วิวัฒนาการมนุษย์ ภาพลิงชิมแปนซีค่อยๆ เดินหลังตรงแล้วกลายเป็นมนุษย์ในปัจจุบันมักเป็นตัวอย่างที่ง่ายที่สุดเพื่อเข้าใจวิวัฒนาการ แต่ก็ทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้เช่นกัน ดังนั้น วิธีที่ดีกว่าคือการมองวิวัฒนาการว่าเป็นการแตกกิ่งก้านสาขาเหมือนต้นไม้
“เราไม่ได้วิวัฒนาการมาจากสัตว์ใด ๆ ที่มีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน” แซค โคฟราน (Zach Cofran) นักมานุษยวิทยาจากวิทยาลัยวาซซาร์ (Vassar College) ในสหรัฐอเมริกา อธิบาย ดังนั้นถ้าพูดให้ถูกต้องกว่านี้คือ บรรพบุรุษของเราแตกสายวิวัฒนาการระหว่างลิงและมนุษย์ เมื่อประมาณ 6 ถึง 7 ล้านปีก่อน
สิ่งมีชีวิตนั้นเกิดขึ้น แตกกิ่งก้านสาขา และสร้างสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ ๆ จากสายพันธุ์นั้น เมื่อเวลาผ่านไปบรรพบุรุษนั้นได้สูญพันธุ์และสิ่งมีชีวิตที่สืบเชื้อสายต่อมาต่างก็วิวัฒนาการต่อไป ท้ายที่สุด ลูกหลานของบรรพบุรุษนั้นก็มีความแตกต่างกันกันจนเป็นคนละสปีชีส์
หรือพูดให้ง่ายกว่านี้ “คำตอบคือ ปู่ย่าตายายของคุณมีลูกมากกว่าหนึ่งคน และพวกเขาแต่ละคนก็แยกย้ายกันไปสร้างครอบครัวของตัวเอล สร้างกิ่งก้านสาขาใหม่ให้กับแผนภูมิต้นไม้ครอบครัวของคุณเอง” ดร. พอล วิลลิส นักบรรพบชีวินวิทยา กล่าว
เรียกได้ว่ามนุษย์ปัจจุบัน หรือ โฮโม เซเปียนส์ (Homo Sapiens) เป็น “ลูกพี่ลูกน้อง” ของลิงชิมแปนซีปัจจุบัน ความสัมพันธ์เชิงวิวัฒนาการนี้ได้รับการสนับสนุนทั้งจากบันทึกฟอสซิล ซากดึกดำบรรพ์ และการวิเคราะห์ดีเอ็นเอหรือพันธุกรรม
แม้ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์จะยังไม่เจอฟอสซิลบรรพบุรุษร่วมคนสุดท้าย แต่ก็ยังมีฟอสซิลสิ่งมีชีวิตที่ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงอยู่เรื่อยไปจนทุกวันนี้ และหลักฐานดีเอ็นเอก็ระบุว่า มนุษย์และลิงชิมแปนซีต่างก็มีพันธุกรรมร่วมกันถึงร้อยละ 98.8 ชี้ให้เห็นถึงความใกล้ชิดกัน
เมื่อชีวิตกำเนิดขึ้น สปีชีส์แต่ละสายพันธุ์ต่างก็พัฒนาต่อไปในทิศทางของตัวเอง แม้ทั้งหมดจะมาจากครอบครัวเดียวกัน ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมต่างก็สร้างปัจจัยและความกดดันทางวิวัฒนาการแตกต่างกันไปแต่ละตัว และเมื่อสิ่งมีชีวิตนั้นปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ด้ มันก็กลายเป็นสิ่งใหม่ไปในที่สุด
และสิ่งที่ต้องเน้นย้ำคือ วิวัฒนาการจะยังคงทำหน้าที่ของมันต่อไป มนุษย์ไม่ใช่เป้าหมายสุดท้ายหรือจุดสูงสุดของวิวัฒนาการ เรายังคงเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ เช่นเดียวกับสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ รวมถึงบรรพบุรุษของเรา ท้ายที่สุด โฮโม เซเปียนส์ จะสูญพันธุ์ไป พร้อมกับกลายเป็นมนุษย์ชนิดใหม่
“คงไม่มีใครถามว่า ‘ถ้าคุณวิวัฒนาการมาจากลูกพี่ลูกน้องของคุณ ทำไมลูกพี่ลูกน้องของคุณยังอยู่ที่นี่’ เช่นเดียวกัน คำถามที่ว่า ‘ถ้ามนุษย์วิวัฒนาการมาจากลิง ทำไมยังมีลิงอยู่’ ก็ไร้สาระพอ ๆ กันสำหรับนักชีววิทยาด้านวิวัฒนาการ” วิลเลียม อีริก ไมเคิล (William Eric Meikle) และ ยูจีน ซี. สก็อต (Eugenie C. Scott) เขียนในบทความของวารสาร Evolution : Education and Outreach
สืบค้นและเรียบเรียง วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
ที่มา
https://blogs.iu.edu/sciu/2017/09/26/ why-are-there-still-apes
https://www.iflscience.com/if-evolution-is-real-why-are-there-still-monkeys-around-today-69689
https://www.abc.net.au/…/articles/2011/10/04/3331957.htm
https://www.discovermagazine.com/planet-earth/if-humans-evolved-from-apes-why-do-apes-still-exist