ผลวิจัยเกี่ยวกับ ยุงกัด กับการใช้สบู่ การศึกษานี้เผยแพร่ในวารสาร iScience ที่ศึกษาสบู่ 4 อันดับขายดีในสหรัฐอเมริกาได้แก่ Dial, Dove, Native และ Simple Truth ในกลุ่มตัวอย่าง 4 คนในเวลาที่พวกเขาไม่ได้อาบน้ำซึ่งพบว่าแต่ละคนได้ปล่อยกลิ่นเฉพาะตัวออกมา ซึ่งดึงดูดยุงต่างกัน
แต่เมื่อพวกเขานำเสื้อผ้าของทั้ง 4 คนไปซักด้วยสบู่แต่ละยี่ห้อ จากนั้นนำไปตากเพื่อดูว่ายุงชอบกลิ่นไหนบ้าง ทีมวิจัยพบว่ากลิ่นที่อยู่บนสบู่ก็ได้เปลี่ยนกลิ่นเฉพาะตัวของแต่ละคนซึ่งต่างดึงดูดยุงอย่างมาก โดยกลิ่นส่วนใหญ่เป็นดอกไม้และผลไม้ ยกเว้นแบรนด์ Native ที่ไล่ยุงได้
“การที่เรานำกลิ่นดอกไม้และกลิ่นผลไม้เหล่านั้นมาทาบนร่างกายของเรา มันหมายความว่าตอนนี้เราคือวัตถุที่มีกลิ่นเหมือนทั้งคนและดอกไม้ในเวลาเดียวกัน” เคลเมนต์ วินัวเกอร์ (Clément Vinauger) หัวหน้างานของสถาบันโพลีเทคนิคเวอร์จิเนียและผู้ทำวิจัยกล่าว
อย่างไรก็ตาม ผลกระทบของสบู่นั้นจะแตกต่างกันไปเพราะปัจจัยที่ซับซ้อนในปฏิกิริยาระหว่างสบู่กับลักษณะกลิ่นเฉพาะตัว ทีมวิจัยเน้นย้ำว่าต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม
อย่างที่เราทราบกันดีว่ายุงมองหาร่างกายมนุษย์โดยอาศัยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่มนุษย์หายใจออกมา, สีเสื้อเฉดเข้ม หรือรวมไปถึง สารระเหยที่ผลิตขึ้นจากการเผาผลาญอาหารของเราหรือจุลินทรีย์บนผิวหนังของเรา เช่นกรดคาร์บอกซิลิกและกรดแลคติคที่อยู่ในร่างกาย
และมีแต่ยุงตัวเมียเท่านั้นที่กินเลือดเพื่อนำไปปฏิสนธิกับไข่ แต่เมื่อพวกมันไม่ได้วางไข่ พวกมันจะมองหาน้ำหวานในดอกไม้แทน ดังนั้นการที่ทำให้ร่างกายของเรามีกลิ่นคล้ายดอกไม้อาจทำให้พวกมันสับสน และมุ่งเป้ามาหามนุษย์แทนที่จะเป็นดอกไม้
แล้วเราจะหลีกเลี่ยงยุงได้อย่างไรบ้างเพราะเราต่างก็ต้องอาบน้ำทุกวัน? งานวิจัยแนะนำว่าให้หลีกเลี่ยงสบู่และครีมอาบน้ำที่มีกลิ่นคล้ายดอกไม้ และลองเลือกใช้กลิ่นเช่น ตะไคร้หอม มะนาว หรือยูคาลิปตัส นอกจากนี้ กลิ่นมะพร้าว น้ำมันมะพร้าว ดูเหมือนว่าจะได้ผลมากที่สุด
“สิ่งเหล่านี้ได้รับการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์แล้วว่าสามารถไล่ยุงได้ในหลาย ๆ ประเทศ” วินัวเกอร์ อธิบาย หรือถ้าหากยังอยากใช้สบู่กลิ่นดอกไม้อยู่ ก็สามารถใช้เป็นสเปรย์ ยาไล่ยุง หรือผ้าเช็คทำความสะอาดที่มีกลิ่นสมุนไพรไล่ยุงเหล่านั้นได้ ซึ่งสามารถปกป้องได้นานหลายชั่วโมง
การสวมเสื้อแขนยาวและกางเกงขายาวนั้นช่วยได้ในระดับหนึ่ง และไม่ควรสวมเสื้อผ้าเฉดสีเข้ม อาจเป็นเฉดสีอ่อนมากกว่า อย่างไรก็ตาม วิธีที่ดีที่สุดคือ ‘ตัดไฟตั้งแต่ต้นลม’ นั่นคือกำจัดแหล่งน้ำที่ให้ยุงไปวางไข่รอบ ๆ บ้านและที่ทำงาน ในสถานที่ที่อาจมีลูกน้ำอยู่
“ยุงต้องการน้ำนิ่งสำหรับวางไข่ ดังนั้นอย่าลืมจำกัดน้ำที่ขังอยู่รอบ ๆ” หลุยซา แมสเซนเจอร์ (Louisa Messenger) ผู้เชี่ยวชาญด้านการควบคุมโรคติดเชื้อในเขคร้อนกล่าว
“คุณควรคลุมสิ่งของที่สามารถบรรจุน้ำได้ เช่น ยางรถเก่า ถังพลาสติก หรือกระถางต้นไม้ และดูแลสระว่ายน้ำให้สะอาดอยู่เสมอ”
สืบค้นและเรียบเรียง วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
*ปรับปรุงคำจาก สบู่ก้อน เป็น สบู่ เพื่อให้ครอบคลุมความหมายมากขึ้น เมื่อ 12 พ.ค. 66 เวลา 15.49 น.
ที่มา
https://www.cell.com/iscience/fulltext/S2589-0042(23)00744-7
https://www.theguardian.com/environment/2023/may/10/soap-can-make-humans-more-attractive-mosquitoes-study
https://www.healthline.com/health-news/soap-can-make-you-more-attractive-to-mosquitoes
https://www.medicalnewstoday.com/articles/washing-with-different-soaps-could-make-you-more-or-less-attractive-to-mosquitoes