ผลงานเข้ารอบ 10 ภาพเล่าเรื่อง Season 10 : “คานเรือ ชีพจรแห่งชีวิตเรือประมงและสายใยชุมชน”

ผลงานเข้ารอบ 10 ภาพเล่าเรื่อง Season 10 : “คานเรือ ชีพจรแห่งชีวิตเรือประมงและสายใยชุมชน”

ผลงานจากผู้เข้ารอบ 10 คนสุดท้าย โครงการประกวดสารคดีภาพถ่าย National Geographic Thailand Photography Contest 2025 Season 10 “คานเรือ ชีพจรแห่งชีวิตเรือประมงและสายใยชุมชน” ผลงานโดยคุณชัญญา ธนภัทร์มงคล

แนวคิดสารคดี

“คานเรือ” ที่ที่มิใช่เพียงแท่นคอนกรีตและรางเหล็ก หากแต่เป็นชีพจรสำคัญที่หล่อเลี้ยงชุมชนริมน้ำจากรุ่นสู่รุ่น คานเรือคือประตูเชื่อมระหว่างผืนน้ำอันกว้างใหญ่กับผืนดินอันมั่นคง เป็นสถานที่ซึ่งเรือประมงผู้กล้าท้าคลื่นลมได้พักพิง ซ่อมแซม และเสริมความแข็งแกร่ง

ภาพชุดนี้เจาะลึกความสำคัญของคานเรือในมิติที่หลากหลาย เริ่มตั้งแต่บทบาทหลักในการเป็น “อู่พักพิง” ของเรือประมง เรือที่ผ่านการใช้งานหนักหน่วงในสายน้ำ ต้องอาศัยคานเรือเพื่อการตรวจตรา บำรุงรักษาและซ่อมแซม ทุกขั้นตอนล้วนมีความสำคัญต่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพในการทำประมง แต่คานเรือมิได้มีความสำคัญเพียงแค่ตัวเรือ หากแต่ยังเป็นศูนย์กลางของ “ชุมชนช่างเรือ”

ยิ่งไปกว่านั้นคานเรือเป็นสัญลักษณ์แห่งความผูกพันระหว่างมนุษย์กับ “สายน้ำ” เพราะการดูแลรักษาเรือบนคานจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต่อลมหายใจของการทำประมงเป็นการเคารพต่อธรรมชาติและเป็นการสืบทอดวิถีชีวิตทำประมงอย่างยั่งยืน ฉะนั้นคานเรือจึงมิได้เป็นเพียงโครงสร้างทางกายภาพ แต่เป็น “หัวใจ” ที่หล่อเลี้ยงวิถีชีวิตริมน้ำ เป็นอนุสรณ์แห่งความสัมพันธ์อันแน่นแฟ้นระหว่างมนุษย์ เรือประมง และสายน้ำที่ไม่เคยเหือดแห้ง

