ดาวอังคาร ในภาพถ่ายน่าทึ่งจากโครงการสำรวจอวกาศ
ดาวอังคาร เผยโฉมอย่างน่าตื่นตาในภาพถ่ายที่รวบรวมจาก 20 ปีที่องค์การนาซาส่งรถสำรวจขึ้นไปปฏิบัติงานบนพื้นผิวดาวอังคาร
เรื่อง แฮนนา แลง
ภาพถ่าย องค์การนาซา
ย้อนหลังไปเมื่อปี 1997 ยานมาร์สพาทไฟน์เดอร์ (Mars Pathfinder) ลงจอดบนดาวอังคารและสำรวจพื้นผิวอยู่นานสามเดือน โดยวิเคราะห์บรรยากาศของดาวอังคารและสภาพภูมิอากาศ ตลอดจนประเมินองค์ประกอบของหินและดิน
นับตั้งแต่ยานพาทไฟน์เดอร์เป็นต้นมา มียานหรือรถสำรวจของนาซาอีก 8 คัน/ลำ ได้สำรวจดาวอังคาร
รถสำรวจสปิริตและออปพอร์ทูนิตีลงจอดบนพื้นผิวดาวอังคารเมื่อปี 2004 โดยมีภารกิจเสาะหาหลักฐานของน้ำ รถสำรวจทั้งสองถ่ายภาพหลายพันภาพของพื้นผิวหินของดาวอังคารและรวบรวมข้อมูลที่ทำให้นักวิจัยเชื่อว่า ครั้งหนึ่งดาวอังคารเคยเป็นดาวเคราะห์ชุ่มชื้น นับจากนั้น รถสำรวจสปิริตก็หยุดทำงาน ขณะที่รถสำรวจออปพอร์ทูนิตียังทำงานต่อไป
รถสำรวจคิวริออซิตีซึ่งเป็นรถสำรวจขนาดใหญ่ที่สุดและก้าวหน้าที่สุดที่ส่งขึ้นไปยังดาวอังคารลงจอดเมื่อเดือนสิงหาคม ปี 2012 รถติดตั้งกล้องถ่ายภาพ 17 ตัว เครื่องยิงเลเซอร์ และหัวเจาะที่สามารถเก็บตัวอย่างฝุ่นหิน โดยหวังว่าจะพบหินที่ก่อตัวในน้ำ เมื่อไม่นานมานี้ คิวริออซิตีได้ส่งรายละเอียดใหม่ๆ กลับมายังนาซาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมทะเลสาบโบราณในบริเวณหุบอุกกาบาตเกล (Gale Crater) ของดาวอังคาร
ในฤดูใบไม้ผลิปี 2018 นาซามีกำหนดส่งภารกิจอินไซต์ (Insight Mission) ขึ้นไปศึกษาพื้นที่ชั้นในของดาวอังคารและวางแผนจะส่งรถสำรวจอีกคันในปี 2020 เพื่อศึกษาสภาพแวดล้อมที่ครั้งหนึ่งอาจมีสภาพเอื้อต่อชีวิตขนาดเล็กจิ๋ว
ภาพถ่ายตัวเองของรถสำรวจคิวริออซิตีทุ่งเนินทรายแห่งนี้ตั้งอยู่บนก้นหุบอุกกาบาตเก่าแห่งหนึ่งใน Noachis Terra ซึ่งเป็นบริเวณที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งบนดาวอังคารจุดตกกระทบของเกราะป้องกันความร้อนจากภารกิจ Mars Exploration Rover Opportunityเนินทรายเป็นภูมิลักษณ์ที่พบมากบนดาวอังคาร บริเวณเหล่านี้ให้เบาะแสเกี่ยวกับประวัติการสะสมของตะกอนในพื้นที่รอบๆกล้องปริทัศน์บน Mars Exploration Rover Opportunity เก็บภาพนี้บริเวณขอบด้านตะวันตกของหุบอุกกาบาต เอนเดฟเวอร์ในช่วงฤดูร้อนปี 2017เนินทรายกระจัดกระจายอยู่บนพื้นของ Aram Chaos หุบอุกกาบาตผุกร่อนทางตะวันออกของ Valles