ในบรรดา 20 จังหวัดของภาคอีสาน มีเพียงไม่กี่จังหวัดเท่านั้นที่มีชื่อเสียงในฐานะปลายทางของนักเที่ยว มีหลายจังหวัดที่ถูกจัดลำดับความสำคัญว่าเป็น เมืองรอง คือจังหวัดที่เป็นเพียงแค่ทางผ่านไปสู่จังหวัดใหญ่ๆ ซึ่งมีสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงมากกว่า
แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าเมืองรองเหล่านี้ไม่มีเรื่องราวหรือกิจกรรมให้เราได้เปิดประสบการณ์ด้วยตัวเอง
สกลนครเป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่ในแถบภาคอีสานตอนบน ถูกขนาบข้างด้วยจังหวัดที่เป็นเมืองหลัก ไม่ว่าจะเป็นอุดรธานี หนองคาย นครพนม ซึ่งดูมีจำนวนผู้ไปเยือนมากกว่า หรือแค่มาเยี่ยมชมความตื่นตาตื่นใจของหนองหาร ทะเลสาบน้ำจืด อันเป็นพื้นที่มีชื่อเสียง แล้วก็จากไป
ถึงแม้จะเป็นจังหวัดเล็กๆ แต่ความจริงแล้ว สกลนครมีสิ่งที่น่าสนใจสำหรับนักท่องเที่ยวผู้ที่กำลังมองหาการเดินทางที่ให้ประสบการณ์ใหม่ ซึ่งผมได้รับคำเชิญจากสำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสกลนคร ให้ออกไปสัมผัสเสน่ห์ของสกลนครด้วยตัวเอง
ดินแดนแห่งธรรมมะ
“สกลนครเป็นเมือง 3 ธรรม คือธรรมมะ ธรรมชาติ และวัฒนธรรม”
คุณชนม์บันลือ วรรธนพันธุ์ ผู้อำนวยการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสกลนคร กล่าวประโยคนี้กับผมและคณะสื่อมวลชนที่ได้รับเชิญมาให้ถ่ายทอดเรื่องราวของสกลนครที่ วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร อันเป็นสถานที่แห่งแรกซึ่งผมได้มาเยือน วัดแห่งนี้ได้ประดิษฐานหลวงพ่อองค์แสน วัดคู่บ้านคู่เมืองประจำจังหวัดสกลนคร ที่ผู้มาเยือนต้องแวะมาสักการะเพื่อเสริมสิริมงคลก่อนเดินทางไปยังที่ต่างๆ บรรยากาศโดยรอบมีคนพื้นถิ่นที่แวะเวียนเข้ามาทำบุญ พึ่งพาความศักดิ์สิทธิ์ของหลวงพ่อฯ เพื่อเสริมดวงให้ชีวิตราบรื่น
เส้นทางสายธรรมมะแห่งต่อไปของสกลนครคือ วัดป่าสุธาวาส แม้จะชื่อว่าเป็นวัดป่าแต่ก็ตั้งอยู่ในเมือง จึงเดินทางมาได้อย่างสะดวก วัดแห่งนี้มีชื่อเสียงขึ้นมาจากการเป็นที่ละสังขารของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต พระเกจิอาจารย์ระดับตำนานของเมืองไทย
ภายในวัดมีรูปปั้นของพระอาจารย์มั่นไว้ให้สักการะ พร้อมจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้ของท่านเอาไว้ แต่สำหรับผู้ที่ไม่ได้มีความเชื่อในศาสนาพุทธ การได้เข้ามาในพื้นที่วัดซึ่งเต็มไปด้วยต้นไม้มากมาย พร้อมบรรยากาศที่เงียบสงบอย่างยิ่ง ก็เพียงพอที่ทำให้วัดแห่งนี้ควรค่าแก่การมาเยือน
วัดถ้ำผาแด่น เป็นอีกสถานที่ที่คนพื้นถิ่นบอกกับเราว่าต้องไปเยือนให้ได้ โดยผู้ที่มาเยือนต้องนั่งรถสองแถวของชาวบ้านขึ้นไปบนตัววัดที่ตั้งอยู่บนภูเขาสูง ในเวลาไม่นานนัก ผมก็ได้ชมวัดที่อยู่ท่ามกลางธรรมชาติร่มรื่น พร้อมมวลหมู่ต้นไม้ที่ได้รับการตกแต่งอย่างดี
