ขอบคุณภาพถ่ายจาก Pexels จาก Pixabay

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งในโครงการ “ส่งความรู้สร้างความสุข” เป็นอีกหนึ่งโครงการดีๆ ของความร่วมือระหว่าง บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน) และ บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) รวมไปถึงหน่วยงานภาครัฐ คือกระทรวงศึกษาธิการ และสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่เล็งเห็นความสำคัญของการอ่าน เพราะการอ่าน ถือเป็นรากฐานที่สำคัญของการเรียนรู้และการพัฒนาทักษะของเด็กและเยาวชน

สำหรับหนอนหนังสือชาวไทย คงจะคุ้นเคยกับสัปดาห์หนังสือแห่งชาติที่จัดอยู่เป็นประจำทุกปี โดยงานนี้เป็นโอกาสทองที่นักอ่านตัวยงจะได้ทำความรู้จักหนังสือใหม่ๆ ที่ตนเองสนใจ และเป็นโอกาสที่จะได้ซื้อหนังสือที่ลดราคาเป็นพิเศษ ด้านผู้ผลิตหนังสือเองก็ได้ใช้งานนี้แนะนำหนังสือของตัวเอง ใช้เป็นช่องทางการจัดจำหน่ายหนังสือ รวมไปถึงเป็นโอกาสในการพบปะผู้อ่าน นับว่าเป็นช่วงเวลาที่คนรักหนังสือรอคอยอยู่เสมอ

อย่างไรก็ตาม หลายประเทศทั่วโลกก็มีเทศกาลที่เกี่ยวข้องกับหนังสือเช่นกัน และมีลักษณะที่หลากหลาย ในบางประเทศเน้นขายหนังสือมือสอง เป็นงานสำหรับผู้รักวรรณกรรมโดยเฉพาะ หรือมีการคัดสรรหนังสือที่มีเนื้อหาโดดเด่นในแต่ละพื้นที่เพื่อชูจุดขายความเป็นเมืองหนังสือที่มีเอกลักษณ์ แต่ก็มีจุดร่วมที่สำคัญเช่นเดียวกับในประเทศไทยคือโอกาสทองในการเลือกซื้อหนังสือและเป็นพื้นที่ที่ให้คนรักหนังสือได้มาพบปะกัน

และนี่คือเทศกาลหนังสือในต่างประเทศที่เราขอแนะนำ 5 งานด้วยกัน

1. Hay Festival of Literature & Arts เมือง Hay-on-Wye มณฑล Powys ประเทศเวลส์

ว่ากันว่าเมืองเฮย์ออนไวย์ เป็นเมืองที่ต้นแบบให้กับเมืองหนังสือทั่วโลก เพราะมีร้านหนังสือประจำเมืองมากมาย รวมทั้งมีหนังสือเก่าและหนังสือหายากจากทั่วโลกอยู่ที่เมืองนี้ โดยในปี 1998 มีการจัดงาน Hay Festival of Literature & Arts เป็นครั้งแรก โดยเริ่มจากงานขายลดราคาหนังสือ และมีการพัฒนารูปแบบกิจกรรมเรื่อยมา จนปัจจุบันงานนี้กลายเป็นเทศกาลหนังสืออันดับหนึ่งของโลกที่คนรักหนังสืออยากมาเยือน

ภายในงานจะมีการรวมตัวนักอ่านและนักเขียนกว่า 250,000 คน การจำหน่ายหนังสือหลากประเภทที่บรรดาร้านหนังสือในเมืองมีการคัดสรรมาอย่างดี เวทีการพิพากษ์หนังสือหรือภาพยนตร์ การสนทนากับนักเขียน รวมไปถึงการจัดแสดงงานศิลปะด้วย จัดขึ้นเป็นเวลา 10 วัน ในช่วงเดือนพฤษภาคมของทุกปี

2. Irrawaddy Literary Festival (ปี 2019 จัดที่เมืองมัณฑะเลย์) ประเทศเมียนมา

(ชมวิดีโอบรรยากาศของงาน Irrawaddy Literary Festival 2019 ได้ที่นี่)

เทศกาลหนังสือของประเทศเมียนมางานนี้จัดขึ้นครั้งแรกเมื่อปี 2013 โดยเอกอัครราชทูตอังกฤษประจำเมียนมา (ในขณะนั้น) ซึ่งงานนี้จะมีความพิเศษตรงที่เป็นงานการกุศลที่แท้จริง ดังนั้นผู้ที่มีส่วนร่วมใจการจัดเทศกาลนี้จึงเต็มใจไม่รับเงินค่าจ้างในการจัดเทศกาลนี้เลย มีจุดประสงค์เพื่อส่งเสริมวัฒนธรรมการอ่านหนังสือและวรรณกรรมให้กับชาวเมียนมา

