ผมพบผู้หญิงคนหนึ่งโดยบังเอิญจากการเข้าไปดูเพจเกี่ยวกับภาพถ่ายธรรมชาติ โดยเฉพาะภาพถ่ายของนกนานาชนิดจากการ ดูนก ของเธอ ผมตั้งคำถามกับตัวเองว่าทำไมถึงอยากพูดคุยกับผู้หญิงคนนี้ สุดท้ายก็คิดว่าน่าจะเป็นเพราะชื่อเพจที่เรียกตัวเองว่า “ป้า” ของผู้หญิงคนนี้กระมังที่ทำให้เราอยากรู้เรื่องราวของเธอจนไม่อยากปล่อยผ่านเหมือนครั้งที่ผ่านมา
ผมมีนัดพูดคุยกับ “ป้ากล้อง” หรือคุณหน่อย – ธนพร พิชิตพรรณ เจ้าของเพจเฟซบุ๊ก “ป้ากล้อง” ที่อ่างเก็บน้ำกระเสียว อำเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี ด้วยเหตุผลที่ว่าที่นี่เป็นที่อยู่อาศัยของนกนานาชนิดและเป็นที่ที่ป้ากล้องชอบมาแอบถ่ายภาพนกนั่นเอง แล้วผมยังถือโอกาสนี้เรียนรู้วิธีการแอบถ่ายนกของป้ากล้องด้วย เผื่อใครที่สนใจเรื่องถ่ายภาพสัตว์ตามธรรมชาติจะได้ลองนำไปปรับใช้กันครับ
“ป้ากล้อง” คือใคร
ต้องเริ่มจากคำว่า “ป้ากล้อง” ก่อน ในความคิดพี่ถ้าเป็นผู้ชายถ่ายภาพเราจะเรียก “ตากล้อง” หากเป็นผู้หญิงเขาก็เรียก “ยายกล้อง” ทีนี้เราไม่อยากเป็นยายไง (หัวเราะ)ขอเป็นแค่ป้าก็พอ เพราะด้วยวัยที่อายุ 56 ปีแล้วก็น่าจะเป็นป้าได้ อีกอย่างพี่มีความรู้สึกว่าป้าเป็นคำพูดที่ฟังดูคุ้นเคยกับลูกหลาน กับรุ่นน้องหรือกับเพื่อนรุ่นเดียวกัน ไม่แบ่งชั้นเป็นคนใกล้ชิดเป็นญาติสนิท คิดว่าคำนี้น่าจะเหมาะกับการที่เรานำมาตั้งชื่อเพจของเราซึ่งทำขึ้นมาเพื่อแบ่งปันความสุขที่เราได้เห็นให้คนอื่นๆได้เห็นด้วยนี่จึงเป็นที่มาของชื่อเพจป้ากล้องและที่มาของเพจ
เสน่ห์ของเพจ “ป้ากล้อง” คืออะไร
น่าจะเป็นความจริงใจในการนำเสนอแบบที่ตัวเองเห็นและเขียนเล่าอย่างง่ายๆ ตรงไปตรงมาแบบป้าบอกป้า พี่บอกน้อง แม่บอกลูก ทุกอย่างเขียนออกมาจากใจจริงๆ เขียนแบบคนที่ไม่มีความรู้เรื่องเขียนหนังสือนี่แหละ จุดประสงค์หลักอีกอย่างคืออยากนำความสุขมาให้แก่ผู้ที่ได้พบเห็นเพจของเราด้วย
ก่อนจะมาเป็น “ป้ากล้อง”
พี่ก็เป็นพี่หน่อย เป็นเจ๊หน่อย คุณหน่อย ยายหน่อยของชาวนาแถวบ้าน ด้วยอาชีพของพี่ที่ต้องคลุกคลีอยู่กับชาวนาชาวบ้าน เพราะพี่เขาขายอุปกรณ์และสินค้าการเกษตรอยู่ที่อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นอาชีพที่ทำมานานถึง 25 ปีทั้งที่ตอนเรียนก็เรียนการเงินการธนาคารซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับการเกษตรเลย
แต่ด้วยความที่พี่เป็นลูกชาวนาเคยวิ่งเล่นอยู่แถวนี้คุ้นเคยกับชาวบ้าน เลยส่งให้ธุรกิจที่ทำไปได้ดี จริงๆ พี่เรียนไม่จบปริญญาตรีนะ จบแค่อนุปริญญา เพราะว่าช่วงนั้นต้องทำงานด้วย เธอเล่าและเสริมว่า เลยคิดว่าทำงานก่อนแล้วค่อยเรียนทีหลัง สุดท้ายก็ไม่ได้เรียน แต่ถามว่าเสียดายไหม พี่ว่าพี่โชคดีแล้วที่ไม่ได้เรียนสูงอย่างคนอื่น
