ผลงานเข้ารอบ 10 ภาพเล่าเรื่อง Season 9 : สองฟากฝั่งอ่าวปัตตานี
ผลงานเข้ารอบ 10 ภาพเล่าเรื่อง Season 9 : สองฟากฝั่งอ่าวปัตตานี
โดย อภินัยน์ ทรรศโนภาส
แนวคิดสารคดี
จากสันทรายทอดแนวขนานกับแผ่นดิน เกิดเป็นแหลมยื่นออกไปในทะเลโอบล้อมผืนน้ำบริเวณปากน้ำปัตตานี เกิดเป็น “อ่าวปัตตานี” กระแสน้ำจากแม่น้ำปัตตานีและคลองยามูไหลมาผสมกับน้ำจากทะเล ทำให้อ่าวปัตตานีเป็นพื้นที่ที่มีน้ำจืด น้ำเค็ม น้ำกร่อย เป็นระบบนิเวศแบบทะเลตมและป่าชายเลน พบสัตว์น้ำ สัตว์หน้าดิน สาหร่ายทะเล หญ้าทะเล รวมถึงเป็นที่พักของนกประจำถิ่นและนกอพยพจำนวนมาก ในอดีตเคยพบพะยูนมากินหญ้าทะเลในอ่าว ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากร ชาวบ้านรอบอ่าวทำการประมงพื้นบ้านขนาดเล็กเรื่อยมาจนกระทั่งปัจจุบัน ชายฝั่งทะเลนอกเกิดการกัดเซาะชายฝั่งเพิ่มขึ้นทุกปี แผ่นที่ดินแหลมโพธิ์ค่อย ๆ หายไป ขณะเดียวกันกระแสน้ำจากอ่าวไทยพัดพาตะกอนทรายเข้ามาทับถมปากอ่าวค่อย ๆ แคบลง ระดับน้ำขึ้นน้ำลงที่เปลี่ยนไป น้ำเค็มไม่สามารถไหลเวียนเข้าออกได้อย่างเคย ความเค็มเปลี่ยนไป สัตว์น้ำและพรรณพืชภายในอ่าวลดลงจนหายไป ฤา สันดอนทรายที่เกิดขึ้นกลางอ่าว กำลังทำให้วิถีสองฝั่งอ่าวพังทลาย ในรุ่นลูกรุ่นหลาน อ่าวปัตตานีจะคงเหลือเพียงตำนาน…
‘ปาตะกือฆะ’ หรือ ‘เรือท้ายตัด’ เรือประมงพื้นบ้านขนาดเล็ก มีลวดลายสวยงามคล้ายเรือ ‘กอและ’ ต่างกันที่มีหัวเรือเพียงข้างเดียว มีขนาดเล็กกว่ามาก เหมาะกับลูกเรือ 1 – 2 คนหลังจากขนกุ้งหอยปลาปูลงจากเรือ และเรือทุกลำที่รู้จักกันกลับมาครบแล้ว ชาวบ้านจะลงแขก ช่วยกันรุนเรือขึ้นหาด เข้ามาเกยไว้ในเพิงพักเพิงพักเก็บเรือโครงสร้างไม้ไผ่ กั้นผนังด้วยทางมะพร้าว ปิดหลังคาด้วยสแลน ป้องกันลม ป้องกันแดด ป้องกันฝนเด็กน้อยและผู้หญิง จะรอคัดแยกกุ้งหอยปูปลาที่เหล่าชายหนุ่มในบ้านหามาได้จากทะเลเอาไปขายหารายได้ให้ครอบครัวเรือประมงพื้นบ้านขนาดเล็กจอดเรียงรายอยู่ภายในอ่าวปัตตานี ซึ่งเป็นทำเลที่ตั้งที่เหมาสมแก่การจอดหลบลมการทำประมงพื้นบ้านในป่าชายเลนคลองยามู กับปัญหาทรัพยากรภายในอ่าวปัตตานีที่ลดลง จากที่เคยหาได้วันละ 100 เหลือเพียงแค่วันละ 20ป่าชายเลนภายในอ่าวปัตตานี มีความอุดมสมบูรณ์มาก เราสามารถพบกับเหล่านกประจำถิ่นและนกอพยพที่เข้ามา พักพิงหากินในป่าชายเลนเป็นจำนวนมากกิจกรรมการท่องเที่ยวล่องเรือชมความงามของอ่าวปัตตานี ล่องเรือลัดเลาะอุโมงค์ป่าโกงกาง เก็บหอย ดูนก ดูปลาการกัดเซาะชายฝั่งพื้นที่หาดตะโละกาโปร์ยาวไปจนถึงแหลมโพธิ์ แผ่นดินค่อยๆ หายไป จากแหล่งท่องเที่ยวชื่อดังผู้คนคึกคักกลายเป็นเงียบเหงาหลังจากพ่อกลับมา ยกปลาขึ้นฝั่ง เป็นเวลาของเหล่าเด็กน้อยผู้เป็นอนาคตของสองฝั่งอ่าวปัตตานีได้สนุกกันเจ้าของผลงาน : อภินัยน์ ทรรศโนภาส