ชมอดีตงดงามราวภาพเขียนผ่าน ออโตโครม (Autochrome) ภาพถ่ายสียุคแรกๆ ของโลก

ชมอดีตอันงดงามราวภาพเขียน ส่วนผสมลับของการสร้างภาพถ่ายสียุคแรกๆ อย่าง ออโตโครม (Autochrome) ที่ดูเหมือนภาพฝัน คือแป้งมันฝรั่ง

ออโตโครม – ออกุสต์กับหลุยส์ ลูมีแยร์ เสนอวิธีถ่ายภาพสีที่ประสบผลสำเร็จเป็นครั้งแรกเมื่อปี 1907 แม้เดิมภาพสีจะมีอยู่ก่อนแล้ว แต่กระบวนการให้ได้มานั้นทั้งเชื่องช้าและซับซ้อน สองพี่น้องลูมีแอร์ค้นพบว่า ส่วนผสมอันเป็นกุญแจสำคัญคือแป้งมันฝรั่ง

ผลงานที่ต่อยอดจากการทดลองเมื่อปี 1961 ของเจมส์ เคลิร์ก แม็กซ์เวลล์ พิสูจน์ว่า สามารถสร้างสีทุกสีขึ้นใหม่ได้ด้วยการผสมแสงสีแดง เขียว และน้ำเงิน กระบวนการที่เรียกว่าออโตโครมนี้เกี่ยวข้องกับการนำแผ่นเพลตกระจกมาเคลือบด้วยแป้งมันฝรั่งย้อมสีทั้งสามไว้บางๆ ให้ทั่ว จนได้เป็นตัวกรอง (filter) จากนั้นจึงเพิ่มชั้นเคลือบ (emulsion) ลงไป เมื่อคว่ำแผ่นกระจกลงและเปิดรับแสง จะได้ภาพที่ล้างออกมาเป็นภาพหรือฟิล์มโปร่งแสง

ภาพถ่ายออโตโครมได้รับความนิยมทันทีในปารีสที่มันก่อกำเนิด และในไม่ช้าก็แพร่ไปถึงสหรัฐฯ “ความเป็น ไปได้ของกระบวนการนี้ดูไร้ขีดจำกัด” อัลเฟรด สตีกลิตซ์ ช่างภาพผู้โด่งดัง เขียนไว้ในวารสาร Photography ของลอนดอน “โลกจะเปี่ยมสีสันในทันใด และลูมีแยร์คือผู้อยู่เบื้องหลัง” ภาพถ่ายสีธรรมชาติภาพแรกที่ตีพิมพ์ในนิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก เป็นภาพออโตโครมของสวนดอกไม้แห่งหนึ่งในเบลเยียม ตีพิมพ์เมื่อปี 1914

แผ่นเพลตกระจกออโตโครมหลายพันชิ้น ซึ่งเป็นชุดสะสมใหญ่ที่สุดชุดหนึ่งของโลก เก็บรักษาอยู่ที่คลังภาพ ของเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิกในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ในอาคารที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันแสง ความร้อน และความชื้น ที่สร้างความเสียหายแก่ภาพได้

ในแง่หนึ่ง การถ่ายภาพแบบออโตโครมก็ไม่ต่างจากภาพถ่ายขาวดำยุคแรก กล่าวคือเป็นกระบวนการ ที่กินเวลา เพราะการเปิดหน้ากล้องต้องใช้เวลานาน และผู้เป็นแบบต้องอยู่นิ่งเพื่อไม่ให้ภาพสั่นไหว แต่สำหรับ ออโตโครมแล้ว การสั่นไหวกลับให้ผลทางสุนทรียะแปลกตาออกไป กล่าวคือเมื่อย้อมสีอ่อนๆ เข้าไปด้วย ก็ทำให้ภาพถ่ายดูคล้ายภาพเขียน “ตอนเห็นภาพออโตโครมครั้งแรก สมองฉันแยกไม่ออกเลยว่าเป็นภาพถ่ายหรือภาพวาดอิมเพรสชันนิสต์” ซารา มางโค ผู้ดูแลคลังภาพของเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก บอก

ภาพออโตโครมภาพสุดท้ายที่มีบันทึกว่าส่งให้เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิกคือปี 1939 สำนักพิมพ์ส่วนใหญ่หันไปใช้การถ่ายภาพด้วยฟิล์มสีโกดัก (Kodachrome) ในทศวรรษ 1930 เพราะใช้ง่ายกว่า ในการถ่ายภาพออโตโครม ช่างภาพ ต้องแบกกระเป๋าไม้หนักๆที่ใส่แผ่นแพลตกระจกบอบบางไปด้วย แต่ฟิล์มสีโกดักที่ใช้กับกล้อง 35 มม. มีน้ำหนักเบาและพกพาสะดวกยามเดินทาง