เนื่องจากวัฒนธรรมการเมืองทางเมียนมายังไม่เปิดกว้างมากเท่าที่ควร ดังนั้นงานหนังสือนี้จึงมีพื้นที่สำหรับเวทีสนทนาในเรื่องการเมืองภายในประเทศ ไปพร้อมกับการจัดจำหน่ายหนังสือทั้งจากในประเทศและต่างประเทศ ทั้งหนังสือเก่า-หนังสือใหม่ พร้อมกับโอกาสในการพบปะผู้เขียนหนังสือทั้งในประเทศและที่มาจากประเทศ สื่อมวลชน รวมทั้งมีพื้นที่แสดงงานศิลปะแขนงต่างๆ โดยในปี 2019 ได้จัดขึ้นเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา

3. SHANGHAI LITERARY FESTIVAL ประเทศจีน

เทศกาลวรรณกรรมแห่งเมืองเซี่ยงไฮ้ เมืองที่ใหญ่ที่สุดในประเทศจีนมีจุดเด่นในการรวบรวมนักเขียนชื่อดังที่ได้รับรางวัลด้านการเขียนระดับโลกจากหลายประเทศมาเพื่อจัดเสวนาพูดคุยเกี่ยวกับผลงานและการทำงานในฐานะนักเขียนของตัวเองให้กับผู้อ่าน ซึ่งมีมาจากหนังสือหลากหลายประเภท ทั้งนวนิยาย สารคดี งานเขียนด้านสื่อมวลชน กวี และหนังสือเด็ก

หลังจากจัดงานมาได้ 17 ปี เทศกาลวรรณกรรมนานาชาติแห่งเซี่ยงไฮ้ได้มีโอกาสต้อนรับนักเขียนกว่า 1000 คน เพื่อมาพูดคุยแลกเปลี่ยนบทสนทนากับผู้เข้าร่วมงาน โดยงานเมื่อเดือนมีนาคม ปี 2019 ได้มีการเชิญคุณวีรพร นิติประภา นักเขียนนวนิยายชื่อดังชาวไทยไปร่วมงานสนทนาด้วย

4. Kanda Used Book Festival, กรุงโตเกียว, ประเทศญี่ปุ่น

ภายในเมืองโตเกียว มหานครใหญ่ของประเทศญี่ปุ่น มีย่านที่ชื่อว่าจิมโบโช ที่มีชื่อเสียงในฐานะย่านแห่งร้านหนังสือมาเป็นเวลากว่า 100 ปี โดยในย่านนี้มีร้านหนังสืออยู่ราว 180 ร้าน จำนวนหนังสือราว 10 ล้านเล่ม โดยเฉพาะหนังสือมือสอง หนังสือเก่า หนังสือหายากมากมาย ภายใต้สถาปัตยกรรมเก่าของอาคารโบราณที่ดึงดูดนักท่องเที่ยว จึงทำให้ย่านนี้มีการจัดเทศกาลหนังสือเก่าที่ชื่อว่า Kanda Used Book Festival

เทศกาลนี้เป็นเทศกาลหนังสือมือสองที่ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่น จะมีการวางชั้นหนังสือที่ทางเท้าของถนน Yasukuni Dori ขนานไปกับร้านหนังสือที่ตั้งอยู่เรียงรายริมถนนอยู่แล้ว และจะมีการจำหน่ายหนังสือมือสองในราคาพิเศษ หนังสือหายาก หนังสือที่มีคุณค่า และกิจกรรมเวิร์คช็อปที่เกี่ยวกับหนังสืออีกด้วย จัดขึ้นในช่วงตุลาคม – พฤศจิกายน

5. L.A. Times Festival of book, นครลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา

เป็นเทศกาลหนังสือที่ใหญ่ที่สุดในสหรัฐอเมริกา  มีจำนวนผู้เข้าร่วมมากกว่า 150,000 คน เป็นงานกิจกรรมหนังสือกลางแจ้ง จัดขึ้นเป็นเวลาสองวัน ในช่วงเดือนเมษายน โดยในปี 2020 จะจัดขึ้นที่มหาวิทยาลัยเซาเทิร์น ภายในงานมีการออกงานจากร้านขายหนังสือต่างๆ มีกิจกรรมพบปะพูดคุยกับนักเขียนและสำนักพิมพ์ นอกจากนี้ยังมีการวมตัวของกวี ศิลปิน หนังสร้างภาพยนตร์ นักดนตรี ที่จะมาให้การแสดงกับผู้เข้าร่วมงานได้รับชม