พี่มาเรียนตามแนวทางที่พี่รักจริงๆ ชอบจริงๆ เพราะพี่เชื่ออย่างหนึ่งว่า “ความรู้เรียนทันกันหมด” จะมีก็แต่ความชั่วดีเท่านั้นที่ไม่เท่ากันจึงอยากจะบอกน้องๆ และลูกหลานเลยนะว่า อยากเป็นอะไรให้เรียนอย่างนั้นเพราะอะไรที่ชอบเราเราจะทำได้ดี ถ้าเข้าระดับมหาวิทยาลัยแล้วมันเสียเวลาถึง 4 ปีเลยนะ ถ้าคุณไม่ชอบสิ่งที่คุณเรียนมา
อ่านต่อหน้า 2
เริ่มหลงใหลการถ่ายรูปตอนไหน
น่าจะเป็นช่วงสิบปีที่ผ่านมา จริงๆ แล้วพี่ชอบเป็นนางแบบให้ถ่ายมากกว่านะ (ยิ้ม) แต่เรามีกล้องเป็นของตัวเองมาเป็นสิบปีแล้วหลังๆ เริ่มมาคิดว่ามีกล้องอยู่ข้างกายมาตั้งนานแล้ว เราได้เก็บภาพอะไรที่เป็นเรื่องราวบ้างหรือยัง
ย้อนไปถึงคำพูดที่ว่า “หนึ่งภาพถ่ายมากกว่าหมื่นคำบรรยาย” พี่ว่ามันใช่ เพราะหนึ่งภาพถ่ายมันจะบอกเลยว่ามุมมองของเราเป็นยังไง สิ่งที่เราเห็นเป็นยังไง เริ่มจากความอยากบันทึกเรื่องราวด้วยภาพถ่าย ประกอบกับพี่เดินทางไปต่างประเทศบ่อยจึงอยากบันทึกภาพบ้านเมืองในต่างประเทศใช้กล้องตัวเล็กๆถ่ายแบบงูๆปลาๆถ่ายไปเรื่อยเปื่อย
แล้วพัฒนาตัวเองอย่างไร
พัฒนาด้วยการเปลี่ยนอุปกรณ์ (หัวเราะ) ไม่ว่าจะเป็นกล้อง เลนส์ อยากถ่ายอะไรที่ไกลๆ ก็เปลี่ยนเป็นเลนส์ 300 mm. ขณะเดียวกันก็อยากถ่ายมาโครด้วย เพราะเป็นการมองผ่านเลนส์ที่ทำให้เราได้เห็นในสิ่งที่ตาเปล่ามองไม่เห็น แต่สุดท้ายพี่ก็ปล่อยไปเพราะรู้สึกว่ามันยากไปสำหรับเรา ไหนจะใช้อุปกรณ์เยอะคิดว่าคงไม่ใช่แนวของเรา สุดท้ายได้ลองเทเลโฟโต้
แรกๆ ก็ไม่ได้คิดจะถ่ายนกหรอก วันหนึ่งมีนกมากินผลไม้หลังบ้านพี่ก็เลยถ่ายรูปลงเฟซบุ๊กมีเพื่อนๆ เข้ามาชมว่าสวย พี่เริ่มได้ใจก็เลยออกไปถ่ายนกตามทุ่งนาแถวบ้าน พอได้เห็นแอ๊กชั่นของนก ได้เห็นความน่ารักของนกก็รู้สึกชอบ พี่ไม่ชอบถ่ายภาพนกที่อยู่นิ่งๆ มันเหมือนสัตว์สตัฟฟ์เกินไป พี่ว่าเวลาที่นกจะบินหรือกำลังป้อนอาหารให้ลูกนก มันได้อารมณ์ความรู้สึกดี เคยคิดจะเปลี่ยนไปใช้เลนส์ 600 mm. ด้วย แต่พี่แบกไม่ไหว มันไม่เหมาะกับสรีระอย่างพี่
อุปกรณ์มีผลต่อความสวยงามของภาพไหม
มีผลแน่นอน แต่ไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำให้ภาพนั้นสวย โทรศัพท์มือถือก็ถ่ายภาพสวยได้ ถ้าแสงดีระยะได้เราสามารถหยิบโทรศัพท์มือถือมาถ่ายได้ทันทีบางครั้งถ่ายภาพมาได้สวยกว่ากล้องใหญ่เสียอีก
ฝึกนานแค่ไหนกว่าจะได้ภาพสวยๆ