ทุกวันนี้ ออโตโครมแทบไม่ใช้กันแล้ว คลังภาพของเราเผยให้เห็นช่วงเวลาหนึ่งของอดีตที่มีสีสันสดใส

ภาพถ่ายจาก คลังภาพของเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก

เรื่อง เบ็กกี ลิตเทิล

เยอรมนี พวกผู้หญิงเกี่ยวฟ่อนธัญพืชระหว่างฤดูเก็บเกี่ยวในภูมิภาคเวือร์ทเทมแบร์ก (ภาพถ่าย: ฮันส์ ฮิลเดนบรานด์)
อียิปต์ พีระมิดเลื่องชื่อทั้งสามแห่งกีซาและสุสานฝังศพอันซับซ้อนสร้างขึ้นในยุคสมัยของการก่อสร้างอันบ้าคลั่ง ระหว่าง 2550 ถึง 2490 ปีก่อนคริสตกาล (ภาพถ่าย: ฌูล แฌร์เว กูร์แตลเลอมง)
สหรัฐอเมริกา เมื่อใดที่คณะละครสัตว์มายังเมืองเล็กๆ นั่นย่อมเป็นเหตุการณ์ใหญ่ขึ้นมา เด็กๆยืนจ้องป้ายประชาสัมพันธ์ใกล้เมืองบริสตอลวิลล์ รัฐโอไฮโอ (ภาพถ่าย: เจค็อบ เจ. เกเยอร์)
กัมพูชา เด็กนาฏศิลป์สามคนแสดงโขนหน้าพระพักตร์กษัตริย์กัมพูชา (ภาพถ่าย: ฌูล แฌร์เว กูร์แตลเลอมง)
ปานามา ภาพหุ่นนิ่งของปลาเทราต์ ดอกกาแฟ และช่อกล้วยไม้ ถ่ายทอดความรุ่มรวยทางธรรมชาติบางส่วน ของประเทศ (ภาพถ่าย: ลุยส์ มาร์เดน)
ญี่ปุ่น หลังจากทำให้บรรณาธิการของ เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ประทับใจกับภาพถ่ายขาวดำของเขาแล้ว คิโยชิ ซากาโมโตะ ก็ได้รับเชิญให้ไปเยือนสำนักงานใหญ่ของนิตยสารในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เป็นเวลาหกเดือนเพื่อศึกษาวิธีถ่ายภาพออโตโครม พอกลับบ้านในโอซากา เขาถ่ายภาพหญิงเดินลุยน้ำที่จัดวางท่าอย่างบรรจงนี้เมื่อปี 1927 (ภาพถ่าย: คิโยชิ ซากาโมโตะ)
อินโดนีเซีย ชายชาวบาหลีหาบหม้อใส่เครื่องดื่มไปเร่ขายในตลาด
อินเดีย นักพรตหรือ “ฟาคีร์” ผู้นี้นั่งอยู่ริมแม่น้ำคงคา ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะในฐานะแม่คงคาผู้ศักดิ์สิทธิ์
ฮังการี ผู้คนเล่นน้ำนอกโฮเต็ลกัลเลียต ซึ่งเป็นที่ตั้งของสระสาธารณะชื่อดังในบูดาเปรสต์ อาคารแบบอาร์ตนูโวแห่งนี้ให้บริการบำบัดรักษาโรคทุกชนิด
จีน – ใกล้ชายแดนทิเบต ความหรูหราฟู่ฟ่าของชาาวนาชิสะท้อนความมั่งคั่งที่ชุมชนชาติพันธุ์ของเขาได้รับจากคาราวานการค้าระหว่างลาซากับอันเดีย

ติดตามสารคดี ชมอดีตงดงามราวภาพเขียน ฉบับสมบูรณ์ได้ที่นิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ฉบับภาษาไทย เดือนมิถุนายน 2565 สั่งซื้อนิตยสารได้ที่ https://www.naiin.com/product/detail/547936


อ่านเพิ่มเติม ภาพถ่ายยุคแรกของไทย : มุมมองในประวัติศาสตร์ภาพถ่ายของโลก

© COPYRIGHT 2024 AMARIN PRINTING AND PUBLISHING PUBLIC COMPANY LIMITED.