วัดมีการตกแต่งด้วยงานแกะสลักบนผาหิน ถ่ายทอดเรื่องราวพุทธประวัติอย่างมีวิจิตรศิลป์ และด้วยความสูงของภูเขา วัดจึงมีจุดชมทิวทัศน์ของเมืองที่สามารถมองเห็นตัวเมืองสกลนครและทะเลสาบหนองหารได้แบบ 180 องศา
พญาเต่างอย ในอำเภอเต่างอย อาจไม่ใช่สถานที่ทางพุทธศาสนาเหมือนกับวัดที่ได้เยือนมาแล้ว แต่ก็มีจุดสนใจที่ควรค่าแก่การมาเยือน คือรูปปั้นพญาเต่างอยที่ตั้งตระหง่าน ซึ่งได้บรรจุสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหมดของอำเภอไว้ในตัวพญาเต่างอย มีความเชื่อกันว่าหากผู้ใดได้มาสักการบูชาจะส่งผลให้มีอายุยืนยาว มีโชคลาภไม่ขาดสาย ชาวบ้าน (และบรรดาผู้แสวงโชคลาภจากถิ่นอื่น) จึงเข้ามากราบไหว้ขอสิ่งที่ตัวเองประสงค์ บรรยากาศโดยรอบมีเสียงเพลง เต่างอย ที่บัดนี้กลายเป็นยอดนิยมระดับประเทศ เปิดคลออย่างไม่ขาดช่วง
ดินแดนแห่งธรรมชาติ
สกลนครเป็นจังหวัดภาคอีสานที่มีธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ ทั้งป่าไม้และแหล่งน้ำ โดยมี ทะเลสาบหนองหาร เป็นสถานที่ท่องเที่ยวชูโรง หนองหารเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศ เป็นแหล่งทำมาหากินสำคัญของชาวสกลนคร นอกจากนี้ที่หนองหารยังมีเกาะต่างๆ กว่า 20 เกาะ เช่น เกาะดอนสวรรค์ ซึ่งเป็นเกาะที่ใหญ่ที่สุด บนเกาะมีวัดร้างและพระพุทธรูปเก่าแก่ซึ่งเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดสกลนคร
นักท่องเที่ยวสามารถเข้ามาล่องเรือชมหนองหารโดยเข้ามาทางสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ ซึ่งตั้งอยู่ในตัวเมือง จะมีเรือนำเที่ยวของชาวบ้านคอยให้บริการอยู่ จุดเด่นของการท่องเที่ยวโดยการล่องเรือ คือการได้สัมผัสผืนน้ำนิ่งสงบอันยิ่งใหญ่ของหนองหารที่บรรจบกับเส้นขอบฟ้า ลมที่สัมผัสหน้าพร้อมกลิ่นกรุ่นจากไอน้ำทำให้เราได้รับความรู้สึกดีจากธรรมชาติขึ้นมาอีกครั้ง
สถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในตัวเมืองอีกแห่งคือ อุทยานบัวเฉลิมพระเกียรติและพญานาคเผือก เป็นแหล่งรวบรวมบัวพันธ์ต่างๆ อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งของรูปปั้นพญานาคเผือกขนาดใหญ่สีขาวโดยประชาชนชาวสกลนครและนักท่องเที่ยวมีความเชื่อ นับถือและให้ความเคารพสักการะกราบไหว้มาตั้งแต่บรรพบุรุษ
ดินแดนแห่งวัฒนธรรม
สถานที่ที่เป็นตัวชูโรงความเป็นดินแดนแห่งวัฒนธรรมของจังหวัดสกลนครคือ ชุมชนคาทอลิกท่าแร่ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่มีประชากรนับถือศาสนาคริสต์มากที่สุดในประเทศไทยและเป็นชุมชนที่เก่าแก่มีอายุราว 135 ปี ชาวบ้านที่นี่มีบรรพบุรุษที่มีเชื้อสายเวียดนาม ลาว และบางส่วนอพยพมาจากตัวเมืองสกลนคร
