Environment Archives - National Geographic Thailand

Environment

จากไม่มีไฟฟ้าใช้ 50 ปี…รร. แม่ปั๋ง บนดอยเชียงใหม่ ได้รับโซลาร์เซลล์ สร้างโอกาสเด็กห่างไกลเรียนรู้ทันโลก

โรงเรียนบ้านแม่ปั๋ง สาขาบ้านขุนปั๋ง อ. พร้าว จ. เชียงใหม่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ดอยสูง และไม่มีไฟฟ้าใช้ตลอด 50 ปี เด็กๆ ขาดโอกาสเรียนรู้มาตลอด แต่วันนี้ได้รับโอกาสเรียนรู้ให้กว้างไกลด้วยแผงโซลาร์เซลล์ที่ผลิตไฟฟ้าให้เรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่อง สิ่งที่ดูเป็นปัญหาเล็กๆ อาจสร้างผลกระทบได้อย่างใหญ่หลวง ในปัจจุบัน หลายคนคงนึกภาพของ ‘การขาดแคลนไฟฟ้า’ ไม่ออกแล้ว ภาพพื้นที่ห่างไกลที่ไม่มีไฟฟ้าใช้ โดยเฉพาะในพื้นที่ต่างจังหวัด คงกลายเป็นภาพในอดีตของประเทศไทยในมุมมองของคนเมือง รวมไปถึงพื้นที่ต่างจังหวัดที่อยู่บนพื้นราบซึ่งมีเสาไฟฟ้าที่กระจายไปตามชุมชน การเข้าถึงไฟฟ้าทำให้ชาวบ้านทุกหัวระแหงมีวิถีชีวิตใน ‘โลกยุคใหม่’ ที่สะดวกสบาย และมีโอกาสทำให้ชีวิตที่ดีขึ้น ทั้งในแง่การเข้าถึงข่าวสาร โอกาสในการประกอบอาชีพ รวมไปถึงโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาของเด็กๆ เพราะสื่อการเรียนการสอนในปัจจุบันจำเป็นต้องพึ่งพิงไฟฟ้า รวมไปถึงคลังข้อมูลความรู้ที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่างอินเตอร์เน็ต ก็ต้องพึ่งพิงทั้งไฟฟ้าและสัญญาณโทรศัพท์ ปัญหาการขาดแคลนไฟฟ้าจึงเป็นสิ่งที่สังคมลืมเลือนไป ทั้งที่ปัญหานี้ “ยังมีอยู่จริง” ในหลายพื้นที่ของประเทศไทย ซึ่งการที่ประเทศไทยยังมีพื้นที่ที่ขาดแคลนไฟฟ้าได้ส่งผลกระทบไปถึงการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่สำคัญ คือเรื่องของการศึกษา โรงเรียนนับพันแห่งในไทย ยังไม่มีไฟฟ้าใช้ทั่วถึง โรงเรียนส่วนใหญ่ในไทยที่มีอยู่ประมาณ 30,000 แห่ง จะมีไฟฟ้าใช้ แต่ในจำนวนดังกล่าว มี 4,939 โรงเรียน (ข้อมูลปี 2564) ที่ตั้งอยู่นอกเขตบริการไฟฟ้าของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคและการไฟฟ้านครหลวง โดยส่วนใหญ่จะเป็นโรงเรียนในพื้นที่ห่างไกล เช่น โรงเรียนในพื้นที่ป่า […]

Environment

แปซิฟิกชีวิตผลิบาน: การฟื้นตัวของปะการังที่สร้างขวัญกำลังใจที่สุดในโลก

การฟื้นตัวของปะการังอันน่าทึ่งที่สุดและสร้างขวัญกำลังใจให้มากที่สุดที่โลกเคยพบเห็น ได้รับการเปิดเผยเมื่อไม่นานมานี้ เพื่อจะเข้าใจว่ามันเกิดขึ้นได้อย่างไร เราต้องย้อนกลับไปเมื่อเดือนเมษายนปี 2009 ในตอนนั้น ผมรวบรวมและนำทีมนักชีววิทยาทางทะเลหนุ่มสาวผู้กระตือรือร้นไปสำรวจหมู่เกาะไลน์ใต้อันห่างไกล และไร้ผู้อยู่อาศัยทางตอนกลางของมหาสมุทรแปซิฟิกเป็นครั้งแรก หมู่เกาะซึ่งเป็นของสาธารณรัฐคิริบาตีแห่งนี้ประกอบด้วย เกาะห้าเกาะ ตั้งอยู่ตรงปลายภูเขาไฟโบราณที่ยกตัวขึ้นสู่ผิวทะเลเมื่อ 85 ล้านถึง 70 ล้านปีก่อน เกิดเป็นแนวสันเขาใต้ทะเล ที่พาดข้ามเส้นศูนย์สูตร อันเป็นที่มาของชื่อหมู่เกาะ “ไลน์” เป้าหมายของเราคือการสำรวจสิ่งมีชีวิตในทะเลรอบหมู่เกาะแห่งนี้ในเชิงวิทยาศาสตร์เป็นครั้งแรก เราแทบไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับกลุ่มเกาะนี้ บนแผนที่มหาสมุทร น่านน้ำรอบหมู่เกาะเป็นสีฟ้าเรียบๆ ไร้ลักษณะเด่นใดๆ เราไม่รู้เลยว่าจะพบอะไรบ้างใต้ผิวน้ำ สิ่งที่เราพบคือสรวงสวรรค์ นั่นคือแนวปะการังที่ไม่เคยถูกมนุษย์รบกวน พร้อมสรรพด้วยป่าปะการังสภาพสมบูรณ์ อุดมด้วยปลาขนาดใหญ่ ฉลามและสัตว์ผู้ล่าระดับยอดสุดอื่นๆ มีจำนวนมากจนมวลชีวภาพรวมของพวกมันมีมากกว่า มวลชีวภาพรวมของเหยื่อ ในการดำน้ำทุกไดฟ์ เราเห็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ เช่น ปลานกขุนทองหัวโหนกขนาดมหึมาที่ยาวได้ถึง 1.8 เมตร หมู่เกาะไลน์ใต้เปลี่ยนความเข้าใจที่เรามีต่อแนวปะการัง ความอุดมสมบูรณ์ของปลารอบหมู่เกาะแห่งนี้มีคำอธิบายง่ายๆ คือ เพราะความห่างไกล หมู่เกาะไลน์ใต้อยู่ห่างจากฮาวายไปทางทิศใต้ประมาณ 3,200 กิโลเมตร จึงไม่มีการทำประมง แต่แนวปะการังจะยังสามารถต้านทานภาวะโลกร้อน ได้หรือไม่ ในช่วงปี 1997-1998 ปรากฏการณ์เอลนิญโญรุนแรงซึ่งเป็นวัฏจักรความอบอุ่นผิดปกติ ทำให้ปะการังทั่วแปซิฟิก พากันตายลง แต่เมื่อปี 2009 […]

