อ่านหนังสือเช่นไรก็เป็นคนเช่นนั้น

เมื่อเราเริ่มบทสนทนากับผู้คนรอบตัวถึงสิ่งที่ชื่นชอบเพื่อทำความรู้จักให้มากขึ้น หนึ่งในคำถามทีมักมีการถามอยู่เสมอคือ “ชอบอ่านหนังสือแบบไหน” เพื่อมองหาความสนใจที่อาจมีร่วมกันของคู่สนทนา ซึ่งเราเชื่อว่าอาจมีการคาดเดาลักษณะนิสัยคร่าวๆ จากแนวเนื้อหาของหนังสือที่แต่ละคนชอบอีกด้วย

เราต่างมีความเข้าใจร่วมกันว่าลักษณะหนังสือที่ชอบ ส่งผลถึงลักษณะนิสัยใจคอของผู้อ่านเช่นเดียวกัน

สิ่งที่แน่นอนอย่างหนึ่งคือคนส่วนใหญ่มักชอบอ่านหนังสือในแบบที่ตัวเองชอบอยู่เสมอ แม้ปกตินักอ่านหนังสือตัวยงมักอ่านหนังสือที่หลากหลาย แต่ถ้าให้เลือกแนวหนังสือที่ชอบเพียงอย่างเดียว พวกเขาก็มักจะมีแนวหนังสือที่ชอบอันดับหนึ่งในใจที่มักเลือกอ่านอยู่เสมอถ้ามีโอกาส

มีงานศึกษาจากมหาวิทยาลัยเทกซัส (ที่ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่) ว่ารสนิยมในการอ่านหนังสือ ชมรายการโทรทัศน์ ภาพยนตร์ และนิตยสาร มีความเชื่อมโยงกับบุคลิกลักษณะนิสัยบางอย่าง โดยมีการแบ่งแนวสื่อบันเทิงที่ชอบกับลักษณะนิสัยดังต่อไปนี้

– ชื่นชอบการชมรายการทอล์คโชว์ เรื่องโรแมนติก ทำอาหาร และศาสนา มีแนวโน้มที่เป็นคนชอบเข้าสังคม

– ชื่นชอบเนื้อหาด้านอักษรศาสตร์หรือมนุษยศาสตร์ วรรณกรรมคลาสสิค ภาพยนตร์ภาษาต่างประเทศ และบทกวี มีแนวโน้มเป็นผู้ที่ใฝ่หาสุนทรียภาพ (aesthetic)

– ชื่นชอบเนื้อหาด้านเขย่าขวัญ ภาพยนตร์คัลต์ หรือภาพยนตร์/นวนิยายอีโรติก มีแนวโน้มเป็นผู้ที่บุคลิกเร้นลับ คลุมเครือ

– ชื่นชอบเนื้อหาแอ็คชั่น / การผจญภัย ระทึกขวัญ ไซ-ไฟ หรือสายลับ มีแนวโน้มเป็นผู้ที่มีบุคลิกที่ตื่นตัว ชอบความตื่นเต้น

– ชื่นชอบเนื้อหาข่าว สารคดี หรืองานเขียนจากเรื่องจริง มีแนวโน้มเป็นผู้ที่ใช้ความคิด

นักวิจัยงานศึกษานี้กล่าวว่า รสนิยมการชื่นชอบสื่อบันเทิงไม่ได้ขึ้นอยู่กับอายุ เพศ หรือการศึกษาแต่เพียงอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับลักษณะทางจิตวิทยา (psychological disposition) ด้วยเช่นกัน กระบวนการเชื่อมโยงระหว่างบุคลิกภาพและมุมมองความชื่นชอบในเนื้อหานี้จะทำให้คนเรามองหาสื่อบันเทิงที่ตอบสนองและเสริมแรง (reinforce) มุมมองหรือบุคลิกภาพของเราที่เป็นอยู่มากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ยังมีคำถามในอีกแง่หนึ่งว่า การเลือกอ่านหนังสือนั้นขัดเกลาบุคลิกภาพ หรือว่าบุคลิกภาพมีผลต่อการเลือกหนังสือเสียเองกันแน่ ในกรณีนี้ มีงานศึกษาระบุว่าการอ่านวรรณกรรมคลาสสิกสามารถทำให้ผู้อ่านมีลักษณะนิสัยที่เห็นอกเห็นใจผู้อื่น ในขณะที่วรรณกรรมประชานิยม (Popular Fiction) หรือหนังสือแนวสารคดี (Non-Fiction) ไม่ได้ส่งผลต่อลักษณะนิสัยในแบบเดียวกัน ซึ่งความแตกต่างที่ส่งผลต่อบุคลิกภาพของแนวหนังสือของประเภทนี้ เป็นผลมาจากมาตรฐานของการพัฒนาตัวละครในวรรณกรรมคลาสสิกจะมีความซับซ้อน ละเอียดอ่อน มากกว่าแนวเนื้อหาประเภทอื่น ซึ่งจะส่งผลต่อการพัฒนาความเห็นอกเห็นใจในผู้อ่านเช่นเดียวกัน

ในงานศึกษานี้จึงสรุปได้ว่าอาจเป็นการอ่านหนังสือเองที่มีอิทธิพลต่อบุคลิกภาพของผู้อ่าน มากกว่าบุคลิกดั้งเดิมของผู้อ่านมีผลต่อการเลือกหนังสือเสียเอง

อีกปัจจัยที่ส่งผลต่อการเลือกแนวหนังสือที่ชอบคือเรื่องเพศซึ่งมีการศึกษาว่าในผู้ชายผู้หญิงมีแนวทางการเลือกเนื้อหาหนังสือที่ชอบต่างกัน โดยผู้ชายจะชื่นชอบประวัติศาสตร์ ชีวประวัติ-บันทึกความทรงจำ และนิยายวิทยาศาสตร์ ในขณะที่ผู้หญิงจะชื่นชอบเรื่องราวลึกลับ สืบสวนเขย่าขวัญ โรแมนติก อย่างไรก็ตาม ในการพิจารณาผลที่มีมีการสรุปเป็นลักษณะทั่วไป (generalization) ต้องพึงระลึกไว้ว่าอาจมีข้อยกเว้นในบางกรณีเช่นเดียวกัน

นอกจากนี้ มีปัจจัยต่างๆ ที่ส่งผลให้มนุษย์เราชื่นชอบเนื้อหาหนังสือที่แตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็นระดับการศึกษา หรือสภาพแวดล้อม หรือแม้กระทั่งฐานะทางการเงิน โดยภาพรวมแล้ว การเลือกอ่านหนังสือนั้นเป็นเรื่องเฉพาะบุคคล ดังนั้นจึงเป็นเรื่องยากที่เราจะคาดเดาลักษณะนิสัย แบบทะลุปรุโปร่งผ่านการอ่านหนังสือหรือการเลือกรับสื่อเท่านั้น

ที่มา

What The Books You Read Say About Your Personality

What Your Favorite Book Genre Says About Your Personality

What films and books reveal about your personality type 

สนับสนุนการอ่านโดย โครงการ “ส่งความรู้สร้างความสุข” อีกหนึ่งโครงการดี ๆ ของความร่วมมือระหว่าง บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน) และ บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) รวมไปถึงหน่วยงานภาครัฐ คือ กระทรวงศึกษาธิการ และ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่เล็งเห็นความสำคัญของการอ่าน เพราะการอ่าน ถือเป็นรากฐานที่สำคัญของการเรียนรู้และการพัฒนาทักษะของเด็กและเยาวชน