ชีวิตกลาง หลุมดำ
ชีวิตกลาง หลุมดำ
ท่ามกลางป่ายางพาราเนื้อที่กว่าร้อยไร่ในจังหวัดนครศรีธรรมราช คือพื้นที่เล็กๆ แห่งการประกอบอาชีพ ผืนดินแห่ง การถักทอสายใยความสัมพันธ์ในครอบครัว และสังเวียนแห่งการต่อสู้ชีวิต
ในวันที่ทิศทางของการใช้พลังงานเปลี่ยนแปลงไป เชื้อเพลิงชั้นยอดประจำครัวเรือนในอดีตอย่าง “ถ่านไม้” ได้รับความนิยมน้อยลง เมื่อเทียบกับหลายสิบปีที่ผ่านมา แต่กลางผืนป่ายางพาราแห่งนี้ อุตสาหกรรมผลิตถ่านไม้ในครัวเรือนยังดำเนิน ไปอย่างไม่หยุดหย่อน ไม้หลายร้อยหลายพันชิ้นถูกขนส่งมาที่นี่ เพื่อเข้าเตาเผาและแปรรูปเป็นถ่านไม้ต่อไป
วันแห่งความหนักหน่วง วันแห่งความทรหด หาใช่วันแห่งความท้อแท้และยาวนาน เพราะสมาชิกทุกคนที่นี่ทำในสิ่งที่ พวกเขา “เลือกที่จะทำ” แม้สภาพแวดล้อมและบรรยากาศอาจไม่เป็นใจนัก ผืนป่าที่ชื้นแฉะ ความร้อนระอุของเตาเผาถ่าน และฝุ่นละอองที่ปลิวว่อนรบกวนระบบทางเดินหายใจตลอดเวลา พื้นที่ตรงนี้จึงเป็นพื้นที่แห่งการสู้ชีวิตอย่างแท้จริง
แต่ใครจะคิด ว่าพื้นนี้ยังแฝงไว้ด้วยความสุขบนพื้นฐานของหน่วยสังคมที่เล็กที่สุดนั่นคือครอบครัว ความอบอุ่นเล็กๆ ของครอบครัวในสถานที่อันทรหดเช่นนี้เป็นแรงขับให้พวกเขามีกำลังกายกำลังใจในการผลิตเชื้อเพลิงชั้นยอดให้คนที่ต้องการในปัจจุบันได้ใช้ต่อไป
เรื่องและภาพ วิริทธิพล วิธานเดชสิทธิ์
รางวัลรองชนะเลิศอันดับสอง จากโครงการประกวดสารคดีภาพ “10 ภาพเล่าเรื่อง” ปี 2012 โดยนิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ฉบับภาษาไทย
ผ้าขาวม้าและหน้ากากกันฝุ่นเป็นอุปกรณ์เพียงไม่กี่ชิ้นที่ช่วยให้ชีวิตกลางดงฝุ่นและความมืดมิดภายในเตาเผาถ่านเป็นสิ่งที่พอทำเนา นอกเหนือจากความอบอุ่นภายในครอบครัวการเรียงท่อนไม้หนักอึ้งเข้าเตาเผาถ่านต้องใช้เวลาไม่ตํ่ากว่า 3-5 วัน เป็นการทำงานท่ามกลางฝุ่นละออง ความมืด และอุณหภูมิสูงเฉียด 40 องศาเซลเซียส งานนี้จึงต้องอาศัยทั้งพละกำลัง แรงกาย และหยาดเหงื่อแห่งความอุตสาหะการร่อนถ่านไม้ที่เผาแล้วเป็นงานที่ระบบทางเดินหายใจต้องทำงานอย่างหนักหน่วงกองไม้สูงท่วมหัวเหล่านี้คือวัตถุดิบสำคัญในการเผาถ่านการมัดถุงถ่านเพื่อรอส่งขายเป็นขั้นตอนสุดท้ายที่อาจถือว่าเบาที่สุดในสนามสู้ชีวิตกลางป่ายางพาราแห่งนี้“ยายต้องเติมพลังก่อนนํ้ามันหมด ขอกินหมากหน่อยนึง” คุณยายวัย 70 ปี “คนเตา” อายุมากที่สุดในโรงเผาถ่านกลางป่าแห่งนี้บอกผมด้วยใบหน้าเปื้อนยิ้ม ก่อนกลับไปลุยงานต่อแม้งานที่ทำจะต้องคลุกฝุ่น ถ่านไม้ และขี้เถ้า แต่แง่มุมเล็ก ๆ น้อยๆ อย่างเล็บและเสื้อผ้าสีสดสะท้อนให้เห็นว่า ความงามอยู่ในหัวใจของผู้หญิงเสมอแม้งานในเตาเผาถ่านจะหนักหนาสาหัสเพียงใด ทว่าเมื่อวันอันยาวนานสิ้นสุดลง สมาชิกในครอบครัวได้อยู่พร้อมหน้าพร้อมตากันอีกครั้ง คือช่วงเวลาแห่งความสุขและความอบอุ่นของการใช้ชีวิตอยู่ในสถานที่แห่งนี้กิจวัตรอย่างการอาบนํ้าชำระล้างร่างกายกลางดงไม้เขียวขจีที่ช่วยผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิตใจเมื่อวันแห่งการทำงานอันทรหดผ่านพ้นไป ความมืดโรยตัวปกคลุมสรรพสิ่ง ทุกชีวิตที่ตรากตรำทำงานหนักมาตลอดทั้งวันได้เอนหลังพักผ่อนเพื่อเติมพลังให้พร้อมสำหรับการอาบเหงื่อต่างนํ้าในเช้าวันรุ่งขึ้น