Marinerisรถสำรวจออปพอร์ทูนิตีใช้เวลาสี่เดือนบนเนินลาดแห่งนี้ทางเหนือของ Greely Haven และถ่ายภาพภูมิทัศน์โดยรอบไว้มากกว่า 800 ภาพเนินทรายของหุบอุกกาบาต Russell เป็นเป้าหมายที่ชื่นชอบของกล้องไฮไรส์ (HiRISE) บนยานโคจรรอบ Mars Reconnaissance Orbiter ไม่ใช่เพียงเพราะความสวยงามน่าทึ่ง แต่ยังรวมถึงการตรวจวัดการสะสมของน้ำค้างแข็งใน ฤดูใบไม้ร่วง และการอันตรธานไปในฤดูใบไม้ผลิรถสำรวจคิวริออซิตีของนาซาถ่ายภาพปริทัศน์หรือภาพพาโนรามา 360 องศาภาพนี้ โดยเป็นส่วนหนึ่งของโครงการระยะยาวในการบันทึกรายละเอียดทางธรณีวิทยาและภูมิลักษณ์ตามเส้นทางปฏิบัติภารกิจองรถคิวริออซิตีนับตั้งแต่ลงจอดเมื่อปี 2012หุบอุกกาบาตวิกตอเรียมีขอบรูปทรงแปลกตาซึ่งเกิดจากการสึกกร่อนและการไหลบ่าของเศษวัสดุตามแนวผนังหุบอุกกาบาตฝุ่นที่เกาะสะสมอยู่บนแผงเซลล์สุริยะของรถสำรวจทำให้กำลังไฟฟ้าลดลง และการเคลื่อนที่เพื่อปฏิบัติภารกิจของรถสำรวจอยู่ในวงจำกัด กระทั่งฤดูหนาวผ่านพ้นไปหรือจนกว่ากระแสลมจะพัดพาและช่วยทำความสะอาดแผงเหล่านี้หุบอุกกาบาตที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้มีเส้นผ่านศูนย์กลางราว 30 เมตร และล้อมรอบไปด้วยวงรัศมีขนาดใหญ่ที่เกิดจาก แรงระเบิดของการตกกระทบหุบอุกกาบาตใกล้กับ Sirenum Fossae แห่งนี้มีผนังด้านในที่ลาดชันจากการกัดเซาะของร่องน้ำภูมิประเทศจำนวนมากของดาวอังคารมีลักษณะคล้ายที่พบบนโลก เช่น หุบเขาแม่น้ำ หน้าผา ธารน้ำแข็ง และภูเขาไฟภาพจากยานโคจรรอบ Mars Reconnaissance Orbiter ของนาซาแสดงให้เห็นภูมิประเทศซีกใต้ของดาวอังคารในช่วงปลายฤดูร้อน ดวงอาทิตย์ที่ลอยต่ำช่วยขับเน้นลักษณะภูมิประเทศอันซับซ้อนทีมงานที่รับผิดชอบรถสำรวจคิวริออซิตีทำการประเมินวัตถุขนาดเล็กที่อยู่เยื้องลงมาทางขวาของภาพนี้ว่าน่าจะเป็นชิ้นส่วนจากยานอวกาศ
เนินทราย High Dune ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ Bagnold Dunes เป็นเนินทรายแห่งแรกบนดาวอังคารที่เราศึกษาในระยะใกล้ เนินทรายเหล่านี้ยังเคลื่อนที่ด้วยอัตราราวหนึ่งเมตรต่อปีธรณีสัณฐานเรียกว่า ร่องน้ำเซาะ (gully) ซึ่งพบตามเนินทรายขนาดใหญ่บนดาวอังคารประกอบด้วยภูมิลักษณ์ เช่น ซุ้มผา ร่องน้ำ และที่ลาดเชิงเขานาซาวางแผนส่งรถสำรวจไปยังดาวอังคารอีกครั้งในปี 2018 และ 2020 ที่จะถึงนี้
อ่านเพิ่มเติม : เราจะสื่อสารให้มนุษย์ต่างดาว รู้จักโลกและมนุษย์ได้อย่างไร, ยอดมนุษย์ เหนือมนุษย์