Environment

เกาะอัคนี: บทเรียนของผู้คนที่อาศัยอยู่ร่วมกับ ‘ภูเขาไฟ’ หมู่เกาะคะแนรี

ธารลาวาที่กวาดทำลายส่วนหนึ่งของเกาะลาปัลมา สร้างความตื่นตระหนกแก่ผู้อยู่อาศัยใน หมู่เกาะคะแนรี ของสเปน และกลายเป็นบทเรียนว่าด้วยการใช้ชีวิตอยู่กับความพิโรธของภูเขาไฟ อากาศข้างหน้าเป็นริ้วระยับด้วยความร้อน เมื่อฉันเข้าใกล้ทางเข้าสู่แดนบาดาล ขณะกระแสลมคำราม ลั่นในหู ฉันค่อยๆ เดินตามรอยเท้าของออกตาวีโอ เฟร์นานเดซ โลเรนโซ ผู้เป็นไกด์ของฉัน ตัดข้ามภูมิทัศน์ ไหม้ดำบนเกาะลาปัลมาใน หมู่เกาะคะแนรี ของสเปน “นี่เกือบจะไกลสุดเท่าที่เราจะเข้าไปได้แล้วครับ” เขากล่าวขึ้นมาทันใด โดยหยุดอยู่ห่างไม่กี่เมตรจากเป้าหมายของเรา นั่นคือปากถ้ำภูเขาไฟอันน่าพรั่นพรึงที่เรียกว่า อุโมงค์ลาวา (lava tube) เราเขยิบเข้าไปอีก สองสามก้าวไปทางปากถ้ำ ซึ่งบริษัทโดรนเอกชนรายหนึ่งวัดอุณหภูมิเมื่อไม่นานมานี้ได้ที่ 170 องศาเซลเซียส หรือร้อนพอจะอบขนมปังได้ เฟร์นานเดซ โลเรนโซ รองประธานสมาพันธ์ถ้ำวิทยาคะแนรี เฝ้าติดตามการเย็นตัวลงช้าๆ ของถ้ำนี้อย่างใกล้ชิด เขาหวังว่าจะสามารถเข้าไปได้ในท้ายที่สุด เพื่อรวบรวมเบาะแสเกี่ยวกับการปะทุของภูเขาไฟที่ส่งผลทำลายล้างรุนแรงที่สุดครั้งหนึ่งของกลุ่มเกาะแห่งนี้ในรอบ 500 ปี เป็นเวลาเกือบ 86 วัน เริ่มจากวันที่ 19 กันยายน ปี 2021 หินหนืดทะลักจากรอยแยกสูงขึ้นไปบน สันภูเขาไฟกุมเบรบีเอฆา คืบคลานลงเนินลาดในรูปธารน้ำน้อยใหญ่เรืองแสงที่แตกแขนงออกแล้ววกกลับมาร้อยรวมกันใหม่เหมือนรูปแบบของธารประสานสาย (braided stream) ภูเขาไฟไม่ได้คร่าชีวิตใครโดยตรง แต่การปะทุพ่นลาวาออกมามากกว่า […]

Environment

ความงามแห่ง ถ้ำน้ำแข็ง แห่งเทือกเขาแอลป์กำลังละลาย เพราะภาวะโลกร้อน

บรรดา ถ้ำน้ำแข็ง ในเทือกเขาแอลป์เป็นหนึ่งในความมหัศจรรย์น่าตื่นตาของโลก  ตอนนี้ภาวะโลกร้อนกำลังคุกคามโลกใต้ดินอันตระการตาเหล่านี้ สมัยเป็นเด็ก คาโรลีเน ซังเคอร์ มีสนามวิ่งเล่นแสนวิเศษ จากบ้านของเธอในหมู่บ้านซังต์มาร์ตินบายโลเฟอร์อันแปลกตา  ใกล้เมืองซัลทซ์บวร์ค เธอจะเดินขึ้นเขาผ่านโบสถ์เล็กๆที่เป็นจุดหมายของนักแสวงบุญ ขึ้นสู่เทือกเขาโลเฟอร์ ที่ระดับความสูงราว 1,585 เมตร ใต้หมู่ยอดเขาสูงตระหง่าน เธอจะแทรกตัวผ่านทางเข้าเล็กแคบในหินปูน แล้วคลานเข้าไปในภูเขา ใน ถ้ำน้ำแข็ง พรักซ์นั้น เธอบอกว่าเหมือนโลกในเทพนิยาย น้ำแข็งย้อยลงมาจากเพดานถ้ำเหมือนน้ำตกจับตัวเป็นน้ำแข็ง และพอกขึ้นจากพื้นเป็นหอสูงตามทางเดินยาวเป็นร้อยเมตร ผลึกน้ำแข็งและน้ำแข็งย้อยทอประกายเหมือนเพชรพลอยล้ำค่าอยู่ตามผนัง “มันอัศจรรย์เหลือเชื่อมากค่ะ” ซังเคอร์ ซึ่งปัจจุบันอายุ 48 ปี และเป็นไกด์นำชมถ้ำ รำลึกความหลัง โลกเทพนิยายดังกล่าวสูญสิ้นไปแล้วตลอดกาลเพราะการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ฤดูใบไม้ร่วงที่ผ่านมา ฉันไปคลาน ปีนป่าย และมุดถ้ำพรักซ์อยู่หลายชั่วโมง จ่อไฟฉายคาดศีรษะส่องเข้าไปในหลืบโพรงลึกที่สุด หวังจะได้เห็นอย่างน้อยก็เศษเสี้ยวของภาพที่ติดตราตรึงใจเด็กหญิงคาโรลีเนเมื่อเนิ่นนานปีก่อนโน้น  แต่เทอร์โมมิเตอร์บอกว่าอุณหภูมิอยู่ที่ราวสามองศาเซลเซียส กระทั่งในโถงกว้างใหญ่ที่สุดก็ไม่มีผลึกน้ำแข็งให้เห็นสักกระผีก “อาจถึงเวลาต้องตัดคำว่า ‘น้ำแข็ง’ ออกจากชื่อทางการของถ้ำนี้แล้วมั้งคะ” ซังเคอร์กล่าว ถ้ำส่วนใหญ่ก่อตัวขึ้นในหินปูนและโดโลไมต์ ซึ่งเป็นหินที่ละลายง่ายเป็นพิเศษ ตลอดช่วงเวลาหลายแสนปี น้ำที่ซึมลงมาจากผิวดินกัดเซาะหินจนเกิดเป็นปล่อง เป็นทางเดินแตกแขนง และคูหาถ้ำที่อาจใหญ่พอจะซุกซ่อนแม่น้ำและทะเลสาบไว้ได้ บางครั้งแร่ธาตุเกิดการตกตะกอนจากน้ำที่หยดลงมาในถ้ำ แล้วก่อรูปเป็นหินย้อยที่ห้อยลงมาจากเพดาน และหินงอกที่ผุดขึ้นมาจากพื้น หลายช่วงของเทือกเขาแอลป์รุ่มรวยด้วยถ้ำเหล่านี้ […]