หมู่บ้านแห่งนี้มีผังเมืองเป็นรูปสี่เหลี่ยมตาหมากรุกแบบฝรั่ง และมีบ้านเรือนที่เป็นสถาปัตยกรรมแบบฝรั่งเศสที่งดงามเรียงราย เช่น คฤหาสน์ตระกูลอุดมสุข ซึ่งเป็นบ้านแบบฝรั่งเศสที่ยังคงมีสภาพดั้งเดิมอันสมบูรณ์ และโบสถ์อาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอล โบสถ์ประจำหมู่บ้านที่สร้างด้วยสถาปัตยกรรมแบบโบสถ์ของศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกที่สวยงาม
นอกจากสถานที่ท่องเที่ยวในรูปแบบ ธรรมมะ ธรรมชาติ และวัฒนธรรม สกลนครยังมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจอีกมากมาย เช่น พิพิธภัณฑ์ภูพาน ซึ่งเป็นสถานที่แสดงข้อมูลประวัติศาสตร์ ผู้คน และความเป็นมาของจังหวัดสกลนคร เป็นที่จัดแสดงนิทรรศการรวบรวมสิ่งที่น่าสนใจทั้งหมดของจังหวัด เหมาะสำหรับผู้ที่อยากรับทราบไอเดียตั้งต้นก่อนเดินทางไปเยือนสถานที่ท่องเที่ยวจังหวัดสกลนครให้ครบถ้วน
และในพื้นที่ใกล้กันยังมี ท้องฟ้าจำลอง แหล่งเรียนรู้ด้านดาราศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ประจำจังหวัดให้กับนักเรียนนักศึกษาในพื้นที่ ซึ่งถึงแม้จะไม่ได้ใหญ่โตเทียบเท่าท้องฟ้าจำลองในกรุงเทพ แต่นิทรรศการด้านดาราศาสตร์ที่จัดแสดงอยู่ภายในก็ให้ความรู้ได้มากมายเช่นเดียวกัน
เราปิดท้ายการเดินทาง 2 วันในสกลนครด้วยไปเข้าร่วมงาน “ไทยสกลรวมเผ่า รากเหง้าเดียวกัน โฮมเหง้าไทยสกล ยลถิ่นวัฒนธรรม” ซึ่งจัดขึ้นเมื่อวันที่ 19 – 21 กันยายน ที่ผ่านมา ณ สวนเฉลิมพระเกียรติ ของสกลนคร ภายในงานมีจัดแสดงเอกลักษณ์ วิถีชีวิต การละเล่น ความเป็นอยู่ของ 7 ชนเผ่าต่างๆ ทั้งคนเชื้อสายเวียดนาม คนเชื้อสายจีน ภูไท ไทญ้อ ไทโย้น ไทโส้ย และไทกะเลิง ซึ่งอาศัยกระจายอยู่ในพื้นต่างๆ ในจังหวัดสกลนคร ให้เป็นที่รู้จักมากขึ้น
โดยนายนพดล ไพฑูรย์ รองผู้ว่าราชการ ปฏิบัติหน้าที่แทนผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนคร ได้กล่าวเชิญชวนให้สื่อมวลชน ช่วยเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ ถึงวิถีชีวิตผู้คนชนเผ่าเหล่านี้ และสถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัดสกลนครที่มีอยู่มากมาย
สำหรับผู้ที่สนใจมาเยือนสกลนครหลังจากนี้ ทางจังหวัดได้แนะนำ 2 เทศกาลใหญ่ที่นักท่องเที่ยวไม่ควรพลาด
1.งานประเพณีแห่ปราสาทผึ้ง งานประเพณีช่วงออกพรรษาของจังหวัด จัดขึ้นเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา โดยจะจัดขบวนแห่ปราสาทผึ้งสวยงามอย่างยิ่งใหญ่ พร้อมกับกิจกรรมสนุก ๆ มากมาย ปีนี้จัดขึ้นในวันที่ 10-13 ตุลาคม 2562
2.งานประเพณีแห่ดาว เทศกาลเฉลิมฉลองในช่วงคริสต์มาสของชุมชนชาวท่าแร่ ซึ่งจัดเป็นประจำทุกปี มีรถขบวนรถแห่ดาว ประดับไฟแสง สีอย่างอลังการ โดยในปีนี้ จะจัดขึ้นในวันที่ 22-25 ธันวาคม 2562
เรื่อง เกียรติศักดิ์ หมื่นเอ
ภาพ ธนากร อิรนพไพบูลย์, เกียรติศักดิ์ หมื่นเอ
ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสกลนคร
