ในขณะที่กีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวปี 2018 ณ พยองชาง ประเทศเกาหลีใต้กำลังดำเนินไป สนามกีฬาโอลิมปิก ที่ถูกใช้งานมาก่อนหน้าในประเทศอื่นๆ กลับถูกทิ้งร้างเมื่อการแข่งขันกีฬาจบลง
ทุกสองปี เมืองต่างๆ ทั่วโลกแข่งขันกันเสนอชื่อตนกับคณะกรรมการโอลิมปิกสากล (International Olympic Commission-IOC) สำหรับโอกาสในการเป็นเจ้าภาพการแข่งขันโอลิมปิก ผู้ชนะจะถูกเลือกด้วยกระบวนการที่เข้มงวด ซึ่งส่วนหนึ่งประกอบด้วยการทำให้ชาวเมืองเชื่อว่าผลประโยชน์จากการเป็นเจ้าภาพกีฬาโอลิมปิกจะมีมากกว่าภาษีที่จะเพิ่มสูงขึ้น
เมืองที่สมัครอาจมองเห็นการลงทุนที่คุ้มค่ากับความเสี่ยง ด้วยความหวังว่าจะช่วยเพิ่มยอดนักท่องเที่ยว การเป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ และการใช้งานสนามกีฬาต่อไปในอนาคต แต่ในขณะที่การถูกเลือกเป็นเจ้าภาพถือว่าเป็นเกียรติอย่างสูง เมืองหลายแห่งก็กำลังตั้งคำถามว่ามันคุ้มค่าหรือไม่กับความเสี่ยง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะยาว
มีผู้ประเมินต้นทุนการจัดงานโอลิมปิกฤดูหนาวปี 2014 ที่เมืองโซชี ประเทศรัสเซียไว้ราว 1.2 หมื่นเหรียญสหรัฐ (ราว 370 ล้านล้านบาท) แต่กลับบานปลายถึง 5 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐ (ราว 1,500 ล้านล้านบาท) ซึ่งรัสเซียจ่ายได้เพียง 53 ล้านเหรียญสหรัฐ (1,600 ล้านบาท) เท่านั้น สนามกีฬาหลายแห่งที่ครั้งหนึ่งเคยยิ่งใหญ่ รวมทั้งลู่สกีกระโดดไกลและบ็อบสเลตถูกทอดทิ้งไว้โดยไม่มีการใช้งานอีกในอดีตเมืองเจ้าภาพหลายแห่ง โครงสร้างที่ถูกทอดทิ้งเหล่านี้ยังคงตั้งอยู่และค่อยๆ ผุกร่อนไป หลายแห่งถูกพ่นภาพกราฟฟิตีเต็มไปหมด
กรุงซาราเยโว เมืองหลวงของบอสเนีย ซึ่งเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกฤดูหนาวในปี 1984 และเป็นโอลิมปิกฤดูหนาวครั้งแรกที่มีประเทศคอมมิวนิสต์เป็นเจ้าภาพ ยังไม่ทันถึงทศวรรษหลังจากนั้น ยูโกสลาเวียกลับต้องแตกเป็นเสี่ยงๆ ด้วยสงครามกลางเมือง สถานที่ซึ่งครั้งหนึ่งเคยเฉลิมฉลองความยิ่งใหญ่ของนักกีฬานานาชาติกลายเป็นฐานปฏิบัติการของความขัดแย้งที่โหดร้ายและเป็นลานประหารนักโทษบนแท่นที่นักกีฬาเคยได้รับเหรียญรางวัล ปัจจุบันสนามกีฬาแห่งนี้ยังเหลือร่องรอยกระสุนเตือนความทรงจำอันน่าขนลุกทั้งสองซึ่งขัดแย้งกันอย่างสิ้นเชิงในประวัติศาสตร์ของเมือง
กีฬาโอลิมปิกสมัยใหม่เกิดขึ้นในกรีซเมื่อปี 1896 จนอีกกว่าศตวรรษถัดมา เอเธนส์ก็กลับมาเป็นเจ้าภาพกีฬาที่ตนสร้างสรรค์ขึ้นอีกครั้ง ในการเข้าร่วมโอลิมปิกฤดูร้อนเมื่อปี 2004 และใช้งบเกินขนาดไปมากถึง 15,000 ล้านเหรียญสหรัฐ (ราว 478,000 ล้านบาท ) สำหรับสนามแข่งระดับโลกสำหรับซอฟต์บอลและวอลเลย์บอลชายหาด ซึ่งปัจจุบันถูกทิ้งร้างและผุพังไปตามกาลเวลา
ในแง่ดี เจ้าภาพโอลิมปิกในอนาคต เช่น ลอสแองเจลิส ปี 2024 และปารีส ปี 2028 กำลังออกแบบเพื่อเพิ่มความยั่งยืนและการใช้งานสถานที่สำหรับจัดงานในอนาคต ลดความฟุ่มเฟือยที่ไม่จำเป็นหรือระบบเสียงชั้นยอดลงไป และมุ่งสนใจพลังของกีฬาที่รวมผู้คนจากทั่วโลกมากกว่า
เรื่อง อัสตา สมวิเชียร เคลาเซน
อ่านเพิ่มเติม