Environment

ชวนมอง ขยะกระทง ผ่านปัญหาขยะพลาสติกในทะเล ในเทศกาลลอยกระทง

ในทุกวันนี้ พิธีกรรมแสดงความเคารพต่อสายน้ำเช่นการลอยกระทงกลับเป็นการทำลายล้าง หลังคืนลอยกระทงผ่านพ้น ทั่วแม่น้ำลำคลองจะเต็มไปด้วยขยะปริมาณมหาศาลทั้งย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ และย่อยสลายไม่ได้ หากถูกเก็บออกจากแหล่งน้ำล่าช้าก็จะส่งผลให้เกิดการอุดตัน นอกจากนี้ ในวันลอยกระทงประเทศไทยยังผลิตก๊าซเรือนกระจกเพิ่มขึ้นอีกมหาศาลจากขยะเป็นตันๆ แม้ว่ากระทงส่วนใหญ่จะประดิษฐ์ขึ้นจากวัสดุตามธรรมชาติก็ตาม แต่ทั้งหมดทั้งมวลคือรอยเท้าคาร์บอนที่พวกเราร่วมกันสร้างขึ้นจากการเฉลิมฉลองบูชาแม่น้ำ ก่อนที่ทุกท่านจะออกไปลอยกระทงในปีนี้ เราจึงอยากให้แง่มุมเรื่องของ สถานการณ์ ‘ขยะ’ ทั้งที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน โดยเฉพาะขยะพลาสติกที่กำลังเป็นปัญหาใหญ่ทั้งในประเทศไทยและระดับโลก รวมไปถึงสถานการณ์การสร้างขยะครั้งใหญ่ในเทศกาลลอยกระทง ว่ากำลังเป็นไปในทิศทางใด หลายปีที่ผ่านมาเกิดกระแสรณรงค์ให้ตระหนักถึงสิ่งแวดล้อมมากขึ้นทั่วโลก โดยเฉพาะผลกระทบจาก “ขยะพลาสติก” ที่ไหลลงสู่มหาสมุทร คร่าชีวิตสัตว์ทะเล และทำลายระบบนิเวศน้ำเสียหาย ประเทศไทยก็ได้ตระหนักถึงปัญหาขยะพลาสติก รัฐบาลมีการกำหนดนโยบายการบริหารจัดการขยะพลาสติกในภาพรวมของประเทศ เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาขยะพลาสติกของประเทศไทย ภายใต้ roadmap การจัดการขยะพลาสติก พ.ศ. 2561 – 2573 (Thailand’s Roadmap on Plastic Waste Management 2018 – 2030) โดยมีวิสัยทัศน์ว่า ก้าวสู่การจัดการพลาสติกที่ยั่งยืน ด้วยเศรษฐกิจหมุนเวียน (Moving Towards Sustainable Plastic Management by Circular Economy) อย่างไรก็ตาม […]

Environment

วิถีอนุรักษ์ธรรมชาติแบบใหม่ในอเมริกา ตอน 4 สร้างวิถีชีวิตสัมพันธ์ มนุษย์-สัตว์

แค่อุทยานและเขตสงวนต่างๆ ยังไม่พอ การอนุรักษ์ผืนดิน น้ำ และสัตว์ป่า ในสภาพภูมิอากาศที่ร้อนขึ้น หมายถึงการปฏิบัติตามแนวทางอนุรักษ์ทุกหนแห่ง อ่านตอนที่ 1 : สร้างแนวเชื่อมต่อคน-ธรรมชาติ ได้ที่ https://ngthai.com/environment/44919/appalachian-lace/ อ่านตอนที่ 2 : พาเกษตรกรท่องอ่าว ได้ที่ https://ngthai.com/environment/44930/farmers-to-the-bay/ อ่านตอนที่ 3 : พื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติในเมืองใหญ่ ได้ที่ https://ngthai.com/environment/44935/a-creek-in-yonkers/ ตอนที่ 4 สร้างวิถีชีวิตสัมพันธ์ มนุษย์-สัตว์ สายสัมพันธ์อันงอกงาม แทนที่จะกันตัวเองออกไป เราจำเป็นต้องเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกับสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ด้วยดี เมื่อกลับบ้านที่ลุ่มน้ำคลามัท ฉันครุ่นคิดถึงเรื่องน้ำ ว่าทั้งสวยและสำคัญต่อชีวิตอย่างไร พื้นที่ไม่น้อยของเราอยู่ในบริเวณที่กรมอุตุนิยมวิทยาใช้คำว่า “แห้งแล้งสุดขั้ว” ตามปกติแล้ว เขตสงวนพันธุ์สัตว์ป่าแห่งชาติโลเวอร์คลามัทเป็นจุดแวะพักบนเส้นทางอพยพแปซิฟิก (Pacific flyway) ของนกน้ำราวครึ่งหนึ่ง ที่นั่นพึ่งพาน้ำที่บริหารจัดการโดยสำนักฟื้นฟูสภาพแหล่งน้ำของสหรัฐฯ และได้น้ำที่เหลือหลังปันส่วนให้เกษตรกรทั้งหลายแล้ว ทุกวันนี้ไม่มีอะไรเหลือมาถึงเลย เขตสงวนกลายเป็นฝุ่น การชลประทานยังดึงน้ำไปจากทะเลสาบอัปเปอร์คลามัท ซึ่งอาจจำกัดการเข้าถึงพื้นที่วางไข่ของปลาซักเกอร์อีกด้วย ทางออกหนึ่งคือการใช้น้ำเพื่อการเกษตรให้น้อยลง นั่นเป็นเรื่องร้ายแรงสำหรับเกษตรกรจำนวนมาก แต่อาจเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรองรับการอพยพของนก อนุรักษ์ปลาซักเกอร์ และส่งน้ำเย็นสะอาดปริมาณมากพอไปตามแม่น้ำคลามัทเพื่อให้แซมอนชีนุกและแซมอนโคโฮอยู่ต่อไปได้ ดอน […]

Environment

วิถีอนุรักษ์ธรรมชาติแบบใหม่ในอเมริกา ตอนที่ 3: พื้นที่อนุรักษ์ในเมืองใหญ่

แค่อุทยานและเขตสงวนต่างๆ ยังไม่พอ การอนุรักษ์ผืนดิน น้ำ และสัตว์ป่า ในสภาพภูมิอากาศที่ร้อนขึ้น หมายถึงการปฏิบัติตามแนวทางอนุรักษ์ทุกหนแห่ง อ่านตอนที่ 1 : สร้างแนวเชื่อมต่อคน-ธรรมชาติ ได้ที่ https://ngthai.com/environment/44919/appalachian-lace/ อ่านตอนที่ 2 : พาเกษตรกรท่องอ่าว ได้ที่ https://ngthai.com/environment/44930/farmers-to-the-bay/ ตอนที่ 3: พื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติในเมืองใหญ่ ลำน้ำในยองเกอร์ส ธรรมชาติในเมืองเป็นทั้งความรื่นรมย์ของชาวเมืองและถิ่นอาศัยที่มีค่าของสิ่งมีชีวิตบางชนิด ขึ้นชื่อว่าเมืองอาจดูเหมือนขั้วตรงข้ามกับ “ธรรมชาติ” มากเสียยิ่งกว่าเรือกสวนไร่นา ความที่เป็นถิ่นฐานของมนุษย์ มนุษย์จำนวนมากเสียด้วย ถ้าเราต้องการพื้นที่คุ้มครองขนาดใหญ่ การสนับสนุนให้คนอยู่อาศัยในเมืองที่แออัดจึงดูสมเหตุสมผล เราสามารถเกาะกลุ่มกันอยู่เหมือนหอยนางรม แบ่งที่ดินให้สิ่งมีชีวิตอื่นๆ และเราก็สามารถเลือกวิถีชีวิตที่ส่งผลกระทบน้อยลง ใช้รถสาธารณะและทำความร้อนความเย็นให้อพาร์ตเมนต์ แทนที่จะเป็นบ้านทั้งหลัง แต่การเพิ่มความหนาแน่นของเมืองจนถึงขีดสุด จะทำให้สวนสาธารณะ สวน และพื้นที่สีเขียวต่างๆ อันเป็นสถานที่ที่ช่วยฟอกอากาศ ให้ร่มเงาและความเย็นสบาย ทั้งเกื้อหนุนให้เราออกกำลังกาย หดหายไป งานวิจัยชี้ว่าการปรากฏของสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นๆทำให้เรามีความสุข เอ็ดเวิร์ด โอ. วิลสัน นักธรรมชาติวิทยาคนสำคัญผู้ล่วงลับชี้ว่า ผลกระทบที่เขาเรียกว่า “ไบโอฟีเลีย” (biophilia) นี้เป็นผลทางชีวภาพ เราวิวัฒน์มาพร้อมกับพืชและสัตว์อื่นๆ และจำเป็นต้องมีพวกมันเพื่อความรู้สึกเติมเต็มในทางจิตวิทยา […]