พี่อยากจะบอกว่าการถ่ายภาพนกอาจไม่ได้ใช้ฝีมือเป็นหลัก สำหรับพี่คิดว่าดวงและโอกาสต้องมาก่อน คุณออกไปถ่ายนกคุณจะเจอนกหรือเปล่า คุณจะได้แอ๊กชั่นแบบที่คุณคิดไว้หรือเปล่า นกกำลังบิน นกกำลังป้อนอาหาร บางทีคุณไปก็เห็นแต่นกเกาะกิ่งไม้เฉยๆ
ฉากการบินไล่ล่าในการหาเหยื่อที่คิดว่าหาดูได้ในทุ่งนาย่านอำเภอปากพลีจังหวัดนครนายกเท่านั้น เพราะที่นี่จะเป็นเพียงจุดเดียวที่เหยี่ยวมานอน / ภาพถ่าย : ป้ากล้อง
รวมไปถึงเรื่องแสง บางครั้งมุมที่อยากได้กลายเป็นการถ่ายย้อนแสง มันก็ถ่ายไม่ได้อีก บางทีขับรถไปเป็นร้อยกิโลเมตรเพื่อจะรอเจอนกชนิดหนึ่ง แต่รอทั้งวันยังไม่มีนกสักตัวให้ถ่ายเลย นอกจากดวงและโอกาสแล้วต่อมาก็เป็นฝีมือกับอุปกรณ์ ซึ่งก็เป็นเรื่องของการตั้งค่ากล้องการตั้งค่าการใช้งานให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่ถ่าย ถามว่าใช้เวลานานแค่ไหน บอกได้เลยค่ะว่า ทุกวันนี้ยังเรียนรู้อยู่เรื่อยๆ แต่พี่คิดว่าอะไรที่เราทำแล้วมีความสุข มันใช้เวลาไม่นานค่ะที่จะได้ภาพสวยๆ
ได้อะไรจากการออกไปถ่ายภาพนกและสัตว์อื่นๆ
แน่นอนว่าได้ความสุขกับการอยู่กับสิ่งที่เราชอบ ได้เห็นพฤติกรรมสัตว์ที่น่ารักน่าหลงใหล กิริยาท่าทางของสัตว์ที่จีบกัน พองขนใส่กัน เถียงกัน เราได้ความสุขจากการเห็นภาพเหล่านั้น ต่อมาก็ได้ความอดทน มีสติและสมาธิ บางทีนั่งกลางแดดทั้งวัน นกจะมาตอนไหนก็ไม่รู้ เวลานกมาเราต้องจ้องไว้ต้องเล็งกล้องไว้ตลอดห้ามวอกแวก เราต้องพร้อมที่จะกดชัตเตอร์ตลอด สุดท้าย ถ้าการออกมาถ่ายรูปแล้วไม่ได้รูปอะไรกลับไปเลยก็ทำให้เราต้องฝึกรับความผิดหวังไว้บ้าง
อ่านต่อหน้า 3
เตรียมตัวก่อนออกทริปถ่ายภาพอย่างไร
ต้องรู้เส้นทางที่จะไปก่อน รู้สภาพภูมิประเทศและสภาพอากาศ เราต้องดูแลตัวเองให้ได้เตรียมยา สเปย์กันแมลงกันยุงแต่งตัวให้รัดกุมเหมาะสมกับสภาพของพื้นที่ที่เราจะไป ที่สำคัญอุปกรณ์ที่ช่วยในการถ่ายภาพต้องพร้อมและหมั่นตรวจเช็กอยู่เสมอ
เหยี่ยวที่ไม่กลัวชาวนาและหากินร่วมกับนกยางชนิดต่างๆในภาพเป็นการแย่งหนูที่นกยางจับได้ โดยนกยางจะคาบหนูบินหนี แต่เมื่อจวนตัวก็จะทิ้งหนูกลางอากาศแบบนี้ เหยี่ยวก็จะใช้ความสามารถที่รับได้บ้างไม่ได้บ้าง /ภาพถ่าย : ป้ากล้อง
เพจป้ากล้องมีส่วนช่วยในการอนุรักษ์ธรรมชาติอย่างไร
ในตอนนี้น่าจะมีส่วนช่วยทางอ้อมมากกว่าพี่เองได้รวบรวมเด็กและเยาวชนกลุ่มเล็กๆเพื่อสร้างค่ายเยาวชนรักนก ถามว่าทำไมเราถึงอยากให้เด็กรักนกรักธรรมชาติ ก็เพราะการให้เด็กๆโฟกัสไปที่นก เมื่อเขารักแล้วเขาก็จะรักไปถึงถิ่นที่อยู่ตามธรรมชาติของนก การที่เราสอนให้พวกเขารักธรรมชาติได้ตั้งแต่ยังเด็กๆโตขึ้นไปเขาก็จะรักและดูแลธรรมชาติอย่างยั่งยืน
