ความสุขที่ได้ไล่ตามเพื่อผสมพันธุ์ของ อาร์มาดิลโล
สายพันธุ์สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับเซนาร์ทรา (Xenarthra) เช่นสลอท ตัวกินมด และ อาร์มาดิลโล อาศัยอยู่ในซีกโลกตะวันตกมาตั้งแต่สมัยพาลีโอซีน หรือราว 65 ล้านปีที่แล้ว กระนั้น นักวิทยาศาสตร์แทบไม่เคยเห็นตอนที่พวกมันผสมพันธุ์กัน
นีนา อัตตีอัช นักนิเวศวิทยาชาวบราซิล เป็นคนหนึ่งที่เคยเห็นการผสมพันธุ์ของพวกมัน เธอใช้เวลาหลายปีศึกษาอาร์มาดิลโลสามชนิดจาก 20 ชนิด งานวิจัยระดับปริญญาเอกของเธอเน้นศึกษา Euphractus sexcinctus ที่รู้จักกันในชื่อ อาร์มาดิลโลเหลืองหรืออาร์มาดิลโลหกแถบ ซึ่งเธอเฝ้าสังเกตและถ่ายทำการเกี้ยวพาราสีของมัน
ในพื้นที่ชุ่มนํ้าปันตานัลของบราซิล ความรักของอาร์มาดิลโลเหลืองผลิบานตลอดทั้งปี เมื่อเพศผู้ได้กลิ่นเพศเมียที่กำลังเป็นสัด พวกมันจะเข้าไปใกล้ และ “เพศเมียก็จะเริ่มวิ่ง” อัตตีอัชบอก “คุณจะเห็นเพศเมียวิ่งเหมือนบ้าคลั่ง และเพศผู้เป็นฝูงวิ่งไล่ตามมัน” เมื่อตัวที่วิ่งได้เร็วพอจัดการขึ้นไปอยู่บนตัวเพศเมีย “การผสมพันธุ์ที่แท้จริงก็เกิดขึ้นขณะที่พวกมันกำลังวิ่งค่ะ” อัตตีอัชกล่าว
กระทั่งขณะที่เพศผู้ตัวอื่นวิ่งไล่ตามพวกมัน คู่รักทั้งสองก็ยังคงผสมพันธุ์ต่อไป เรื่องนี้เป็นไปได้เพราะในหมู่สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม อาร์มาดิลโลเป็นหนึ่งในสัตว์ที่มีอวัยวะเพศผู้ขนาดใหญ่ที่สุดเมื่อเทียบกับขนาดลำตัว อาร์มาดิลโลเหลืองเพศผู้มีลำตัวยาว 33 เซนติเมตรและมีอวัยวะเพศผู้ยาว 15 เซนติเมตร และถ้าการผสมพันธุ์ขณะวิ่งประสบผลสำเร็จ อีก 60 ถึง 65 วันให้หลัง เพศเมียจะตกลูกหนึ่งหรือสองตัว
รู้จักอาร์มาดิลโลของคุณ
1. อาร์มาดิลโลสามแถบ
มีอาร์มาดิลโลเพียงสองชนิด ได้แก่ อาร์มาดิลโลสามแถบถิ่นใต้และอาร์มาดิลโลสามแถบบราซิล ที่ม้วนตัวเป็นก้อนกลมถ้าถูกคุกคาม องค์การระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติหรือไอยูซีเอ็นประเมินว่า อาร์มาดิลโลสามแถบบราซิล (Tolypeutes tricinctus) มีแนวโน้มใกล้สูญพันธุ์และอาร์มาดิลโลสามแถบถิ่นใต้ (Tolypeutes matacus) ใกล้ถูกคุกคาม ส่วนใหญ่เนื่องจากการสูญเสียถิ่นอาศัยและถูกล่า
2. อาร์มาดิลโลเก้าแถบ
เกล็ดที่เหมือนชุดเกราะของ Dasypus novemcinctus อาจมีมากถึง 11 แถว แผ่นกระดูกเชื่อมต่อกันด้วยเนื้อเยื่อที่ยืดหยุ่น อาร์มาดิลโลชนิดนี้มีถิ่นกระจายพันธุ์อยู่ในอเมริกาใต้ อเมริกากลาง และอเมริกาเหนือ
3. อาร์มาดิลโลยักษ์
Priodontes maximus ซึ่งพบทั่วอเมริกาใต้ เป็นอาร์มาดิลโลขนาดใหญ่ที่สุด อาจมีลำตัวยาวเกิน 1.5 เมตรและหนัก 50 กิโลกรัม ไอยูซีเอ็นประเมินว่ามีแนวโน้มใกล้สูญพันธุ์
เรื่อง แพทริเซีย เอดมันด์ส
ภาพ โจเอล ซาร์โทรี
อ่านเพิ่มเติม