Environment

วิถีอนุรักษ์ธรรมชาติแบบใหม่ในอเมริกา ตอนที่ 2: เพิ่มพื้นที่เกษตรอนุรักษ์ธรรมชาติ

แค่อุทยานและเขตสงวนต่างๆ ยังไม่พอ การอนุรักษ์ผืนดิน น้ำ และสัตว์ป่า ในสภาพภูมิอากาศที่ร้อนขึ้น หมายถึงการปฏิบัติตามแนวทางอนุรักษ์ทุกหนแห่ง อ่านตอนที่ 1 : สร้างแนวเชื่อมต่อคน-ธรรมชาติ ได้ที่ https://ngthai.com/environment/44919/appalachian-lace/  ตอนที่ 2: พาเกษตรกรท่องอ่าว ระบบนิเวศบางส่วนถูกคุกคามจากสิ่งที่เกิดขึ้นบริเวณต้นน้ำ ดังนั้น การอนุรักษ์ระบบนิเวศเหล่านั้น จึงต้องเป็นความพยายามทั่วทั้งลุ่มน้ำ ไม่มีภาคส่วนไหนที่ต้องการแรงจูงใจที่ดีกว่าสำหรับการอนุรักษ์ชัดเจนเท่ากับภาคเกษตรกรรมซึ่งวิถีปฏิบัติที่ทำลายสิ่งแวดล้อมยังพบได้ทั่วไปอย่างน่าเศร้า สหรัฐอเมริกามีพื้นที่เกษตรกรรม 2,263 ล้านไร่ หรือเกือบร้อยละ 40 ของพื้นที่ทั้งประเทศ เกษตรกรจำนวนมาก หรืออาจเป็นส่วนใหญ่มองตนเองเป็นผู้พิทักษ์ผืนดินแล้ว แต่บ่อยครั้งที่พวกเขาพบว่า ความพยายามของตนถูกบั่นทอน แรงกดดันทางการตลาด แรงจูงใจด้านกฎระเบียบที่ขวางโลก และวิธีปฏิบัติต่างๆ ที่เป็นอุปสรรค ทำให้พวกเขาไม่อาจทำเกษตรในลักษณะที่ผลิตอาหารโดยไม่ต้องแลกกับความหลากหลายทางชีวภาพ บ่อยครั้งที่ความหลากหลายทางชีวภาพซึ่งอยู่ในฐานะสุ่มเสี่ยงไม่ได้อยู่ในไร่นาด้วยซ้ำ ลองดูอ่าวเชสพีกเป็นตัวอย่างก็ได้ ไนโตรเจนและฟอสฟอรัสจากไร่นาในพื้นที่ลุ่มน้ำกว่า 100 ล้านไร่ ครอบคลุมหกรัฐ ไหลลงชะวากทะเลหรือปากแม่น้ำยาว 320 กิโลเมตร ถ้าลำน้ำต่างๆ ปนเปื้อนมลพิษ อ่าวก็จะปนเปื้อนไปด้วย และน้ำขุ่นสกปรก ก็ฆ่าหญ้าทะเลซึ่งก่อร่างเป็นถิ่นอาศัยของสัตว์อื่นๆ กระทั่งการเปลี่ยนอ่าวทั้งอ่าวให้เป็นพื้นที่คุ้มครองก็ไม่อาจป้องกันภัยคุกคามจากต้นน้ำได้ นั่นเป็นสาเหตุที่มูลนิธิอ่าวเชสพีกมีสำนักงานอยู่เหนือขึ้นไปถึงเมืองแฮร์ริสเบิร์กในรัฐ เพนซิลเวเนียมาตั้งแต่ปี 1967 เพื่อ […]

Environment

วิถีอนุรักษ์ธรรมชาติแบบใหม่ในอเมริกา ตอนที่ 1: สร้างแนวเชื่อมต่อคน-ธรรมชาติ

แค่อุทยานและเขตสงวนต่างๆ ยังไม่พอ การอนุรักษ์ผืนดิน น้ำ และสัตว์ป่า ในสภาพภูมิอากาศที่ร้อนขึ้น หมายถึงการปฏิบัติตามแนวทางอนุรักษ์ทุกหนแห่ง การอนุรักษ์นับว่าได้ผล ในช่วงศตวรรษก่อนหรือราวๆ นั้น ความพยายามในการอนุรักษ์สัตว์ป่าของอเมริกา เช่น เหยี่ยวเพเรกริน ไบซัน และวาฬสีเทาแปซิฟิก ประสบความสำเร็จอย่างดี แต่เมื่อปีก่อน รัฐบาลกลางสหรัฐฯ เสนอให้ปลดพืชและสัตว์ 23 ชนิดจากรายการสิ่งมีชีวิตใกล้สูญพันธุ์ ไม่ใช่เพราะ พวกมันฟื้นตัวขึ้น แต่สูญพันธุ์ไปแล้วต่างหาก พวกเราต้องทำดีกว่านี้ คาร์ล เวนเนอร์ เพื่อนของฉันมาถึงในชุดสครับสำหรับสวมในห้องผ่าตัดทับด้วยแจ๊กเก็ตผ้าดิบ เขาเป็นศัลยแพทย์เกษียณที่ยังไปสอนเดือนละสองสามชั่วโมง และเป็นเจ้าของร่วมของไร่เลกไซด์ฟาร์มส์ในลุ่มน้ำคลามัท พื้นที่แห้งแล้งทางใต้ของออริกอนที่สูญเสียพื้นที่ชุ่มน้ำไปเกือบหมดแล้ว  เมื่อไม่มีหนองบึงคอยรองรับ น้ำจะไหลลงทะเลสาบอัปเปอร์คลามัทโดยไม่ผ่านการกรอง พาเอาดินภูเขาไฟที่อุดมด้วยฟอสฟอรัสไปด้วย เกิดเป็นปรากฏการณ์สาหร่ายสะพรั่ง (algal bloom) ซึ่งคุกคามชีวิตปลาซักเกอร์สองชนิด ซึ่งไม่พบที่อื่นในโลกและอยู่ในรายชื่อสิ่งมีชีวิตใกล้สูญพันธุ์ของประเทศ ทุกฤดูร้อนตลอดหลายสิบปีที่ผ่านมา ลูกปลาตายเกือบหมด เหลือแต่ประชากรที่มีแต่จะแก่ตัวลง ฟาร์มของเวนเนอร์ปล่อยน้ำให้ท่วมพื้นที่ในฤดูหนาว เพื่อกำจัดวัชพืชและสร้างถิ่นอาศัยให้เหล่านกน้ำ เมื่อก่อนฉันเคยแวะไปดูเป็ดและหงส์ฝูงใหญ่ร่อนถลาลงมาค้างแรม  เราจะขึ้นไปประจำที่บนคันกั้นน้ำพร้อมกล้องส่องทางไกล และดูนกน้ำฝูงมหึมาบินวนอย่างอลหม่านลงสู่ผิวน้ำ  ความรักนกของเขาแพร่เชื้อสู่คนอื่นๆ ได้ แต่พอน้ำถูกสูบออกไปในฤดูใบไม้ผลิ มันกลับมีฟอสฟอรัสสูงจนถึงระดับที่ถือว่าเป็นมลพิษ   ดังนั้นในปีนี้ เมื่อได้รับจัดสรรเงินราว 350,000 ดอลลาร์จากรัฐบาลสหรัฐฯ เวนเนอร์กับเจ้าของร่วมคนอื่นๆจึงสร้างพื้นที่ชุ่มน้ำถาวรในที่ดิน […]