ท่ามกลางสภาพสังคมที่มีแนวโน้มเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุป้ากล้องมีคำแนะนำอะไรสำหรับคนรุ่นเดียวกันในการออกมาทำกิจกรรมลักษณะนี้
สำหรับผู้ใหญ่วัยใกล้เกษียณ เราต้องเตรียมความพร้อมถ้ารอให้เกษียณ แล้วค่อยตามหาความฝัน บางครั้งมันก็สายไปแล้ว มันเหนื่อยเกินไปที่จะไปเดินระยะทางไกลๆ ในป่า ฉะนั้น เราต้องดูแลตัวเองในเรื่องสุขภาพกายและสุขภาพใจให้แข็งแรง เมื่อรู้ตัวว่าจะเกษียณ เราควรหากิจกรรมที่ชอบก่อนไม่จำเป็นต้องถ่ายภาพนก
คุณจะถ่ายภาพธรรมชาติอะไรก็ได้ เพราะธรรมชาติจะให้ความสุขกับเรา ธรรมชาติจะให้อากาศดีๆ กับเราทุกครั้งที่ออกมาทำกิจกรรม เราจะมีเพื่อนคุยในสิ่งที่รักชอบเหมือนกัน เราจะได้ไม่เหงา ถ้าเราไม่พร้อมในเรื่องอุปกรณ์จะใช้โทรศัพท์มือถือถ่ายก็ได้ เราจะต้องเป็นผู้สูงวัยที่มีคุณภาพ เราทำได้เท่าที่แรงเรามีอย่าหักโหม เรารักธรรมชาติ ธรรมชาติก็รักเราค่ะ
สถานที่ถ่ายนกที่ประทับใจ
ที่อ่างเก็บน้ำกระเสียวนี่แหละค่ะ ทุกครั้งที่รู้สึกอึดอัดพี่จะขับรถมาที่นี่ เพราะเป็นสถานที่ที่เรามองออกไปได้ไกลสุดสายตาเวลาที่เรามองอะไรสุดสายตาแล้วจบด้วยแนวภูเขาจะรู้สึกมีความสุข มองท้องฟ้าที่เปลี่ยนแปลงสีสันจากสีฟ้าไปเป็นสีส้ม มองเมฆเปลี่ยนรูปทรงตามจังหวะของลมบน ด้านล่างเป็นริ้วน้ำที่จบด้วยแนวภูเขา พี่มีความสุขทุกครั้งที่ขับรถมาที่นี่ ซึ่งนกที่พบในบริเวณนี้ส่วนใหญ่จะเป็นนกชายเลน
ด้วยระยะทางเกือบสองร้อยกิโลเมตรที่ผมเดินทางมาพบและพูดคุยกับป้ากล้อง ทำให้ผมได้ความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติเพิ่มขึ้นแบบเข้าใจง่ายๆ ได้เห็นความตั้งใจของป้ากล้องที่อยากจะรักษาธรรมชาติให้คงอยู่ต่อไป ไม่ว่าจะด้วยการถ่ายภาพและให้ความรู้เกี่ยวกับนกและธรรมชาติแก่เด็กๆ
ในเพจป้ากล้องนอกจากจะโชว์รูปสวยๆ แบ่งปันความสุขเล็กๆ น้อยๆ ให้ผู้ติดตามเพจ รวมถึงพูดถึงเรื่องราวธรรมชาติของนกและสัตว์ชนิดอื่นๆ ตามแต่ที่จะหาได้ในพื้นที่ที่เธอไปแล้ว ผมคิดว่าเพจป้ากล้องยังเป็นแรงกระตุ้นอย่างหนึ่งให้ผมอยากออกไปสัมผัสธรรมชาติในแบบที่เธอทำ ในอนาคตอันใกล้นี้ ป้ากล้องเปรยๆ ว่าอยากจะเปิดบ้านให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ธรรมชาติแบบง่ายๆ ด้วยภาพถ่ายและคำบรรยายสั้นๆ ที่ป้าถ่ายเก็บไว้เป็นจำนวนมาก หวังว่าสักวันหนึ่งฝันของป้าจะเป็นจริงครับ
ขอขอบคุณ
คุณธนพร พิชิตพรรณ เจ้าของเพจป้ากล้อง
เรื่อง: ไตรรัตน์ ทรงเผ่า
ภาพ: ฤทธิรงค์ จันทองสุข
ภาพนกจากเพจป้ากล้อง
