ผลงานรางวัลชนะเลิศ 10 ภาพเล่าเรื่อง Season 9 : นักดำน้ำแห่งคุ้งบางกระเจ้า
ผลงานเข้ารอบ การประกวดภาพถ่ายสารคดี 10 ภาพเล่าเรื่อง Season 9 โดย พิมพ์ลภัส ถนอมพันธุ์
แนวคิดสารคดี
บางกะเจ้าเป็นพื้นที่เกาะเล็กๆที่มีแม่น้ำเจ้าพระยาโอบล้อมรอบ ผู้คนจึงผูกพันกับสายน้ำทั้งในชีวิตประจำวันและการประกอบอาชีพ แต่เมื่อกาลเวลาผ่านไป อาชีพบางอย่างเริ่มที่จะหายไปเนื่องจากไม่มีการสืบทอด หรือเปลี่ยนไปทำอาชีพอื่นที่ทำรายได้ให้มากกว่า เสี่ยงต่อชีวิตน้อยกว่า หนึ่งอาชีพที่อีกไม่นานก็คงจะหมดไปจากลำน้ำเจ้าพระยา คืออาชีพนักดำน้ำ หรือนักประดาน้ำหาสมบัติ ด้วยสภาพปัจจุบันแม่น้ำเจ้าพระยาช่วงคุ้งบางกะเจ้ามีเรือสินค้าขนาดใหญ่ เรือโยง และเรือข้ามฟากสัญจรไปมามากมาย การดำน้ำหาสมบัติใต้น้ำจึงไม่ใช่เรื่องง่ายและปลอดภัยเหมือนแต่ก่อน ประกอบกับของมีค่าในแม่น้ำถูกตะกอนเลนทับถมลึกขึ้นจากเศษขยะจากเมืองที่จมลงใต้แม่น้ำ ของมีค่าต่างๆเริ่มยากแก่การงมหา ทุกวันนี้จึงหรือเพียงการรับจ้างงมหาสิ่งของที่หล่นในแม่น้ำ การซ่อมเรือใต้น้ำหรือการงมหาชิ้นส่วนจากเรือ เช่นใบพัดเรือ เป็นต้น ในการนำเสนอภาพสารคดีชุดนี้ ตั้งใจถ่ายทอดให้เป็นภาพขาวดำ เพราะหลายครั้งที่คนเราหลงมองสีสันที่สะดุดตาของภาพ จนลืมมองเนื้อหาที่แท้จริงของเรื่องราวไป เหมือนที่เราอาจลืมให้ความสำคัญกับแม่น้ำ และผู้คนซึ่งยังคงต้องอาศัยแม่น้ำในการยังชีพต่อไป
นักดำน้ำ หรือนักประดาน้ำหาสมบัติ ผู้ซึ่งอาศัยเพียงหัวสแตนเลส ท่อยาง และเรือที่ติดเครื่องยนต์ ออกล่องไปตามแม่น้ำเจ้าพระยาเพื่อหาจุดลงดำหาสมบัติหัวครอบสแตนเลสมีน้ำหนักกว่า 20 กิโลกรัมเพื่อช่วยถ่วงให้นักดำน้ำจมลงใต้น้ำได้ง่าย มีช่องต่อสายยางเข้ากับปั๊มลมสำหรับหายใจใต้น้ำนักดำน้ำจะถูกถ่ายทอดวิชารุ่นต่อรุ่น และต้องไหว้บูชาครูเพื่อความปลอดภัยก่อนลงน้ำ และขอโชคลาภให้ได้พบกับของมีค่าต่างๆในการออกดำน้ำ จะต้องมีผู้ช่วยที่จะส่งหัวครอบสแตนเลสที่มีน้ำหนักมากให้กับนักดำน้ำ รวมถึงต้องช่วยยกหัวครอบสแตนเลสเมื่อนักดำน้ำจะขึ้นจากน้ำอีกด้วยเมื่อลงไปใต้น้ำแล้ว นักดำน้ำจะฝากชีวิตไว้ให้กับเพื่อนที่รออยู่บนเรือซึ่งจะมีหน้าที่คอยดูไม่ให้เครื่องยนต์ดับรวมถึงต้องคอยกระตุกสายยางเพื่อให้สัญญาณในกรณีที่อาจมีอันตราย และต้องดึงนักดำน้ำขึ้นจากน้ำบางครั้งก็ต้องใช้กะโล่ล่อนหาของมีค่าที่จมอยู่ในเลน เช่น เหรียญเงินโบราณ เครื่องประดับชิ้นเล็ก เป็นต้นเงินพดด้วง และเหรียญสตางค์รู รวมถึงสิ่งมีค่าขนาดเล็กอื่น ๆ ที่จมอยู่ใต้เลน ถูกค้นพบหลังจากการล่อนด้วยกะโล่ถ้วยชามโบราณจากเมืองจีนก็ถูกงมพบได้ในแม่น้ำเจ้าพระยาเช่นกัน บางครั้งก็ได้มาในสภาพสมบูรณ์ซึ่งจะทำให้ขายได้ราคาดีเมื่อออกตระเวณไป 5-6 ชั่วโมงจนพบของมีค่า ก็ได้เวลานำเรือแล่นกลับมายังบ้านที่ตั้งอยู่ริมน้ำเจ้าพระยาบริเวณคุ้งบางกะเจ้าหัวครอบแสตนเลสจะถูกตั้งรวมอยู่กับพระพุทธรูปที่โต้ะหมู่บูชา เมื่อเสร็จงานก็จะน้ำของไหว้และดอกไม้ธูปเทียนมาไหว้สักการะ เพื่อขอให้มีโชคลาภและปลอดภัยในการดำน้ำครั้งต่อไปเจ้าของผลงาน : พิมพ์ลภัส ถนอมพันธุ์