แหล่งน้ำจืด : ชีวิตเปราะบางในแม่น้ำลำธาร และทะเลสาบ
แหล่งน้ำจืด คิดเป็นสัดส่วนเพียงร้อยละสามของน้ำทั้งหมดในโลก
แต่กลับเป็นที่อยู่อาศัยของชนิดพันธุ์ปลาเกือบครึ่งหนึ่ง
เดวิด เฮราซิมต์ชุค มักใช้เวลาร่วมสิบชั่วโมงแช่อยู่ในน้ำเย็นจัดเกือบเยือกแข็ง เขาสวมชุดดรายสูทลอยคออยู่ในน้ำพร้อมกล้องถ่ายภาพในมือ และรอคอย ดูเผินๆ คุณคงคิดว่าเขาช่างอดทนเป็นเลิศ แต่ความจริงแล้วเขากำลังรีบเร่ง “สัตว์พวกนี้หลายชนิดอยู่คู่โลกมาหลายล้านปีแล้วครับ” เขาบอกและเสริมว่า “แต่พวกมันเพิ่งเริ่มล้มหายตายจากไปในช่วงร้อยปีที่ผ่านมานี้เอง”
เฮราซิมต์ชุคเป็นช่างภาพและช่างกล้องของเฟรชวอเตอร์สอิลลัสเทรเต็ด (Freshwaters Illustrated) องค์กรอนุรักษ์ไม่แสวงกำไรที่ส่งเขาไปถ่ายภาพสัตว์ป่าที่ตกอยู่ในอันตรายตามแหล่งน้ำจืด ได้แก่ ทะเลสาบ แม่น้ำ และลำธารทั่วโลก นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าชนิดพันธุ์ปลาน้ำจืดกว่าร้อยละ 20 กำลังถูกคุกคามหรือสูญพันธุ์ไปแล้ว เนื่องจากเขื่อนปิดกั้นเส้นทางการอพยพ อีกทั้งถิ่นอาศัยยังถูกทำลายจากมลพิษและอุณหภูมิน้ำที่สูงขึ้น
ความเสียหายเหล่านี้ยังส่งผลกระทบต่อมนุษย์ด้วย เพราะน้ำจืดที่สะอาดพอให้ดื่มได้ต้องพึ่งพาระบบนิเวศที่สมบูรณ์ หอยสองฝาและพืชที่เติบโตในพื้นที่ชุ่มน้ำช่วยดูดซับมลพิษ นอกจากนี้ สัตว์บางชนิดยังกินเศษซากที่ทำให้คุณภาพของน้ำลดลง แต่ทุกวันนี้ มลพิษกำลังทวีความรุนแรงขึ้นจนสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ไม่อาจรับมือได้
ช่างภาพใต้น้ำจำนวนมากชื่นชอบการถ่ายภาพวาฬ ฉลาม และแนวปะการังอันน่าตื่นตาในมหาสมุทร แต่เฮราซิมต์ชุคกลับเลือกถ่ายชนิดพันธุ์ที่ดูธรรมดาๆ อย่างปลาประจำถิ่น ซาลาเเมนเดอร์ และงูน้ำ มลพิษที่ถูกชะล้างลงสู่แหล่งน้ำจืด อันเป็นถิ่นอาศัยของสัตว์เหล่านี้ด้วยปริมาณฝนเพียงน้อยนิดก็อาจเป็นอันตรายต่อพวกมันได้ สัตว์เหล่านี้ยังกลัวมนุษย์ ทำให้บางครั้งความอดทนของเฮราซิมต์ชุคก็ไม่เป็นผล กระนั้น เขาก็ไม่ย่อท้อ เพราะรู้ว่าตนเองกำลังทำงานแข่งกับเวลา “ชีวิตมากมายเหล่านี้กำลังล้มหายตายจากไปครับ” เขาบอก และเวลาก็เหลือน้อยลงทุกที – เมลิสซา ซูแรน
ภาพถ่าย เดวิด เฮราซิมต์ชุค
*** อ่านสารคดีฉบับเต็มได้ใน นิตยสาร เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ฉบับภาษาไทย เดือนตุลาคม 2562
สารคดีแนะนำ