เจ้าของ Patagonia อีวอง ชูนาร์ด (Yvon Chouinard) ผู้ก่อตั้งบริษัทเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย และอุปกรณ์สำหรับกิจกรรมกลางแจ้ง เช่น การตั้งแคมป์ การตกปลา และการปีนเขา ได้มอบบริษัท ‘Patagonia’ ทั้งหมด ที่มีมูลค่าประมาณ 3 พันล้านดอลลาร์ (ประมาณหนึ่งแสนล้านบาท) ให้กับองค์กรที่พิเศษและหน่วยงานที่ไม่แสวงหาผลกำไรซึ่งจะนำเงินกำไรทั้งหมดที่บริษัทขายได้ไปใช้ต่อสู้กับวิฤกติสภาพอากาศและปกป้องดินแดนเพื่อความหลากหลายทางชีวภาพ
.
“ตอนนี้โลกคือผู้ถือหุ้นรายเดียวของเรา” ชูนาร์ดกล่าวในจดหมายเปิดผนึกที่เผยแพร่บนเว็บไซต์ของ Patagonia “ผมไม่เคยอยากเป็นนักธุรกิจ ผมเริ่มโดยเป็นช่างฝีมือทำอุปกรณ์ปีนเขาให้เพื่อนและตัวผมเอง แต่เมื่อเราเริ่มเห็นปรากฎการณ์ภาวะโลกร้อนและการทำลายล้างทางนิเวศวิทยา เราจึงมุ่งมั่นที่จะใช้บริษัทของเรามีส่วนร่วมในการปกป้องโลก และเปลี่ยนแปลงวิธีการดำเนินธุรกิจ”
.
ในตอนแรก ชูนาร์ดเล่าว่าเขามีสองทางเลือกคือ หนึ่ง ขายบริษัทและบริจาคเงินทั้งหมด หรือสอง นำบริษัทเขาสู่ตลาดหุ้น “ขณะที่เรากำลังพยายามอย่างเต็มที่เพื่อจัดการกับวิกฤตสิ่งแวดล้อม แต่ก็ยังไม่เพียงพอ เราจึงต้องหาวิธีอื่นเพื่อต่อสู้กับวิกฤต ในขณะที่ยังรักษาค่านิยมของบริษัทไว้”
.
เขากล่าวและอธิบายเพิ่มเติมว่า “ทางเลือกที่หนึ่งคือขายและบริจาคเงินทั้งหมด แต่เราก็ไม่แน่ใจว่าเจ้าของคนใหม่จะรักษาค่านิยมของเราและให้ทีมงานทั่วโลกของเรามีงานทำได้หรือไม่”
.
“อีกทางหนึ่งคือการนำบริษัทสู่สาธารณะ” เขาเล่าต่อ “ซึ่งผมไม่เคยเชื่อถือในตลาดหุ้นเลย แม้แต่บริษัทที่มีเจตนาดีก็ยังต้องเผชิญกับแรงกดดัน จนในที่สุดต้องสร้างผลกำไรระยะสั้นแลกกับความมีชีวิตชีวาและความรับผิดชอบในระยะยาว” เขาจึงสร้างทางเลือกใหม่ “ความจริงไม่มีทางเลือกไหนดี ดังนั้นเราจึงสร้างวิธีของเราเอง”
.
มีการตั้งองค์กรใหม่ที่ออกแบบมาเป็นพิเศษที่มีชื่อว่า ‘Patagonia Purpose Trust’ จะได้รับหุ้นส่วนร้อยละ 2 ของบริษัทเพื่อเป็น “โครงสร้างทางกฎหมายที่มั่นคงเพื่อประคับประคองวัตถุประสงค์และค่านิยมของ Patagonia” ให้ยังคงอยู่ ซึ่งจะดูแลโดยสมาชิกในครอบครัวและที่ปรึกษาที่ใกล้ชิด จากนั้นจะมอบบริษัททั้งหมดไปยังองค์กรไม่แสวงหากำไรที่มีชื่อว่า ‘Holdfast Collective’ โดยกำไร “ทุกดอลลาร์ Patagonia ทำได้จะไม่กลับมาลงทุนเพิ่ม แต่จะถูกแจกจ่ายเพื่อปกป้องโลก”
.
พวกเขาคาดว่าจะสามารถจ่ายเงินประมาณ 100 ล้านดอลลาร์ต่อปี (ประมาณสามหมื่นล้านบาทต่อปี) ขึ้นอยู่กับสภาพธุรกิจขณะนั้น ชูนาร์ดกล่าวว่า ‘Holdfast Collective’ จะกระจายผลกำไรของ Patagonia ไปยังการแก้ปัญหาสภาพภูมิอากาศที่เกิดขึ้นเช่น การอนุรักษ์ผืนป่า ให้ทุนแก่นักเคลื่อนไหวระดับรากหญ้า รวมทั้งการล็อบบี้และบริจาคให้กับแคมเปญทางการเมืองเพื่อต่อสู้วิกฤตทางธรรมชาติ
.
“แทนที่จะใช้ทรัพยากรธรรมชาติเพื่อสร้างผลตอบแทนแก่ผู้ถือหุ้น เรากำลังเปลี่ยนระบบทุนนิยมด้วยการทำให้โลกเป็นผู้ถือหุ้นเพียงคนเดียวของเรา” ชาล์ส โคนน์ (Charles Conn) ประธานคณะกรรมการของบริษัทกล่าว
.
ขณะที่ชูนาร์ดเสริมว่า “หวังว่าสิ่งนี้จะสร้างรูปแบบใหม่ของทุนนิยมที่จะไม่จบลงในคนรวยเพียงไม่กี่คนและมีกลุ่มคนยากจนมากมาย แต่เราจะมอบเงินจำนวนสูงสุดให้ผู้ที่กำลังทำงานอย่างแข็งขันเพื่อกอบกู้โลกใบนี้”
.
Patagonia ก่อตั้งขึ้นในปี 1973 และชูนาร์ดได้ทำให้บริษัทดำเนินแนวทางตามความรักธรรมชาติ พร้อมกับมุ่งมั่นที่จะอนุรักษ์ธรรมชาติอย่างแท้จริง ด้วยการคัดเลือกวัสดุที่ยั่งยืน โดยบริษัทนี้คือลูกค้ารายแรกของการใช้ผ้าฝ้ายออร์แกนิก รวมทั้งบริจาคยอดขายร้อยละ 1 ให้กับนักเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมมาตลอด
.
และในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา บริษัทฯ ยังได้ฟ้องร้องฝ่ายบริหารของอดีตประธานาธิบดีทรัมป์เพื่อปกป้องอนุสรณ์สถานแห่งชาติที่มีชื่อว่า ‘Bears Ears’ โดยชูนาร์ดไม่เคยต้องการเป็น ‘มหาเศรษฐี’ สิ่งที่เขารักมีเพียงอย่างเดียวคือโลกใบนี้
.
“ผมไม่รู้ว่าจะทำอย่างไรกับบริษัท เพราะผมไม่เคยต้องการบริษัทมาก่อน” ชูนาร์ดกล่าว “ผมไม่ต้องการเป็นนักธุรกิจ ในตอนนี้ผมอาจจะตายในวันพรุ่งนี้ก็ได้ แต่ผมจะต้องแน่ใจว่าบริษัทจะดำเนินการในสิ่งที่ถูกต่อไปอีก 50 ปีโดยที่ผมไม่ได้อยู่แล้ว”
สืบค้นและเรียบเรียง วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
ที่มา
https://www.nytimes.com/2022/09/14/climate/patagonia-climate-philanthropy-chouinard.html?