ณ หมู่บ้าน La Puria ในเทือกเขาทางตะวันตกเฉียงเหนือของโคลอมเบีย สถานที่แห่งนี้เป็นบ้านของชนพื้นเมืองชาวอินเดียน Emberá Katío จำนวนหลายร้อยคน ในภาษาของพวกเขา emberá มีความหมายว่าการเป็นมนุษย์, ชนพื้นเมือง หรือผู้ชาย
แต่น่าเศร้าที่ในความเป็นจริงแล้วหมู่บ้านแห่งนี้ปราศจากผู้ชาย
ผลกระทบจากสงครามกลางเมืองที่เกิดขึ้นในโคลอมเบียมานานหลายสิบปีและกัดกินชีวิตของผู้คนในหมู่บ้าน La Puria ผู้ชายบางคนจากที่นี่ได้รับคัดเลือกให้เข้าร่วมกับกองกำลังปฏิวัติติดอาวุธโคลอมเบีย หรือที่เรียกอีกชื่อหนึ่งว่ากบฏฟาร์ก (FARC) หรือเข้าร่วมกับกลุ่ม ELN หรืออีกชื่อหนึ่งคือกองกำลังปลดแอกแห่งชาติ ทั้งคู่คือขบวนการต่อต้านรัฐบาลโคลอมเบียที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศ พวกเขาดำเนินการรบแบบกองโจรซึ่งสร้างความเสียหายและผลกระทบรุนแรงแก่ประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ ซึ่งในที่นี้รวมไปถึงกลยุทธ์อย่างการลักพาตัวเรียกค่าไถ่, ค้ายาเสพติด ไปจนถึงบุกรุกที่ดินเพื่อทำวางกับระเบิด เป็นต้น
ณ ตอนนี้ทั้งหมู่บ้าน La Puria เหลือเพียงแค่ผู้หญิง เด็กๆ และคุณแม่วัยสาวเท่านั้น รายงานจาก Ivan Valencia ช่างภาพข่าวชาวโคลอมเบียผู้ใช้เวลาร่วมเดือนในการบันทึกสารคดีเกี่ยวกับหมู่บ้านแห่งนี้ เมื่อปี 2017
ก่อนหน้านี้ผู้ชายเป็นฝ่ายมีหน้าที่เดินเท้าเข้าป่าเพื่อล่าสัตว์และหาอาหาร แต่เมื่อสงครามกลางเมืองสิ้นสุดลงหน้าที่เหล่านี้กลายเป็นความรับผิดชอบของเด็กสาวแทน พวกเธอพกมีดมาเชเต้กระเตงลูกเข้าป่าด้วย โดยมีหัวหน้าหมู่บ้านคนปัจจุบันเป็นหญิงสาววัย 26 ปี แม่ของลูกสี่คน เด็กๆ เล่นสนุกไปมารอบบ้านที่บรรดาพวกแม่ๆ ช่วยกันสร้างขึ้นเอง เด็กๆ เหล่านี้มีหลายคนที่เกิดจากเด็กสาววัยรุ่นผู้ถูกนักรบของกลุ่มกองโจรท้องถิ่นข่มขืน
เด็กๆ เหล่านี้คือร่องรอยบาดแผลจากสงคราม เมื่อปีที่ผ่านมาระหว่างกิจกรรมศิลปะช่วยเยียวยาที่จัดขึ้นโดยนักเคลื่อนไหว ภายในโรงเรียนของหมู่บ้าน พวกเขาพบว่าเด็กแทบทุกคนวาดภาพสีเทียนเป็นรูปผู้คนที่กำลังถือปืน…
เจรจาเพื่อสันติภาพ
นับเป็นครั้งแรกหลังสงครามกลางเมืองอุบัติขึ้นในทศวรรษ 1960 ที่ในที่สุดความขัดแย้งก็สิ้นสุดลง แม้ว่าในปี 2016 ที่ผ่านมา ในการลงประชามติเพื่อเจรจาสันติภาพระหว่างกลุ่มกบฏฟาร์กและรัฐบาลโคลอมเบียจะถูกปฏิเสธตกไปก็ตาม อีกหลายเดือนต่อมาในที่สุดข้อตกลงก็ได้รับการปรับปรุงแก้ไข และนำไปสู่สนธิสัญญาการหยุดยิงและลดอาวุธระหว่างทั้งสองกลุ่ม ซึ่งนับเป็นความก้าวหน้าครั้งยิ่งใหญ่ แม้ว่าถนนสู่สันติภาพจะยังคงไม่แน่นอนก็ตาม
แม้สงครามจะสิ้นสุดลงแล้ว แต่ผู้คนเหล่านี้กลับ “ถูกทอดทิ้งโดยรัฐบาล” Valencia กล่าวถึงชาวบ้านในหมู่บ้าน La Puria เนื่องจากว่าผู้คนในหมู่บ้านแห่งนี้ต้องอาศัยอยู่โดยปราศจากความช่วยเหลือจากรัฐบาลสำหรับการหางานทำหรือการดูแลสุขภาพ ชาวบ้านเผชิญกับภาวะขาดแคลนสารอาหาร และความยากลำบากอื่นๆ ที่เกิดขึ้นกำลังสะท้อนว่าชนบทในโคลอมเบียมีสภาพเป็นอย่างไร ในยุคหลังสงครามกลางเมือง “ผมกำลังเรียนรู้ถึงผลกระทบจากสงครามว่ามันจะเป็นอย่างไรต่อไป”
อย่างไรก็ดียังพอมีแสงทอประกายอยู่บ้าง ตลอดระยะเวลาของการบันทึกสารคดี Valencia ยังคงจดจำภาพอันแจ่มใสของชาวบ้านเอาไว้ “หลังการเดินป่าเป็นเวลานาน ผมจำได้ว่าเราไปเจอกับสถานที่ที่เต็มไปด้วยสีสัน มีชาวพื้นเมืองจำนวนมากเลือกใส่สีสันสดใส” และสำหรับชาว Embera ที่พูดภาษาท้องถิ่น กับช่างภาพหนุ่มผู้นี้ที่พูดภาษาสเปน นั่นทำให้มีเพียงภาษากายเท่านั้นที่พวกเขาสามารถใช้สื่อสารกันได้ “เราสื่อสารกันผ่านกล้องครับ” เขากล่าว “เราเป็นคนแปลกหน้าผู้มาจากโลกของตนเอง แต่เราต้องเคารพซึ่งกันและกันในภาษาและวิถีชีวิตของแต่ละคน”
เรื่อง Rachel Brown
ภาพถ่าย Ivan Valencia
อ่านเพิ่มเติม
