ในช่วงเวลาแห่งความชุลมุนวุ่นวายนี้ เราต่างก็ต้องการความเชื่อมั่นว่าความดีจะสยบความชั่วร้ายทั้งปวง เทศกาล ดิวาลี เป็นวันหยุดสำคัญของอินเดีย และมีการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่
(ชมภาพความงามของเทศกาลดิวาลีจาก เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก)
จุดกำเนิดของเทศกาลมีที่มาแตกต่างกันไปตามตำรา แต่ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เป็นตำนานของพระราม เทพเจ้าองค์หนึ่งของฮินดู ปรากฏในบันทึกเรื่องรามายนะ เป็นเหตุการณ์ที่พระรามทรงยกทัพไปปราบทศกัณฑ์ และทรงได้รับชัยชนะกลับมา ดังความตอนหนึ่งว่า
“ในที่สุด พระราม สีดา พระลักษณ์ และเหล่าขุนพลวานร เดินทางถึงกรุงอโยธยาในวันแรม 13 ค่ำ ของเดือนอัศวินันท์ตามปฏิทินจันทรคติฮินดูชนที่เรียกว่า “กฤษณปักษ์” โดยใช้เวลาเกือบ 3 สัปดาห์ ชาวเมืองดีใจสุดขีดต้อนรับเฉลิมฉลองโดยจุดประทัดปึงปังดังสนั่น และจุดเทียนสว่างไสวไปทั้งเมือง”
นอกจากนี้ยังเชื่อมโยงถึงพระลักษมี เทพเจ้าแห่งความร่ำรวย โชคดี และมั่งคั่ง แต่ทุกความแตกต่างของเทสกาลนี้ มีจุดร่วมทางสัญลักษณ์ที่เหมือนกันอย่างหนึ่งคือ ชัยชนะของแสงสว่างเหนือความมืด ความรู้เหนือความเขลา และความดีเหนือความชั่วร้าย
เทศกาลดิวาลีจัดขึ้นในช่วงปีใหม่ตามปฏิทินฮินดู คือเดือนแห่งอัศวินันท์ หรือกฤษณปักษ์ (ช่วงปลายเดือนตุลาคม – ต้นเดือนพฤศจิกายน) ประชาชนทั่วประเทศอินเดีย (และเนปาล) จะเฉลิมฉลองเทศกาลดิวาลี (อีกชื่อหนึ่งคือ ดีปาวาลี แปลว่า “แถวของตะเกียง” ซึ่งมาจากการจุดตะเกียงดินเล็กๆ จำนวนมากข้ามคืนยามราตรีเพื่อแสดงถึงความดี) โดยการจุดพลุ และดอกไม้ไฟ แบ่งปันขนมหวาน และตกแต่งอาคารบ้านเรือน รวมถึงสถานที่สาธารณะ การฉลองตลอดห้าวัน เริ่มต้นด้วยการทำความสะอาดบ้าน และวันที่สองจะทำการตกแต่งบ้านด้วยตะเกียงที่ทำจากดินเผา และประดับลวดลายรังโกรีบนพื้นบ้าน
วันที่สาม (ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันที่ 7 พฤศจิกายน) เป็นวันที่สำคัญ ทุกคนจะกลับบ้านเพื่อสวดมนต์และฉลองกับครอบครัว วันที่สี่ เป็นเหมือนเริ่มต้นปีใหม่ เพื่อนฝูง และเครือญาติจะไปเยี่ยมเยียนกัน และมีของขวัญเล็กๆ น้อยๆ ติดมือไปด้วย และวันสุดท้ายของเทศกาล เป็นวันที่พี่น้องสายเลือดเดียวกัน หรือพี่น้องที่สนิทจะมาใช้เวลาร่วมกัน
ไม่กี่ปี่ที่ผ่านมา นักท่องเที่ยวชาวต่างชาติต่างให้ความสนใจเข้าร่วมในเทศกาลนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การเข้าร่วมเทสกาลกับครอบครัวคนอินเดีย บริษัทนำเที่ยวหลายบริษัทได้มีการจัดทริปสำหรับการเข้าร่วมเทศกาลดิวาลีโดยเฉพาะ
(บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ: เทศกาลน่าเที่ยวในฤดูหนาว)