มองโลกและชีวิตผ่าน สายตาแมลง
ช่างภาพชาวญี่ปุ่นคนหนึ่งพลิกแพลงดัดแปลงกล้องถ่ายภาพ เพื่อเผยภาพแปลกตาน่าค้นหาใต้เท้าของเรา
โลกของเหล่าแมลงปรากฏอยู่เบื้องหน้าสายตาเรา โลดแล่นไปด้วยเหล่านักแสดงที่อวดเครื่องแต่งกายสีสันฉูดฉาดและวาดลีลาน่าตื่นเต้น ทว่าฉากนี้ช่างเล็กจ้อย และง่ายที่จะถูกมองข้าม ด้วยเหตุนี้ เมื่อหลายปีก่อน ช่างภาพ ทากูยะ อิชิงูโระ จึงเริ่มดัดแปลงกล้องถ่ายภาพของเขาด้วยการเพิ่มแว่นขยายเข้าไประหว่างเซนเซอร์และเลนส์หลักของกล้อง การปรับเปลี่ยนเช่นนั้นเป็นเรื่องละเอียดอ่อนเพราะหากส่วนประกอบใดจัดวางผิดตำแหน่งแม้เพียงนิดเดียวก็อาจส่งผลเสียต่อคุณภาพของภาพ
จากบางมุม ปีกของแมลงปอผีเสื้อดูเหมือนเป็นสีทองหรือโปร่งแสง เพื่อเผยสเปกตรัมของสีสันอย่างเต็มที่ ทากูยะ อิชิงูโระ เฝ้ารอพร้อมไฟแฟลชบนริมฝั่งทะเลสาบเคโจนุมะ ในจังหวัดมิยางิ ประเทศญี่ปุ่น กระทั่ง แมลงปอผีเสื้อตัวหนึ่งบินผ่านมา และปีกของมันสะท้อนไฟแฟลชและแสงแดดอย่างสมบูรณ์แบบต่อขุดรูอาจล่าตั๊กแตนและจักจั่นเพื่อนำไปเลี้ยงตัวอ่อน แต่อาหารหลักของมันคือน้ำต้อยจากดอกไม้ ในเขตเมืองอย่าง นิกาโฮะ นั่นมักมาจากดอกของไม้เลื้อยอย่างเถาคันญี่ปุ่นแต่หลังจากลองผิดลองถูกจนสมบูรณ์แบบ เขาก็สามารถบันทึกภาพชีวิตน้อยๆ แต่ยิ่งใหญ่ของเหล่าแมลงรอบๆ ทะเลสาบและท้องทุ่งที่บ้านในเมืองโอซากิ ประเทศญี่ปุ่น มุมมองใหม่นี้ทำให้เขา “รู้สึกเคารพ อย่างลึกซึ้งในความช่างคิดของธรรมชาติ”
อิชิงูโระพบว่า สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังเหล่านี้เผยความคิดสร้างสรรค์อันน่าทึ่ง ขณะที่พวกมันหาอาหาร จับคู่ผสมพันธุ์ และขุดโพรงเพื่อสร้างบ้าน เขามองแมลงไม่ใช่ในฐานะสัตว์ตัวอย่าง หากเป็น “สิ่งมีชีวิตที่อยู่ร่วมกับเรา”
ระหว่างถ่ายภาพตอนรุ่งเช้าวันหนึ่งในทุ่งนอกเมืองโอซากิ มอทเหยี่ยวฮัมมิงเบิร์ดตัวนี้บินผ่านมาระหว่างมองหาน้ำต้อยผึ้งกัดใบทำในสิ่งที่มันได้รับการตั้งชื่ออย่างเหมาะเจาะด้วยการใช้ขากรรไกรคมๆ ตัดใบพืชเพื่อสร้างรัง อิชิงูโระเรียกแมลงเหล่านี้ว่า “วิศวกรตัวน้อยในธรรมชาติ”ตามถนนและทางเดินใกล้บ้าน อิชิงูโระมักพบเห็นมดขนตัวอ่อนผีเสื้อและมอทกลับรัง แต่มดไม้เป็นพวกนักกินฉวยโอกาส มันไม่ลังเลที่จะเพิ่มครัสเตเชียนจิ๋วตัวนี้ในรายการอาหารตั๊กแตนตำข้าวยักษ์ญี่ปุ่นโตเต็มที่ได้ไม่เกินเก้าเซนติเมตร แต่จะกินทุกอย่างที่มันล่าได้ ด้วยขาคู่หน้าที่แข็งแรง ตั๊กแตนจะตะครุบเหยื่ออย่างรวดเร็ว ซึ่งในภาพนี้คือกิ้งก่าเคราะห์ร้าย และเริ่มกัดกินทันทีต่อแมงมุมต่อยเหยื่อแปดขาจนเป็นอัมพาต จากนั้นจึงนำกลับมายังจุดที่มันสามารถขุดรูลงไปเพื่อกินเหยื่อที่จับมาได้ต่อเป็นสัตว์พิถีพิถัน ในการสร้างรัง พวกมันเริ่มจากสร้างก้อนดินกลมๆ เล็กๆ แล้วขนไปยังจุดสร้างรัง ทำแบบนี้ซ้ำๆ กลับไปกลับมาจนกว่ารังจะสร้างเสร็จตั๊กแตนตำข้าวซุ่มรอเงียบๆ อยู่ใกล้ดอกไม้ จนกระทั่งเหยื่อบินผ่านเข้ามาในระยะที่มันสามารถโจมตีได้ เช่น แมลงวันเคราะห์ร้ายตัวนี้เรื่อง นิก มาร์ติน
ภาพถ่าย ทากูยะ อิชิงูโระ
แปล กองบรรณาธิการ