) ซึ่งอยู่ห่างจากจากเมืองมาร์ซา อลาม (Marsa Alam) ไปทางใต้ 140 กิโลเมตร สร้างเมืองขึ้นเมื่อประมาณ 275 ปีก่อนคริสตกาลโดยกษัตริย์อียิปต์ทอเลมีที่ 2
เบเรนิเกกลายเป็นศูนย์กลางการค้าหลักเนื่องจากมีท่าเรือหลายแหล่งกระจายอยู่ตามชายฝั่งทะเลแดงของอียิปต์ในช่วงเวลานั้น และเป็นหนึ่งในจุดผ่านแดนที่สำคัญสำหรับการค้าทางไกลระหว่างทะเลเมดิเตอร์เรเนียนและมหาสมุทรอินเดีย ซึ่งมักขนส่งสินค้าเด่น ๆ เช่น พริกไทย อัญมณี สิ่งทอ และงาช้างที่มาจากอินเดีย
ด้วยเหตุนี้ ทำให้ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าน่าจะมีชาวอินเดียอาศัยอยู่ที่เบเรนิกไม่มากก็น้อย พระพุทธรูปองค์นี้อาจถูกสร้างขึ้นโดยผู้คนในท้องถิ่นของชาวเอเชียใต้ที่อาศัยอยู่ในขณะนั้น จากการตรวจสอบ ระบุว่ารูปปั้นมีอายุระหว่าง ค.ศ. 90 ถึง 140 ซึ่งเป็นช่วงที่โรมันเข้าควบคุมอียิปต์
พระพุทธรูปมีความสูง 71 เซนติเมตร โดยกำลังแสดงลักษณะท่าทางการยืนและถือส่วนต่าง ๆ ของจีวรไว้ในพระหัตถ์ซ้าย ขณะเดียวกันก็มีรัศมีอยู่ด้านหลังศีรษะคล้ายแสงแดดที่ส่องลงมา นอกจากนี้ยังพบคำจารึกภาษาสันสกฤตแยกต่างหากในพื้นที่ขุดค้นเดียวกัน
แม้ว่าจารึกภาษาสันสกฤตจะเสียหาย แต่ดูเหมือนว่าจะเป็นการบรรยายรูปแบบบางอย่าง และมีอายุย้อนไปถึงสมัยของจักรพรรดิโรมัน มาร์คัส จูเลียส ฟิลิปปุส (รู้จักกันดีในชื่อ “ฟิลิปชาวอาหรับ”) ซึ่งครองราชย์ตั้งแต่ปี ค.ศ. 244 ถึง 249 นั่นหมายความว่ามาจากคนละช่วงเวลากับพระพุทธรูป
“จารึกภาษาสันสกฤตใหม่และการค้นพบที่เกี่ยวข้องแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่ามีชุมชนพ่อค้าชาวอินเดียที่ตั้งรกรากอยู่ ไม่ใช่แค่พ่อค้าที่เดินทางผ่าน” ริชาร์ด ซาโลมอน (Richard Salomon) ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านภาษาสันสกฤตแห่งมหาวิทยาลัยวอชิงตันในซีแอตเติลกล่าว
ขณะเดียวกัน ฟิลิป อัลมอนด์ (Philip Almond) ศาสตราจารย์กิตติคุณแห่งสถาบันเพื่อการศึกษาขั้นสูงด้านมนุษยศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยควีนส์แลนด์ในออสเตรเลีย ให้ความเห็นกับการค้นพบครั้งนี้ว่า “เป็นการค้นพบที่น่าตื่นเต้นมาก” บันทึกทางประวัติศาสตร์โบราณระบุว่ามีชาวอินเดียอาศัยอยู่ในเมืองอเล็กซานเดรีย ของโรมัน
เขาตั้งข้อสังเกต และการค้นพบนี้บ่งชี้ว่าชาวอินเดียบางส่วนที่อาศัยอยู่ในอียิปต์นับถือศาสนาพุทธ ขณะนี้ สตีเวน ไซด์โบเทม (Steven Sidebotham) ศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์แห่งมหาวิทยาลัยเดลาแวร์ และทีมงานขุดค้นกำลังอยู่ในขั้นตอนการเผยแพร่การค้นพบของพวกเขา คาดว่าจะมีข้อมูลเพิ่มเติมมากขึ้นหลังการเผยแพร่
พระพุทธรูป เป็นรูปจำลองพระพุทธเจ้า ซึ่งมีต้นกำเนิดอยู่ในเอเชียใต้เมื่อประมาณ 2,550 ปีที่แล้ว พระองค์ประสูติเป็นเจ้าชาย ภายหลังจากสละทรัพย์สมบัติทางโลกและแสวงหาการตรัสรู้ จนในที่สุดก็ได้เป็นพระพุทธเจ้า เป็นคำที่มาจากภาษาสันสกฤต ซึ่งแปลว่า “ผู้รู้แจ้ง” พร้อมกับเผยแพร่ศาสนาพุทธไปทั่วโลก
สืบค้นและเรียบเรียง วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
Photograph by Courtesy of the Egyptian Ministry of Tourism and Antiquities
ที่มา
https://www.artnews.com/art-news/news/buddha-statue-uncovered-in-an-egyptian-port-city-sheds-light-on-trade-between-ancient-rome-and-india-1234666283
https://www.livescience.com/archaeology/ancient-egyptians/1st-century-buddha-statue-from-ancient-egypt-indicates-buddhists-lived-there-in-roman-times
https://www.arabnews.com/node/2294041/middle-east
https://www.smithsonianmag.com/smart-news/buddha-statue-found-berenike-egypt-180982075