กรณี แมวบ้าน แมวเลี้ยง แมวป่า ลองนึกถึงความแตกต่างระหว่างสุนัขบ้านกับหมาป่า หรือหมูเลี้ยงกับหมูป่า เราสามารถแยกแยะความแตกต่างของมันได้ในทันที ทั้ง ๆ ที่ทั้งสองสายพันธุ์ต่างก็วิวัฒนาการมาจากบรรพบุรุษเดียวกันเหมือนกับแมว แต่ทำไม ‘แมวบ้าน’ และ ‘แมวป่า’ ถึงดูเหมือนกันจนบางครั้งก็แทบแยกไม่ออก
ในความเป็นจริงแล้ว ระหว่างแมวป่าและแมวบ้านมีเพียง 13 ยีนเท่านั้นที่แตกต่างกัน ขณะที่ยีนของสุนัขบ้านแตกต่างจากหมาป่ามากกว่าถึง 3 เท่า
สำหรับวิธีในการแยกแยะความแตกต่างระหว่างแมวป่าและแมวบ้าน วิธีแรกเหมาะสำหรับผู้เชี่ยวชาญ นั่นคือ ถ้าหากคุณสามารถวัดขนาดสมองของเจ้าเหมียวได้ คุณจะพบว่า แมวบ้านมีสมองส่วนที่เกี่ยวข้องกับความก้าวร้าว ความกลัว และปฏิกิริยาโดยรวม ลดลง เนื่องจากพวกมันปรับวิถีชีวิตให้เข้ากับมนุษย์มากขึ้น
ขณะเดียวกัน คุณก็สามารถวัดความยาวของลำไส้ได้ด้วยเช่นกัน ซึ่งแมวบ้านจะมีลำไส้ที่ค่อนข้างยาวกว่าเพื่อย่อยอาหารที่ทำจากผักซึ่งมนุษย์จัดหามาให้ แต่สำหรับบุคคลทั่วไป เราอาจสังเกตพวกมันจากพฤติกรรมทางสังคมได้
เมื่อแมวป่าที่ใช้ชีวิตโดดเดี่ยวมาตลอด ต้องเข้าสู่สังคมที่มีมนุษย์อาศัยอยู่ด้วย และพวกมันก็ต้องเจอกับแมวตัวอื่นมากขึ้น ทำให้แมวเหล่านั้นต้องปรับตัวในด้านความสัมพันธ์และรวมตัวกันคล้ายกับกลุ่มสิงโต นั่นทำให้แมวบ้านมีความขี้เล่น เป็นมิตรมากกว่า และเข้ากับแมวตัวอื่น ๆ ได้ดีกว่าแมวป่าแท้ ๆ
นอกจากนี้ วิวัฒนาการก็เปลี่ยนให้พวกมันมีความสามารถในการส่งสัญญาณที่เป็นมิตรไปยังทั้งแมวตัวอื่นและมนุษย์คนอื่น ๆ ด้วยการ ‘ยกหางตรง’ ใครก็ตามที่คลุกคลีกับแมวจะทราบดีว่าเจ้าเหมียวใช้ท่าทางนี้แทนข้อความว่า ‘ฉันอยากรู้จักเธอ’ จากนั้นก็เอาตัวเข้ามาถู พฤติกรรมนี้จะไม่เกิดขึ้นในแมวป่า จะมีก็แต่กรงเล็บแหลมคมมอบให้แทน
หรือคุณอาจมองหาความแตกต่างด้านเสียงที่ถูกปรับมาเพื่อให้สื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ (หรือเพื่อชนะใจมนุษย์) เสียงของแมวป่าจะมีความรบร้ำที่รุนแรงและแสดงถึงความต้องการมากกว่า แต่แมวบ้านจะมีเสียงที่สั้น เล็ก และแหลมสูงกว่า ซึ่งเป็นเสียงมนุษย์ได้ยินแล้วพอใจมากกว่า ลองแกะถุงขนมแมวดูสิ!
นักวิทยาศาสตร์เคยวิเคราะห์เสียงของแมวบ้านแล้ว พบว่ามันมีองค์ประกอบที่คล้ายคลึงกับเสียงของเด็กทารกอย่างมาก ซึ่งเป็นสิ่งที่มนุษย์อย่างเรามักใจอ่อนให้มาตั้งแต่เกิด และแมวก็ได้พัฒนาสิ่งนี้เพื่อใช้ประโยชน์จากความไวต่อเสียงประเภทนี้เพื่อดึงดูดความสนใจของเรา
แล้วแมวบ้านมาจากไหน? การศึกษาเกี่ยวกับพันธุกรรมเมื่อเร็ว ๆ นี้แสดงให้เห็นว่า แมวบ้านในปัจจุบันมีต้นกำเนิดจากแมวป่าแอฟริกา โดยเฉพาะสปีชีส์ย่อยของแอฟริกาเหนือที่ชื่อว่า ‘Felis silvestris lybica’ เพียงเพราะว่าพวกมันอยู่ถูกที่ ถูกเวลา กับอารยธรรมของมนุษย์ที่พัฒนาขึ้นเมื่อ 10,000 ปีก่อนในแถบอียิปต์ ตุรกี ซีเรีย อิหร่าน และอื่นๆ ในปัจจุบัน
.
มันอาจเริ่มต้นด้วยแมวป่าตัวหนึ่งที่หวาดกลัวมนุษย์น้อยที่สุด และได้เข้าไปป้วนเปี้ยนในสังคมมนุษย์ ผู้คนที่มองเห็นมันอาจเข้ามาปฏิบัติกับแมวตัวนั้นอย่างกรุณาปราณี และในที่สุดมันก็คลอดลูกแมวออกมา จากนั้นคนในหมู่บ้านก็หลงรักและคลั่งไคล้ แมวบ้านก็ได้ถือกำเนิดขึ้น
แต่นักวิทยาศาสตร์ยังไม่แน่ใจว่าแมวบ้านเกิดขึ้นตรงจุดไหนแน่นอน มันอาจเกิดขึ้นจากที่แห่งเดียว หรือเกิดขึ้นพร้อม ๆ กันก็ได้ แต่ภาพคร่าว ๆ คือแมวบ้านอาศัยอยู่ในอียิปต์ จากนั้นก็เคลื่อนตัวไปทางเหนือผ่านยุโรป แล้วไปทั้งอเมริกาเหนือ ไปแอฟริกา และเข้าสู่เอเชียทางตะวันออก
สำหรับการวิจัยแล้ว แมวยังมีความลึกลับอยู่อีกมากและสร้างความแปลกใจให้กับคนที่อาศัยอยู่ด้วยเสมอ และดูเหมือนว่า แมวมักจะฝึกเรามากกว่าที่เราฝึกแมว
สืบค้นและเรียบเรียง วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
ที่มา
https://www.livescience.com/animals/cats/what-is-the-difference-between-a-pet-cat-and-a-wildcat
https://www.science.org/content/article/genes-turned-wildcats-kitty-cats
https://www.lonetreevet.com/blog/wild-and-domestic- cats
