ราวๆ 3 ปีก่อน เด็กน้อยขี้สงสัยวัยสิบขวบที่กำลังอยู่ระหว่างการท่องเที่ยวยังวิหารเก่าแก่ของโคลอมเบีย สังเกตเห็นอะไรบางอย่างที่ปลายเท้า
เขาสังเกตเห็นบางสิ่งบางอย่างที่ดูคล้ายปลาอยู่ในหินก้อนแบนที่พื้น ดังนั้นเด็กน้อยจึงถ่ายภาพไว้ และไม่กี่วันต่อมาตัวเขาก็นำภาพถ่ายมายังสถาบันวิจัยบรรพชีวินวิทยาที่ตั้งอยู่ใกล้ๆ ที่ซึ่งนักวิทยาศาสตร์จากสถาบันกล่าวว่า เด็กน้อยได้พบเข้ากับฟอสซิลเข้าเสียแล้ว ข่าวดังกล่าวถูกแจ้งไปยังทีมวิจัย มหาวิทยาลัยอัลเบอร์ตา และจากการรวบรวมข้อมูล พวกเขาคิดว่าฟอสซิลที่หนูน้อยคนนี้พบน่าจะเป็นสัตว์ในกลุ่มปลาโบราณที่ไม่เคยถูกพบในอเมริกามาก่อน
“เราพบว่าเขตร้อนชื้นเป็นภูมิภาคที่พวกมันอาศัยอยู่” Oksana Vernygora นักศึกษาปริญญาเอกผู้นำการวิจัยกล่าว “สิ่งที่เราต้องทำก็คือออกไปสำรวจ” ผลการค้นพบครั้งนี้ถูกเผยแพร่ลงในวารสาร Journal of Systematic Palaeontology เมื่อวันที่ 31 มกราคมที่ผ่านมา
หนทางสู่การค้นพบ
วิหาร La Candelaria ตั้งอยู่นอกเมือง Ráquira ของโคลอมเบีย ด้วยระยะเวลาการขับรถไม่กี่ชั่วโมง วิหารที่ก่อสร้างขึ้นในศตวรรษที่ 17 นี้ปนะกอบด้วยตัวอาคารซับซ้อน, พิพิธภัณฑ์, ลานอเนกประสงค์ และถ้ำที่เหล่านักบวชออกัสตินอาศัยอยู่ (และทุกวันนี้วิหารบางส่วนยังเปิดเป็นโรงแรมให้นักท่องเที่ยวเข้ามาพักอีกด้วย)
ย้อนกลับไปเมื่อ 20 ปีก่อน การก่อสร้างทางเดินมายังวิหารเริ่มต้นขึ้นด้วยการนำก้อนหินมาจากเหมือง Andean ในจังหวัดโบยากา ซึ่งห่างออกไปราวหนึ่งชั่วโมงครึ่ง เหมืองแห่งนี้ถูกเปิดขึ้นสำหรับการนำหินมาก่อสร้างยังวิหารโดยเฉพาะ และถูกปิดเมื่อหินถูกขนส่งไปหมดแล้ว ซึ่งทีมนักวิจัยสามารถติตตามที่มาของหินได้จากที่นี่ และเพื่อข้อมูลการวิจัย ในที่สุดเหมืองก็ถูกเปิดขึ้นอีกครั้งเพื่อไขปริศนา
ค้นพบ “กิ้งก่าปลา”
ฟอสซิลชึ้นนี้เป็นฟอสซิลของสายพันธุ์ปลาที่มีชื่อเรียกว่า Candelarihynchus padillai เพื่อให้เกียรติแก่วิหารเก่าแก่ สถานที่่ที่มันถูกค้นพบ ส่วนคำต่อมาเป็นภาษากรีกแปลว่าจมูก มันเป็นปลาที่มีรูปร่างผอมบาง ขากรรไกรยาว และฟันที่สมบูรณ์ ขนาดของมันมีความยาวประมาณ 16 นิ้ว พวกมันว่ายน้ำไปมาอย่างรวดเร็วในน่านน้ำของทวีปอเมริกาใต้เมื่อราว 90 ล้านปีก่อน ในปลายยุคครีเทเชียส เพื่อมองหาเหยื่อขนาดเล็ก เช่น กุ้ง, หอย หรือตัวอ่อนของสัตว์น้ำ
ถึงร่างกายของมันจะไม่ได้มีความสมมาตรแบบปลาในยุคปัจจุบัน แต่เจ้าปลาโบราณนี้ก็สามารถว่ายน้ำเป็นระยะทางไกลๆ ได้ โดยเชื่อกันว่าลักษณะของมันน่าจะคล้ายคลึงกับปลาในวงศ์ปลาสาก
นี่เป็นฟอสซิลแรกของปลาโบราณชนิดนี้ที่ถูกพบในทวีปอเมริกาใต้ และมันเกือบจะเป็นฟอสซิลสมบูรณ์เสียด้วย ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าทึ่งมากเพราะมันถูกเหยียบย่ำมานานหลายปีดดยบรรดาผู้ที่มาเยี่ยมชมวิหาร
ก่อนหน้านี้บันทึกการค้นพบฟอสซิลในทวีปอเมริกาใต้นั้นมีไม่มากนัก และส่วนใหญ่มักถูกจำกัดไว้ที่ประเทศบราซิลเท่านั้น สำหรับฟอสซิลของสัตว์น้ำอื่นๆ ที่เคยพบก่อนหน้านี้ ถูกค้นพบที่อาร์เจนตินาและบางส่วนของโคลอมเบีย
ผลการค้นพบใหม่นี้ช่วยฉายภาพให้เห็นว่าบรรดาปลาโบราณนั้นกระจัดกระจายแพร่พันธุ์ไปทั่วมหาสมุทรได้อย่างไร นอกจากนั้นยังแสดงให้เห็นว่าพวกมันมีความสามารถในการปรับตัวเข้ากับสภาพอากาศ ซึ่งจะช่วยในการคาดการณ์การปรับตัวของสัตว์น้ำในปัจจุบันซึ่งต้องอาศัยอยู่ในมหาสมุทรที่มีอุณหภูมิอุ่นกว่า “เราเพิ่งจะค้นพบความหลากหลายใหม่ในภูมิภาคเขตร้อน” Vernygora กล่าว
กล่าวขอบคุณ
น่าเศร้าที่ทีมนักวิจัยขาดการติดต่อกับเด็กชายผู้ค้นพบฟอสซิล พวกเขามีเพียงชื่อและอีเมล์ของหนูน้อยเท่านั้น อย่างไรก็ตามพวกเขาหวังว่าเมื่อข่าวนี้ถูกประกาศออกไป เด็กชายจะกลับมาหาพวกเขา เพื่อที่ทีมนักวิจัยจะได้มอบเครดิตของการค้นพบให้แก่เขาอย่างเป็นทางการ
ว่าแต่ ทีมนักวิจัยมีแผนที่จะทำอะไรต่อหลังการค้นพบปลาสายพันธุ์ใหม่ “แน่นอนว่าต้องออกไปสำรวจ” Vernygora กล่าว “ยังมีอะไรรอให้เราค้นพบอีกมาก”
เรื่อง Elaina Zachos
อ่านเพิ่มเติม