Environment

When the Giant Falls: เมื่อเจ้ายักษ์ล้มลง ดูการตัดไม้เพื่ออนุรักษ์ป่า

ตามช่างภาพไปดูการ ตัดไม้ “เจ้ายักษ์” ชื่อที่เขาเรียกแทนไม้ใหญ่ในเขตสัมปทานป่าไม้มาเลเซีย ตามช่างภาพไปดูการ ตัดไม้ “เจ้ายักษ์” ชื่อที่เขาเรียกแทนไม้ใหญ่ในเขตสัมปทานป่าไม้มาเลเซีย ประเทศที่ทำอุตสาหกรรมป่าไม้มากว่าร้อยปี เจ้าของสัมปทานยืนยัน การตัดและปลูกทดแทน คือการอนุรักษ์ป่าที่ดีกว่าการปล่อยให้ไม้ใหญ่ยืนต้นตายไปตามธรรมชาติเฉยๆ นึกย้อนถึงวันแรกที่เจอกับผู้ว่าจ้างให้มาถ่ายภาพการตัดไม้ในรัฐกลันตัน ฝั่งมาเลเซีย พรมแดนติดกับอำเภอสุไหงโกลก นราธิวาส พ่อค้าไม้แปรรูปฝั่งไทย ผู้รับซื้อสินค้าต้นทางฝั่งมาเลย์ บรีฟที่ได้รับคือ “ถ่ายให้สมจริงที่สุด ให้คนดูรูปรู้สึกเหมือนกำลังยืนดูสดๆ อยู่ตรงนั้นด้วยตาตัวเอง ผมทักด้วยความเป็นห่วง เพราะจินตนาการไปเห็นแต่ภาพลบของกิจกรรมอันป่าเถื่อนโหดร้ายของมนุษย์ที่กำลังประหัตประหารเจ้ายักษ์ใหญ่อายุยืนผู้ไม่มีทางขัดขืน ไม่น่าจะส่งผลดีต่อภาพลักษณ์องค์กร เราใช้เวลาทำความเข้าใจกันร่วม 5 ชั่วโมง สรุปความได้ว่า การตัดไม้โดยตัวมันเองไม่จำเป็นต้องเป็นเรื่องติดลบเสมอไปตามชุดความคิดที่คนฝั่งเราเชื่อฝังหัวกันมา มาเลเซียทำอุตสาหกรรมป่าไม้เป็นล่ำเป็นสันมากว่าร้อยปี วางรากฐานโดยรัฐบาลอังกฤษ อดีตเจ้าอาณานิคม สถาปนากรมป่าไม้มาเลเซียขึ้นครั้งแรกเมื่อปี 1901 ถือเป็นหมุดหมายเริ่มต้นของการทำอุตสาหกรรมป่าไม้อย่างเป็นระบบ มีเอกสารชัดเจน ตรวจสอบได้ตลอดเวลา ทุกขั้นตอน กฎหมายละเอียดถี่ถ้วน บังคับใช้จริงจังอย่างเสมอหน้ากัน บริหารจัดการอย่างรัดกุม ครบวงจรตั้งแต่นั้นมา ตัดต้นไม้เพื่ออนุรักษ์ป่าไม้ การตัดและปลูกทดแทนคือการอนุรักษ์ป่าที่ดีกว่าการปล่อยให้ไม้ใหญ่ยืนต้นตายไปตามธรรมชาติเฉยๆ อันดับแรกคือมนุษย์ได้ไม้มาเป็นวัสดุในการก่อสร้าง ผลิตเครื่องใช้สำหรับชีวิตประจำวัน ไม้คือวัสดุที่ยั่งยืนที่สุด ก่อมลพิษน้อยที่สุด และแทบไม่ใช้พลังงานเชื้อเพลิงใดๆ ในการผลิต เมื่อเทียบกับวัสดุอื่น อาทิ เหล็ก หรือปูนซีเมนต์ […]

Environment

การสร้างเขื่อนมากขึ้นช่วยแก้ปัญหาน้ำท่วมและความแห้งแล้ง จริงหรือไม่?

