บทบาทของ เกาะกระดาน อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม ความสมดุลทั้งในฐานะแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลระดับโลกและแหล่งอนุรักษ์ทางทรัพยากรธรรมชาติกับสิ่งแวดล้อม

เกาะกระดาน คือเกาะในพื้นที่หมู่ที่ 2 ตำบลเกาะลิบง อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง พื้นที่บนเกาะแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนของเขตอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหมและส่วนของเอกชน พื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในเขตความรับผิดชอบของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหมที่ 3 (เกาะกระดาน) ทางด้านตะวันออกเป็นสวนยาง และสวนมะพร้าว

ทั้งนี้ เกาะกระดาน ถือเป็นสถานที่ที่มีเกาะที่สวยงามที่สุดแห่งหนึ่งของโลก ธรรมชาติส่วนใหญ่ยังคงสภาพสมบูรณ์ อยู่ห่างจากทางใต้ของจ.ภูเก็ต และใกล้หมู่เกาะพีพีเพียง 2–3 ชั่วโมง ล้อมรอบไปด้วยความงดงามตามธรรมชาติ ซึ่งไม่มีผู้คนพลุกพล่านและเสียงรบกวน ด้วยความที่อยู่ไกลจากชายฝั่งจึงทำให้เกาะกระดานมีน้ำทะเลเขียวใส มีแนวชายหาดเกือบรอบเกาะเหมาะกับการเล่นน้ำ จึงเคยได้รับเลือกให้เป็นสถานที่จัดงานวิวาห์ใต้สมุทรของจังหวัดตรัง

เกาะกระดาน โด่งดังระดับโลกเมื่อปี 2566 หลังจากที่ เว็บไซต์แนะนำสถานที่ท่องเที่ยวชายหาด World Beach Guide ของประเทศอังกฤษ เผยแพร่ผลการจัดอันดับในหัวข้อ 100 อันดับ ชายหาดที่ดีที่สุดในโลก ประจำปี 2566 (Top 100 beaches on Earth 2023) โดยมอบอันดับ 1 ให้ เกาะกระดาน จังหวัดตรัง

สำหรับสาเหตุที่ เกาะกระดาน ครองแชมป์ชายหาดที่ดีที่สุดในโลก มาจากความสวยงามของชายหาดบนเกาะ หาดทรายสีขาวละเอียดทอดยาวตลอดแนวชายหาดมีความอุดมสมบูรณ์ เงียบสงบ เปรียบได้กับสวรรค์ของนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะชายหาดเกาะกระดาน ซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเกาะ มีชายหาดขาวยาวประมาณ 2 กิโลเมตร บริเวณด้านหน้าของชายหาดนักท่องเที่ยวนิยมมาดำน้ำดูปะการัง จากชายหาดสามารถมองเห็นเกาะลิบง เกาะแหวน เกาะมุก และเกาะเชือก ชายหาดแห่งนี้เป็นที่ตั้งของหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหมที่ 3

ระบบนิเวศของเกาะกระดาน

เกาะกระดาน อยู่ทางด้านตะวันตกของเกาะมุกต์ ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 12 กิโลเมตร เป็นเกาะอีกแห่งหนึ่งที่มีลักษณะเหมือนภูเขาห้าลูกเป็นพืดเรียงตัวติดต่อกัน 70% ของพื้นที่เกาะเป็นภูเขาสูง มีจุดสูงสุด 100 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง สภาพป่าเป็นป่าดิบชื้น ตัวเกาะมีจุดเด่นคือ ชายหาดสีขาวเหมือนแป้ง และ น้ำทะเลใสสะอาด สีเขียวมรกตตัดกับสีฟ้าของน้ำทะเล

ด้านความอุดมสมบูรณ์ของปะการัง เกาะกระดานมีแนวปะการังแข็งตลอดชายฝั่งของเกาะกระดาน ปะการังน้ำตื้นสามารถมองเห็นได้จากบนชาดหาด มีประการังอ่อนและกัลปังหา ทางด้านทิศใต้ของเกาะ ปะการังที่พบส่วนใหญ่ อาทิ ปะการังเขากวาง ปะการังเขากวางก้านยาว ปะการังเห็ด ปะการังสมอง ปะการังอ่อน ส่วนสัตว์นํ้ามีทั้ง ปลาการ์ตูน ปลากะตัก พะยูน และสัตว์นํ้าหายากอีกมากมาย

