เมื่อวันที่ 19 กันยายน ที่ผ่านมา คณะกรรมการมรดกโลกขององค์การยูเนสโก (UNESCO) ได้รับรองให้ ‘เมืองโบราณศรีเทพ’ เป็นมรดกโลกอย่างเป็นทางการ ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกครั้งที่ 45 ณ กรุงริยาด ประเทศซาอุดีอาระเบีย สร้างความภาคภูมิใจและปลาบปลื้มใจให้กับคนไทยทั้งประเทศอย่างมาก
“ในฐานะรัฐบาลและประชาชนไทย ผมขอขอบคุณคณะกรรมการมรดกโลกที่เห็นคุณค่าของเมืองโบราณศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ นำมาสู่การบรรจุเป็นมรดกโลกแห่งใหม่ในวันนี้” เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีไทยกล่าว
ทางเว็บไซต์ขององค์การยูเนสโกได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับเมืองโบราณศรีเทพว่าที่แห่งนี้มีความพิเศษอย่างไร
โดยทีมขุดค้นคือศาสตราจารย์ ฌอง บัวเซลิเยร์ (Jean Boisselier) นักโบราณคดีชาวฝรั่งเศสได้บรรยายถึงไว้ว่าศิลปะ ณ ที่แห่งนี้มีความโดดเด่นซึ่งสะท้อนให้เห็นความรู้ ภูมิปัญญา และทักษะที่ไม่เหมือนใคร
ไม่เพียงเท่านั้น ยังเสริมอีกว่าเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมทวารดีที่ดีที่สุดและมีศาสนาที่หลากหลาย อีกทั้งยังสามารถใช้พื้นที่ได้อย่างชาญฉลาด
ช่วยให้มีการเติบโตอย่างมั่นคง กลายเป็นเมืองที่มีความเจริญรุ่งเรืองอยู่นานราว 700 ปี ก่อนที่เส้นทางการค้าจะเปลี่ยน ทำให้ผู้คนค่อย ๆ โยกย้ายออกไป
อย่างไรก็ตาม เส้นทางการเป็นมรดกโลกนั้นไม่ได้ง่าย กรมศิลปากรและกระทรวงวัฒนธรรมได้ดำเนินงานอนุรักษ์ ทำนุบำรุงรักษา และพัฒนาเมืองโบราณศรีเทพมาอย่างต่อเนื่อง
ซึ่งต้องผ่านเกณฑ์การตัดสินเช่น ต้องมีความสำคัญด้านการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมในช่วงเวลาใดช่วงเวลาหนึ่ง หรือมีความโดดเด่นทางวัฒนธรรมที่หาที่ไหนไม่ได้อีก
ทางรัฐบาลไทยได้พยายามผลักดันมานาน 4 ปีตั้งแต่ปี 2019 เพื่อให้คณะกรรมการฯ เข้าตรวจสอบอย่างเข้มข้นหลายขั้นตอน
จนท้ายที่สุด อุทยานประวัติศาสตร์เมืองโบราณศรีเทพก็ได้รับเลือกให้เป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมของไทยแห่งที่ 4 อย่างเป็นทางการ และถือเป็นมรดกโลกลำดับที่ 7 ของประเทศ
อย่างไรก็ตาม ความเป็นมรดกยังไม่สิ้นสุดที่การประกาศผล ทั้งภาครัฐและประชาชนจะต้องทำนุบำรุงและศึกษาเมืองโบราณศรีเทพต่อไปให้คงอยู่ไว้ตราบนานเท่านาน ซึ่งทางกรมศิลปากรได้เริ่มจัดทำแผนแม่บทการอนุรักษ์และพัฒนาแล้ว
ขณะเดียวกันทาง บีบีซีไทย รายงานว่า ‘จิ๊กซอว์’ ทางประวัติศาสตร์จำนวนมากของอุทยานประวัติศาสตร์แห่งนี้ยังคงหายไป
“โบราณวัตถุที่อยู่ในเมืองศรีเทพได้ถูกลักลอบนำออกไปอยู่ตามที่ต่าง ๆ ไม่ว่าจะในประเทศ เป็นทรัพย์สินส่วนตัวของเอกชน หรือในต่างประเทศอย่างเช่น สุริยเทพ ที่อยู่ในพิพิธภัณฑ์นอร์ตัน ไซมอน (ประเทศสหรัฐอเมริกา)” ธนัชญา นักโบราณคดีปฏิบัติการ ของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพกล่าวกับเอเอฟพี
และยังคงมีเรื่องราวให้ต้องติดตามต่อไป เนื่องจากทางคุณธนัชญาระบุว่า วัตถุโบราณที่หายไปเหล่านั้นจะช่วยให้เรื่องราวของเมืองโบราณแห่งนี้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
บีบีซีไทย รายงานว่ามีวัตถุอย่างน้อย 11 ชิ้นที่กระจัดจายอยู่นอกประเทศ ด้วยเหตุนี้ ความท้าทายต่อไปคือการพยายามนำโบราณวัตถุกลับคืนมา
ปัจจุบัน ประเทศไทยมีมรดกโลกทางวัฒนธรรมอีก 3 แห่งได้แก่ เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัย, นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา และแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง
อีกทั้งยังมีมรดกโลกทางธรรมชาติ 3 แห่ง ได้แก่ ผืนป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง และกลุ่มป่าแก่งกระจาน
ภาพถ่าย: กรมศิลปากร
ที่มา
https://www.bbc.com/thai/articles/cv21y1xglgdo
https://www.thaipbs.or.th/news/content/331816
https://whc.unesco.org/en/tentativelists/6402