ในขณะที่แม่น้ำทั้งหลายไหลกรรโชกโหมกระหน่ำ หรือไม่ก็ค่อย ๆ แห้งเหือดไปเนื่องจากสภาพอากาศสุดขั้วในภาวะโลกรวน ยังคงมีการถกเถียงกันอย่างเข้มข้นว่าการ สร้างเขื่อน ควรจะมีบทบาทหรือไม่ ในการจัดการแม่น้ำ การ สร้างเขื่อน :ดูเหมือนว่าแม่น้ำสายต่าง ๆ ทั่วโลก จะไหลเชี่ยวขึ้นหรือแห้งเหือดลงไป ในขณะที่อุทกภัยครั้งใหญ่ในบริเวณแม่น้ำประเทศปากีสถานทำให้หนึ่งในสามของประเทศจมอยู่ใต้น้ำ คนกว่าสิบล้านคนต้องไร้บ้าน แต่ในทวีปยุโรปกลับต้องเผชิญภัยแล้งที่มองไม่เห็นมากว่า 500 ปี ทางน้ำสายสำคัญหลายสายในทวีปต่างแห้งเหือดไปเกือบหมด ในสหรัฐอเมริกา แม่น้ำเคนตักกี้เผชิญน้ำท่วมรุนแรงในฤดูร้อนที่ผ่านมาแต่แม่น้ำโคโลราโดกลับลดระดับลงมากจนหลาย ๆ รัฐต้องเตรียมมาตรการรับมือ อย่างไรก็ตาม มีการเห็นต่างเล็กน้อยกับสิ่งที่เกิดขึ้นนี้ เป็นระยะเวลาหลายปีแล้วที่นักวิทยาศาสตร์เตือนว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศจะทำให้ปริมาณน้ำฝนและภัยแล้งทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการไหลเวียนของแม่น้ำมากขึ้นเรื่อย ๆ คำถามที่เกิดขึ้นในตอนนี้คือ จะจัดการทางน้ำที่เกิดจากสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงอย่างไร โดยเฉพาะคำถามที่ว่า เขื่อนควรจะมีบทบาทในการช่วยบรรเทาภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เราเพิ่งเผชิญและต้องเผชิญนี้หรือไม่ ความคิดเห็นของแต่ละคนที่มีต่อเรื่องนี้แตกต่างกันไป ผู้สนับสนุนกล่าวว่าเขื่อนกักเก็บน้ำเป็นปัจจัยสำคัญในการต่อสู้กับกระแสน้ำอันรุนแรงและภาวะโลกรวน เนื่องจากเขื่อนจะช่วยกักเก็บน้ำเอาไว้ในช่วงน้ำท่วมและปล่อยน้ำออกมาในช่วงแห้งแล้ง “เขื่อนและไฟฟ้าพลังน้ำ (hydropower) ไม่ใช่ยารักษาสารพัดโรค แต่เป็นยาพื้นฐานที่ช่วยบรรเทาและปรับเปลี่ยนภูมิอากาศ” ริชาร์ด เทย์เลอร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านไฟฟ้าพลังน้ำระดับแนวหน้า ผู้เป็นเจ้าของบริษัทที่ปรึกษาในสหราชอาณาจักรชื่อว่า RMT Renewables กล่าว ไม่เป็นเช่นนั้นหรอก เหล่านักวิจารณ์แย้งว่าเขื่อนส่งผลเสียมากกว่าผลดี แม้ว่าที่ผ่านมาข้อโต้แย้งของนักวิจารณ์พุ่งเป้าไปที่ผลกระทบเชิงลบของเขื่อนที่มีต่อความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศของแม่น้ำ แต่ในปัจจุบันกลับมีหลาย ๆ กรณีทางวิทยาศาสตร์ที่ชี้ให้เห็นว่า ในความเป็นจริงแล้วเขื่อนทำให้ทั้งน้ำท่วมและภัยแล้งแย่ลง […]

Environment

มีเทน ความลับของฟองอากาศน้ำแข็ง (Ice bubbles) และก๊าซเรือนกระจก

มอง ฟองอากาศ อันงดงามใต้ผืนน้ำแข็งทะลุไปถึงปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ   กันยายน ปี ค.ศ. 2022  ทีมนักวิทยาศาสตร์ซึ่งเฝ้าจับตาดูธารน้ำแข็งวันสิ้นโลก (Doomsday Glacier) หรือธารน้ำแข็งทเวตส์ (Thwaites Glacier) ประกาศให้โลกรู้ว่า ธารน้ำแข็งนี้ได้หลุดออกจากการเกาะเกี่ยวกับแผ่นทวีปแอนตาร์กติกเป็นที่เรียบร้อย ซึ่งเป็นข่าวที่น่ากังวล เพราะความสำคัญของธารน้ำแข็งนี้คือพื้นที่กักเก็บน้ำแข็งขนาดใหญ่ขนาดเท่าสหราชอาณาจักร หากธารน้ำแข็งนี้ละลาย น้ำทะเลจะสูงขึ้นมากกว่าสองฟุต นี่เป็นประเด็นใหญ่ทางสิ่งแวดล้อมที่เหล่านักวิทยาศาสตร์ รวมทั้งนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมกำลังวิตก เมื่อโลกร้อนขึ้น 1 องศาเซลเซียสจะกระตุ้นให้เกิดน้ำแข็งละลายเพิ่มขึ้น จึงมีคำเตือนจากนักวิทยาศาสตร์ว่าถึงเวลาต้องรักษาสภาวะแวดล้อมกันอย่างจริงจัง เราต้องลดอุณหภูมิของโลกลงหรืออย่างน้อยก็คงอุณหภูมิไว้เท่าเดิมเพื่อลดการละลายของธารน้ำแข็งทั่วโลก ตัวชี้วัดเรื่องอุณหภูมิอย่างหนึ่งคือแม่น้ำ ทะเลสาบ หรือแม้แต่พื้นที่ริมน้ำทะเลบางส่วนที่กลายเป็นน้ำแข็งในช่วงฤดูหนาวในพื้นที่ต่างๆ ของโลก ล้วนบ่งบอกถึงการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศได้ง่ายด้วยการสังเกต แต่นอกเหนือจากเป็นตัวติดตามสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงไปแล้ว ในบรรดาแม่น้ำ ทะเลสาบ หรือพื้นที่ชายฝั่งทะเลจำเป็นต้องคงสภาพเป็นน้ำแข็งในฤดูหนาวไว้ นั่นเพราะแหล่งน้ำบางแห่งเหล่านั้นกักเก็บหนึ่งในก๊าซที่ก่อภาวะเรือนกระจก (Greenhouse effect) เร่งให้เกิดโลกร้อนนั่นคือก๊าซมีเทน (Methane) มีเทน เป็น 1 ใน 6 ก๊าซก่อเรือนกระจก ซึ่งประกอบไปด้วยคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) มีเทน (CH4) ไนตรัสออกไซด์ (N2O) ไฮโดรฟลูออโรคาร์บอน (HFC8) […]

Environment

เสียงกระซิบของป่า…ฝน

เรานั่งมองสายน้ำขุ่นและเชี่ยวกรากไหลผ่านไปนับชั่วโมง กิ่งไม้ ท่อนไม้ และงูบางตัว ลับโค้งไปอย่างรวดเร็ว ฤดูมรสุมของป่าภาคใต้ก็เป็นแบบนี้ ตก ๆ หยุด ๆ ตลอดทั้งวัน หรือบางครั้งก็ตกแบบไม่หยุดคราวละหลายวัน ทำให้การทำงานในป่าเป็นเรื่องที่ยากลำบากอย่างมาก ทั้งการใช้ชีวิต การเดิน กิน นอน ถ่ายภาพ และที่สำคัญ ช่วงเวลาแบบนี้เป็นเหมือนงานเลี้ยงชั้นดีของเหล่า “ทาก” ที่หิวกระหายมาตั้งแต่ครั้งฤดูแล้ง… การทำงานในธรรมชาติเราคงหลีกเลี่ยงฤดูกาลไม่ได้ อย่างไรก็ตาม ทุกฤดูต่างมีความน่าสนใจ ความงดงาม รวมทั้งความหมายที่ซ่อนไว้มากมาย มีหลายคนเคยถามว่า “หากไปแล้วลำบากขนาดนั้น จะไปทำไม” สำหรับผมแล้ว ความลำบาก เหนื่อยล้า อันตราย เป็นเครื่องย้ำเตือนให้กับผมเสมอว่า “ชีวิต…เหมือนกับการเดินป่าฤดูฝนนี่แหละ” ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร เราก็ต้องผ่านไปให้ได้ อาจจะต้องเปลี่ยนทาง ปรับวิธีคิด จนถึงรอให้อุปสรรคที่ไม่อาจควบคุมผ่านไป แล้วค่อยไปกันต่อ… จากป่าใต้ชายแดนไทย มาเลเซีย ที่ยะลา ถึงป่าเขาหลวง นครศรีธรรมราช ยอดเขาหนอง สุราษฎร์ธานี จนถึงแนวตะวันตกแห่งตะนาวศรี พะเนินทุ่ง แก่งกระจาน จนถึงสลักพระ กาญจนบุรี และต่อเนื่องขึ้นไปตามเทือกหินปูนสู่อุ้มผาง […]

