แมงมุม มีความหลากหลายอย่างน่าทึ่ง เท่าที่ทราบมีมากกว่า 50,000 ชนิด รวมถึงแมงมุมน้ำที่ส่วนใหญ่แล้วอาศัย อยู่ใต้น้ำ แมงมุมหมาป่าอาร์กติกที่สามารถเจริญเติบโตและออกลูกออกหลานได้ทางเหนือของอาร์กติกเซอร์เคิล และแมงมุมประตูกลหนามยักษ์ที่มีอายุยืนถึง 43 ปี แต่หลายคนไม่เคยให้โอกาสแมงมุม
“เมื่อคิดถึงแมงมุม ใครๆ ต่างคิดถึงสิ่งที่น่าขยะแขยงครับ” ฮาเวียร์ อัซนาร์ นักชีววิทยาที่พำนักในมาดริดและช่างภาพ ผู้สะสมภาพถ่ายน่าทึ่งจำนวนมากของ แมงมุม โดยเฉพาะจากป่าฝนในเอกวาดอร์ที่ซึ่งเขาอาศัยอยู่นานสามปี กล่าวและเสริมว่า “แต่หากมองใกล้ขึ้น คุณจะเห็นโลกที่น่าอัศจรรย์ครับ”
ดูแมงมุมกระโดดดำจุดขาว (Phidippus audax) เป็นตัวอย่าง แมงมุมเจ้าเสน่ห์ที่จ้องมองคุณในภาพหน้าที่แล้วนั่นไง อัซนาร์บอกว่า แมงมุมซึ่งพบได้ทั่วทวีปอเมริกาเหนือเหล่านี้ ดูเหมือน “เป็นมิตร” และไม่กลัวเขา (เท่าที่ทราบมีแมงมุมที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์เพียงประมาณสิบชนิด) แมงมุมกระโดดสองสามชนิดยังมีการมองเห็นสีสันขั้นดีเลิศ ดังนั้น เมื่อมันมองตาแป๋วมายังคุณ พวกมันมองเห็นคุณจริงๆ
ยังมีแมงมุมปูในสกุลอะฟานโตชิลัส (Aphantochilus) ซึ่งเป็นสัตว์พื้นถิ่นของทวีปอเมริกาใต้ ที่ลอกเลียนมดได้อย่างน่าทึ่ง ใบหน้าที่กว้างและมีหนามเหมือนกันเปี๊ยบกับมดที่พวกมันกิน ช่วยให้พวกมันย่องเข้าหาเหยื่อโดยที่ฝ่ายหลังไม่ทันสังเกตเห็น ความที่เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการปลอมตัว สัตว์ผู้ล่าชนิดนี้จึงพบตัวได้ยาก นับประสาอะไรกับการถ่ายภาพ อันที่จริง อัซนาร์เคยเห็นแมงมุมชนิดนี้ในเอกวาดอร์เพียงสามหรือสี่ครั้งเท่านั้น
เขาใช้เวลาหลายปีถ่ายภาพแมงมุมหน้ายักษ์ในเอกวาดอร์ แทนที่ทอใยแบบที่เห็นทั่วไป แมงมุมตาโตขายาวเหล่านี้ทอใยเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสที่พวกมันใช้ขาเกี่ยวไว้ แล้วดักจับแมลงที่ผ่านมา อย่างไรก็ตาม แมงมุมชนิดนี้ตกใจง่าย พวกมันจะเก็บใยและซ่อนตัวถ้ามีอะไรแปลกปลอมเข้าใกล้อย่างทันทีทันใด เพื่อจับภาพพฤติกรรมน่าประทับใจนี้ ช่างภาพต้องหันมาเป็นสัตว์ผู้ล่าที่ซุ่มรอเองด้วย เขาต้องอยู่เงียบๆ และไม่ขยับเขยื้อนเป็นเวลานาน จากนั้น ในค่ำคืนหนึ่ง ขณะแมงมุมหน้ายักษ์ตัวหนึ่งพร้อม จับเหยื่อ ทันทีที่สิ้นเสียงลั่นชัตเตอร์และไฟแฟลชสว่างวาบ อัซนาร์ก็ได้ภาพในที่สุด
เรื่อง เจสัน บิตเทล
ภาพถ่าย ฮาเวียร์ อัซนาร์
แปล ปณต ไกรโรจนานันท์
ติดตามสารคดี โลกของแมงมุม ฉบับสมบูรณ์ได้ที่ นิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ฉบับภาษาไทย เดือน มีนาคม 2566
สั่งซื้อนิตยสารได้ที่ https://www.naiin.com/product/detail/571854