เรือประมงลำใหญ่กำลังเคลื่อนตัวอย่างช้าๆเข้าใกล้สาลี่ใต้น้ำ(โครงสร้างรองรับบนราง) โครงสร้างสำคัญบนรางที่รอรับการนำเรือขึ้นจากน้ำ จังหวะน้ำขึ้นสูงสุดคือเวลาสำคัญที่กำหนดความเป็นไปได้ในการยกเรือมหึมาขึ้นจากสายน้ำสู่คานบกอย่างปลอดภัย การจัดแนวเรือให้เข้ากับรางอย่างพิถีพิถัน และแม่นยำในความมืด
ใต้ท้องเรือขนาดมหึมาเขาคือผู้เชี่ยวชาญพร้อมสายออกซิเจนที่ต้องดำลงไปเพื่อวาง “หมอนไม้” ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการปรับระดับเรือบนสาลี่ให้ได้ตำแหน่งที่ถูกต้องและมั่นคงที่สุด ก่อนที่จะทำการลากเรือขึ้นมาเต็มตัวบนคานบก เป็นขั้นตอนที่ต้องใช้ความชำนาญเฉพาะทางในสภาพแวดล้อมที่ท้าทาย เพื่อความปลอดภัยของเรือและคน
เมื่อหมอนไม้ถูกจัดวางอย่างแม่นยำ เครื่องมือดึงเรือขนาดใหญ่ก็เริ่มทำงาน สายเคเบิลเหล็กเส้นมหึมาถูกร้อยผ่านรอกและโซ่เหล็กที่จมอยู่ใต้น้ำ มันค่อยๆ ดึงเรือขึ้นจากผืนน้ำอย่างช้าๆ แต่ทรงพลัง สะท้อนความยิ่งใหญ่ของงานที่กำลังดำเนินไป และสื่อถึงกลไกสำคัญของคานเรือที่สัมผัสกับสายน้ำโดยตรง
เมื่อลากสาลี่ขึ้นบก ภาพใต้ท้องเรือที่เต็มไปด้วยเพรียงและสิงสกปรก แสดงให้เห็นถึงผลกระทบของสายน้ำต่อตัวเรือ และความจำเป็นในการนำเรือขึ้นมาดูแลรักษาบนคาน ก่อนทำการซ่อมในวันรุ่งขึ้น ช่างคาน ช่างซ่อม รวมถึงเจ้าของเรือได้เข้าไปตรวจใต้ท้องเรือดูความเสียหาย และหาวิธีการซ่อมบำรุงต่อไป
เมื่อเรือถูกดึงขึ้นคานจนพ้นน้ำ เราได้เห็นสภาพที่แท้จริงของท้องเรือซึ่งถูกร่องรอยการกัดกินของธรรมชาติ กลุ่มเพรียงที่เกาะแน่นราวกับเป็นส่วนหนึ่งของเนื้อไม้ และบางจุดก็เผยให้เห็นรูกลวงที่เกิดจากการทำลายของพวกมัน ซึ่งเป็นศัตรูตัวฉกาจของเรือประมง ดังนั้นจึงจำเป็นต้องได้รับการซ่อมบำรุงอย่างเร่งด่วน
เรือลำมหึมาบนคานเรือ ตั้งตระหง่านท่ามกลางนั่งร้านและผู้คนที่ขะมักเขม้น นี่คือภาพรวมของการฟื้นฟูครั้งยิ่งใหญ่ ที่ทุกส่วนของเรือได้รับการดูแลอย่างพิถีพิถัน แสดงให้เห็นถึงคานเรือในฐานะพื้นที่ทำงานที่สำคัญสำหรับการดูแลรักษาเรือ เป็นจุดที่คนซ่อมเรือและเรือประมงมาพบกัน
คราบสกปรกและสิ่งมีชีวิตถูกขูดล้างออกอย่างพิถีพิถัน ก่อนที่ช่างฝีมือจะบรรจงตอกหมันและอุดกาวขาวพร้อมตาข่ายลงไปบนลำเรืออย่างประณีต เพื่อปิดผนึกบาดแผลหรือช่องว่างเพื่อคืนความสมบูรณ์ให้แก่ผิวเรือ เป็นงานที่ต้องใช้ทั้งแรงกาย แรงใจ เผยให้เห็นทักษะและความชำนาญในการฟื้นฟูของ”คนซ่อมเรือ”
“กว้าน”คือหัวใจของคานเรือ กว้านขนาดมหึมาคือกลไกสำคัญที่ขับเคลื่อนเรือที่วางอยู่บนสาลี่ขึ้นสู่บกและลงสู่สายน้ำ ลุงต้อยดูแลมันด้วยความเชี่ยวชาญกว่า 50ปี คือผู้ควบคุมพลังอันยิ่งใหญ่นี้ ด้วยความแม่นยำและประสบการณ์อันยาวนานกำลังเคลื่อนย้ายเรือที่ทำการซ่อมบำรุงเรียบร้อยกลับลงสู่แม่น้ำเพื่อออกทะเลอีกครั้ง
ชายฉกรรจ์หลายคนกำลังช่วยกันดึงเชือกอย่างแข็งขัน เพื่อประคองและควบคุมทิศทางของเรือขณะที่เครื่องกว้านค่อยๆ ปล่อยตัวลงสู่แม่น้ำ นี่คือการทำงานร่วมกันระหว่างแรงคนและเครื่องจักร เพื่อส่งเรือออกเดินทางสู่สายน้ำอีกครั้งอย่างปลอดภัยและราบรื่น
กลับคืนสู่บ้าน..คานเรือได้ทำหน้าที่สุดท้ายอย่างสมบูรณ์แบบ ส่งเรือประมงที่ได้รับการเยียวยาและฟื้นฟูอย่างเต็มที่ กลับคืนสู่ท้องทะเลอันกว้างใหญ่ไพศาลอีกครั้งอย่างสง่างาม เป็นบทสรุปแห่งวงจรชีวิตที่งดงามและสมบูรณ์ ที่สายน้ำยังคงเป็นนิรันดร์ และการเดินทางแห่งความหวังยังคงดำเนินต่อไปไม่สิ้นสุด


อ่านเพิ่มเติม : ประกาศผล 10 ผลงานเข้ารอบโครงการประกวดสารคดีภาพถ่าย “10 ภาพเล่าเรื่อง” Season 10

 

 

 

Recommend