Environment

ระดมสมองและไอเดีย Greener Bangkok Hackathon Public Presentation

Greener Bangkok Hackathon 2022 เดินทางมากว่าครึ่งทางของโครงการแล้ว ทั้งหมดเป็นเสมือนการรวบรวมความคิดสร้างสรรค์เพื่อสร้างกรุงเทพฯ ที่เขียวกว่า ผ่านเวลามาร่วมเดือน กับการชักชวนคนเมืองเข้ามาร่วมคิด และค้นหาข้อเสนอใหม่ๆ ในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวในย่านละแวกให้กับกรุงเทพมหานคร เพื่อสานฝันของสวน 15 นาทีให้เป็นพื้นที่จริงสำหรับทุกคน ผ่านกิจกรรมที่เกิดขึ้นตลอดเดือนกันยายนและตุลาคมนี้ จากงานเปิดตัวแรกสุดที่ UddC ร่วมกับ กทม. และภาคีพัฒนาเมือง ได้ชักชวนทุกคนมาเปิดข้อมูลความเป็นไปได้ร่วมกันในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวของกรุงเทพมหานคร พร้อมกับประกาศรายละเอียดโครงการ กิจกรรมที่ตามมายังเกิดขึ้นเพื่อให้การประกอบสร้างไอเดียเป็นไปได้จริง ผ่านการพูดคุยกับที่ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญจากหลายสาขาในงานเวิร์คช็อป ก่อนจะนำมาสู่การนำเสนอผลงานเมื่อวันที่ 1 ตุลาคมที่ผ่านมา เราชวนคุณมาชมความเคลื่อนไหวโครงการครั้งนี้  แล้วมาลุ้นไปพร้อมกันว่า โครงการใดจากผู้เข้าประกวดที่จะได้รับรางวัล แล้วจะผสานความร่วมมือจากแนวคิดของผู้เข้าประกวด สู่มือนักพัฒนา และต่อยอดทำจริงได้อย่างไร Greener Incubation Workshop & Hackathon เพื่อสานต่อไอเดียให้เป็นไปได้ในสนามจริง ทางโครงการจึงได้จัดให้มีกิจกรรมเวิร์คช็อปพิเศษสำหรับทีมที่ผ่านการคัดเลือกรอบแรก ผ่านการบรรยายจากผู้เชี่ยวชาญทุกศาสตร์ครอบคลุมประเด็นการพัฒนาพื้นที่สีเขียว 15 นาทีในทุกมิติ เป็นการช่วยดึงศักยภาพของแต่ละโครงการออกมาให้ได้มากที่สุด และเป็นไปได้จริงในทางปฏิบัติมากที่สุด เนื้อหาสาระในการบรรยายมาจากทุกมิติของการปฏิบัติงานจริงในการเพิ่มพื้นที่สีเขียวในละแวกย่าน ตั้งแต่เนื้อหาด้านยุทธศาสตร์ ผังเมือง เศรษฐศาสตร์ การออกแบบ การบริหารจัดการ กลไกทางกฎหมาย การเงิน การออกแบบแรงจูงใจทางภาษี จนถึงการดูแลรักษาต้นไม้ […]

Environment

สิงห์ปาร์ค เชียงราย พื้นที่ความหลากหลายทางชีวภาพที่ทุกคนสามารถเข้าถึง (และเที่ยวได้)

รู้หรือไม่ว่า เมื่อ 60 ปีที่แล้ว ประเทศไทยมีพื้นที่มีป่าอยู่ร้อยละ 53.22 ซึ่งคิดเป็นครึ่งหนึ่งของประเทศ แต่ใน พ.ศ. 2562 ข้อมูลจากสำนักจัดการที่ดินป่าไม้ กรมป่าไม้ ระบุพื้นที่ป่าไม้ลดลงเหลือร้อยละ 31.68 หรือไม่ถึง 1 ใน 3 ของประเทศ สำหรับคนที่อยู่ในเมืองซึ่งไม่ได้ใกล้ชิดธรรมชาติ อาจไม่ได้รู้สึกตกใจกับตัวเลขของป่าไม้ที่ลดลงนี้เท่าไรนัก หรือถ้าเป็นคนที่ทำเกษตรกรรม เพาะปลูก ในพื้นที่ต่างจังหวัดซึ่งคุ้นเคยกับพื้นที่ธรรมชาติบ้าง อาจมีความรู้สึกเสียดายที่พื้นที่ทางธรรมชาติที่มอบความร่มรื่น และอากาศที่บริสุทธิ์ กำลังลดน้อยถอยลง แต่ไม่ว่าคุณจะอยู่ในเมือง ต่างจังหวัด หรือที่ไหนก็ตามบนโลกใบนี้ การสูญเสียป่า หมายถึงชีวิตของมนุษย์นั้นกำลังถูกคุกคาม เพราะอาจกล่าวได้ว่า ‘ป่า’ รวมไปถึง ‘พื้นที่สีเขียว’ นั้นถือเป็นแหล่งกำเนิดของชีวิตทุกชีวิตบนโลกเลยก็ว่าได้ ในปัจจุบันป่าถูกทำลายอย่างยิ่ง ซึ่งมาจากหลายสาเหตุ เช่น การบุกรุกทำพื้นที่การเกษตร การตักตวงทรัพยากรในป่าจำนวนมหาศาลเพื่อหาผลประโยชน์ในด้านต่างๆ ซึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อชีวิตทั้งผู้คน สัตว์ป่า พืชพรรณจำนวนมาก หรือแม้กระทั่งในช่วงฤดูฝน หรือกรณีที่มีฝนตกหนัก หากป่าถูกทำลาย ดินบริเวณนั้นก็ย่อมขาดรากไม้ที่ยึดดินให้แข็งแรงทำให้ดินทลาย ไม่มีต้นไม้คอยซับน้ำ เกิดเป็นน้ำท่วม หรือป่าอาจจะแห้งแล้งจนเกิดเป็นเป็นภัยแล้ง ส่งผลให้ผู้คนเดือดร้อนได้เช่นกัน และในยามที่ การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ […]