นอกจากชายหาดเกาะกระดาน บนเกาะยังมีชายหาดที่สวยงามอีก 3 แห่งคือ ชายหาดอ่าวเนียง ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของที่ทำการหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหมที่ 3 ชายหาดอ่าวไผ่ ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของที่ทำการหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหมที่ 3 และ ชายหาดอ่าวช่องลม ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเกาะ

ความเปลี่ยนแปลงของเกาะกระดานและบทบาทด้านการอนุรักษ์

นายปทุม พงศกรเฟื่องฟู หัวหน้าอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม หัวหน้าอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม เปิดเผยว่า ตอนนี้เกาะกระดานยังไม่ได้รับผลกระทบจากการท่องเที่ยวมากนัก มีความเปลี่ยนแปลงน้อย ชายหาดยังคงสวยงาม โดยมีแผนการจัดการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน ซึ่งในอนาคตจะมีการเปิดจุดดำนํ้าลึกเพิ่มขึ้นอีก 1 จุด

ส่วนผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมจากภาวะโลกร้อน ที่ผ่านมาแหล่งดำนํ้าตื้นบางจุดบริเวณเกาะกระดานต้องปิดไป เพราะเกิดปะการังฟอกขาวขึ้น ซึ่งต้องรอให้เกิดการฟื้นฟูทางธรรมชาติ หากสถานการณ์คลี่คลายจะกลับมาเปิดให้ดำนํ้าตื้นอีกครั้ง โดยทางอุทยานมีโคงการเกี่ยวกับปะการังคือ การนำโบกี้รถไฟเก่ามาวางไว้ในจุดที่เหมาะสม เพื่อเป็นปะการังเทียมให้สัตว์น้ำอยู่อาศัย

ขณะเดียวกัน ก่อนหน้านี้เกาะกระดานยังถือเป็นแหล่งหลบภัยของพะยูนไทย เนื่องจากบริเวณรอบเกาะมีหญ้าทะเลที่เป็นอาหารหลักของพะยูนขึ้นอยู่ แต่จากปัญหาสิ่งแวดล้อมทำให้หญ้าทะเลลดลงอย่างมาก นายปทุม พงศกรเฟื่องฟู ระบุว่า ทางอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม มีโครงการที่จะสร้างคอกคุ้มครองหญ้าทะเลและวางแนวกั้นเรือ เพื่อให้เป็นพื้นที่อนุรักษ์พะยูนแห่งใหม่

สิ่งที่อยากจะขอความร่วมมือจากนักท่องเที่ยวก็คือท่องเที่ยวแบบเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ปฎิบัติตามกฏระเบียบของอุทยานอย่างเคร่งคัด เช่น ไม่ทิ้งขยะบนเกาะและในทะเล ไม่จับสัตว์น้ำ ไม่จับปะการัง ไม่นำอหารขึ้นมาบนเกาะ เป็นต้น เพื่อให้เกาะกระดานยังคงความสวยงามและอุดมสมบูรณ์ไปนานๆ

การเดินทางไปเกาะกระดาน

– ใช้เวลาเดินทาง ประมาณ 1 ชั่วโมง

– บริเวณที่ทำการหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติมีสถานที่กางเต็นท์พักแรม

– ค่าเข้าชมอุทยาน นักท่องเที่ยวชาวไทย ผู้ใหญ่ 40 บาท , นักท่องเที่ยวชาวไทย เด็ก 20 บาท , นักท่องเที่ยวชาวไทย ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป ฟรี  ส่วนนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ผู้ใหญ่ 200 บาท และนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ เด็ก 100 บาท

–  เดือนตุลาคมจนถึงเดือนธันวาคมเป็นฤดูกาลท่องเที่ยวทางทะเล หรือ ไฮซีซัน

อุทยานแห่งชาติเจ้าไหม เปิดทุกวันเวลา 8.00 – 18.30 น. ติดต่อสำนักงานโทร 075829967

ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว บ้านพัก-เต็นท์ โทร/@line 0805722583

สืบค้นและเรียบเรียง สิทธิโชติ สุภาวรรณ์ 

ภาพถ่ายโดย วรางคณา จันทรัฐ

อ่านเพิ่มเติม : สำรวจ ทะเลสาบสงขลา ลากูนใหญ่ที่สุดในอาเซียน ลุ่มน้ำมรดกทางวัฒนธรรมของไทย