Environment

รู้จัก “ฝุ่น” 6 แบบ พฤติกรรมและที่มา โดยทีมวิจัยคณะสิ่งแวดล้อม ม.เกษตรศาสตร์

ฝุ่นมีหลายหน้า และไม่ได้มาจากปรากฏการณ์เดียว คุณจำอดีตที่ผ่านมาได้ไหม? วันที่เราไม่แน่ใจว่า มวลอากาศสีขาวที่ลอยอยู่ไกลๆ มันคือหมอกหรือควัน แล้วคุณจำอดีตที่ผ่านมาได้ไหม? วันที่เครื่องฟอกอากาศเป็นเทคโนโลยีที่ผู้คนยังสงสัย นั่นเพราะการฟอกอากาศภายในบ้านในวันนั้นยังไม่ใช่เรื่องจำเป็น PM 2.5 คืออะไร? ดัชนีอากาศระดับไหนที่จะเป็นอันตราย? เครื่องฟอกอากาศแพงไปไหม และอีก ฯลฯ คำถาม ว่าด้วยสภาพอากาศและฝุ่นของคนเมืองที่เคยเป็นข้อสงสัยในอดีต หากเมื่อเวลาผ่านเราแทบไม่ต้องอธิบายอะไรมาก เพราะตลอด 3-4 ปีที่ผ่านมา คนเมืองต่างรู้จัก “ฝุ่น” มากขึ้น ไม่ว่าจากประสบการณ์ตรงหรือ Big Data ก้อนใหญ่ซึ่งผ่านตาในหลายรูปแบบ “ฝุ่นเมือง” ทั้ง 6 แบบ แม้เราจะรู้ดีว่าฝุ่น PM2.5 ทำให้เจ็บป่วย แต่ถ้าถามคำถามแบบไม่ซับซ้อนว่า ฝุ่นในเมืองมีกี่แบบ และหน้าตาของฝุ่นเป็นอย่างไรบ้าง เรากลับอธิบายอย่างเป็นรูปธรรมแทบไม่ได้ ถึงเช่นนั้น หากจะหาทีมงานที่รู้จัก “ฝุ่นเมือง” ถ้าให้ชี้เฉพาะลงไปก็คือ “ฝุ่นกรุงเทพ” มากที่สุด คลุกคลีกับฝุ่นยาวนานที่สุด หนีไม่พ้น ทีมวิจัยคณะสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นำทีมโดย ผศ.ดร.สุรัตน์ บัวเลิศ คณบดีคณะสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ […]

Environment

คดีอ่าวมาหยา ศาลไทยสั่ง 20th Century Fox จ่ายชดเชย 10 ล้านบาท หลังสู้นาน 24 ปี

สรุปคดีอ่าวมาหยา ศาลไทยสั่ง 20th Century Fox เตรียมจ่ายเงินชดเชย 10 ล้านบาท หลังสู้กันนานกว่า 20 ปี ในปี 2000 ภาพยนตร์ที่มีชื่อเรื่องว่า ‘The Beach’ ของลีโอนาร์โด ดิคาปริโอ (Leo DiCaprio) นักแสดงที่มีชื่อเสียงจาก ‘ไททานิค’ ในขณะนั้น ได้ออกฉายสู่สายตาชาวโลก ทำให้อ่าวมาหยา เกาะพีพี จังหวัดกระบี่ในประเทศไทยโด่งดังขึ้นมา อย่างไรก็ตามความมีชื่อเสียงนั้นทำให้เกาะต้องรองรับนักท่องเที่ยวที่เข้ามาเพื่อเยี่ยมชมเกาะที่เป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์เรื่องนี้กว่าวันละ 4,000 คน ส่งผลให้เกาะมีสภาพเสื่อมโทรมอย่างยิ่ง นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นยังระบุว่าทางทีมถ่ายทำยังได้ทำการปรับเปลี่ยนพื้นที่ในบริเวณอ่าวมาหยา ไม่ว่าจะเป็นการตัดต้นไม้รอบๆ ก่อสร้างนั่งร้าน สร้างที่พักชั่วคราว นำเอาแพยานยนต์เพื่อขนย้ายเครื่องจักรขนาดใหญ่ รวมทั้งการนำพืชต่างถิ่นมาปลูก ส่งผลให้ระบบนิเวศปกติมีความเสียหายอย่างรุนแรง ชาวกระบี่และนักอนุรักษ์หลายคนจึงรวมตัวกันคัดค้าน และในที่สุดจึงได้ฟ้องร้องต่อศาลเพื่อเอาผิดกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ อธิบดีกรมป่าไม้ ในฐานะที่เป็นผู้อนุญาตให้มีการถ่ายทำ และบริษัทผู้ผลิตภาพยนต์ 20th Century Fox ให้ชดเชยความเสียหายที่เกิดขึ้น กระนั้น ต้องใช้เวลากว่า 12 ปีนับตั้งแต่ภาพยนต์ออกฉาย ศาลแพ่ง แผนกคดีธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมก็รับคำฟ้องร้อง และสืบค้นหาหลักฐานด้วยตัวเอง […]

Environment

ปลูกป่ามากกว่า 1 ล้านตารางเมตร อย่างมีคุณภาพ สร้างสังคมคาร์บอนต่ำเพื่อโลก

ปัจจุบัน ถือเป็นเรื่องสำคัญที่สังคมต้องร่วมมือเพื่อหาหนทางในการมุ่งสู่ “สังคมคาร์บอนต่ำ”สิงห์เอสเตท จึงเริ่มต้นโครงการ “ปลูกป่าด้วยปลายนิ้ว” จำนวนมากกว่า 1 ล้านตารางเมตร ทั่วประเทศไทย เพื่อมุ่งสู่การเป็นองค์กรเป็นกลางทางคาร์บอน ภายในปี 2030 ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เป็นหนึ่งในก๊าซเรือนกระจกที่ดูดกลืนความร้อนเข้ามาในชั้นบรรยากาศของโลกมากเกินกว่าปกติ ทำให้โลกของเราปรากฏการณ์ “ภาวะโลกรวน” หรือการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ ที่ส่งผลกระทบต่อสภาพภูมิอากาศของโลก ทำให้ธรรมชาติอยู่ในภาวะที่แปรปรวน เสียสมดุล ส่งผลกระทบต่อมายังสิ่งมีชีวิตทั้งหลายบนโลก รวมไปถึงมนุษย์ ปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ล้วนมาจากการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์ เช่นการใช้พลังงานต่าง ทั้งพลังงานไฟฟ้า พลังงานฟอสซิล รวมไปถึงการตัดไม้ทำลายป่าที่เป็นตัวการสำคัญในการเพิ่มก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เข้าสู่ชั้นบรรยากาศ นับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ในชั้นบรรยากาศมีปริมาณสะสมที่เพิ่มมากขึ้น จึงยิ่งซ้ำเติมให้ภาวะโลกร้อนมีความรุนแรงมากขึ้น ในช่วง 10 – 20 ปีที่ผ่านมา ชาวโลกประสบกับคลื่นความร้อน ความแห้งแล้ง ไฟป่า นํ้าท่วมใหญ่ และพายุหมุนเขตร้อนบ่อยขึ้น รุนแรงขึ้น ผิดปกติขึ้น ไม่เป็นไปตามฤดูกาล และคาดการณ์ได้ยากขึ้นทุกที และที่แย่ไปกว่านั้นคือ สภาพภูมิอากาศจะเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ชนิดที่ไม่อาจหวนกลับคืนมาสู่สภาพเดิมที่เราเคยอยู่กันมาได้อีกต่อไป ดังนั้น จึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่ผู้คนที่ภาคส่วนในโลกที่จะต้องมาร่วมมือกันเพื่อหาหนทางในการลดการปล่อยคาร์บอนสู่ชั้นบรรยากาศ หรือการมุ่งสู่ “สังคมคาร์บอนต่ำ” โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในภาคธุรกิจ หรือองค์กรขนาดใหญ่ […]

Environment