ลูกเห็บ ตกในพื้นที่ใจกลางกรุง ช่วงที่มีฝนฟ้าคะนองในเดือนตุลาคม
เมื่อวันที 4 ตุลาคม 2019 ช่วงเวลาประมาณ 12.00 น. เกิดฝนฟ้าคะนองในหลายพื้นที่ของกรุงเทพมหนาคร และมีรายงานจากเฟซบุ๊กแฟนเพจ JS100 Radio ว่า มี ลูกเห็บ ตกในเขตประตูน้ำ ใจกลางกรุงเทพมหานคร
ลูกเห็บคงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไร แล้วลูกเห็บเกิดขึ้นได้อย่างไร
ลูกเห็บเกิดจากมวลอากาศร้อนที่ลอยตัวสูงขึ้น และพัดพาเม็ดฝนลอยขึ้นไปปะทะกับมวลอากาศเย็นด้านบน มักเกิดขึ้นในเมฆคิวมูโลนิมบัส (cumulonimbus clouds) จากนั้น เม็ดฝนจับตัวเป็นเม็ดน้ำแข็งซึ่งตกลงมาเจอมวลอากาศร้อนที่อยู่ด้านล่าง ความชื้นจะเข้าไปห่อหุ้มเม็ดน้ำแข็งให้เพิ่มขนาดใหญ่ขึ้น
จากนั้นกระแสลมก็พัดพาเม็ดน้ำแข็งวนซ้ำไปซ้ำมาหลายครั้งระหว่างชั้นมวลอากาศร้อนและมวลอากาศเย็นภายในกลุ่มเมฆ จนกลายเป็นเม็ดน้ำแข็งมีน้ำหนักมากขึ้น และกระแสลมไม่สามารถพยุงไว้ได้จึงตกลงมายังพื้นดิน ลูกเห็บจะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-3 มิลลิเมตร หรือไม่เกิน 25 มิลลิเมตร เคยมีบันทึกลูกเห็บที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในบันทึกของสหรัฐอเมริกา มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่ยาวถึง 8 นิ้ว และมีน้ำหนักเกือบ 2 ปอนด์ พบที่เมืองวิเวียน รัฐเซาท์ดาโกทา ในปี 2010
หากเราลองหยิบลูกเห็บมาดู เราจะเห็นลักษณะภายในของลูกเห็บเป็นลักษณะวงชั้นของน้ำแข็งลักษณะคล้ายหัวหอม นั่นเพราะว่า เม็ดน้ำแข็งเกิดการเย็นตัวถึงจุดอุณหภูมิต่ำ มีการพัดพาของลมสัมผัสกับละอองน้ำในก้อนเมฆหลายครั้งทำให้เม็ดแข็งสะสมความชื้นที่ห่อหุ้มเม็ดน้ำแข็งไปเรื่อยๆ ทำให้น้ำแข็งมีขนาดใหญ่ขึ้น ดังนั้น จำนวนชั้นของน้ำแข็งสามารถบอกได้ว่าลูกเห็บลูกนี้ถูกพัดขึ้นไปสูงกี่ครั้ง
ส่วนใหญ่ ลูกเห็บเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงการเกิดพายุฤดูร้อน เนื่องจากอากาศแปรปรวนในฤดูร้อน เกิดในแถบประเทศเขตร้อนมากกว่าเขตอบอุ่นและเขตหนาว อย่างไรก็ตาม ในเขตอบอุ่นและเขตหนาวก็มีสิ่งที่คล้ายกันตกลงมา นั่นคือหิมะ ซึ่งมีลักษณะเป็นเกล็ดน้ำแข็งเบาบาง เนื่องจากสภาพอากาศโดยรอบมีอุณหภูมิต่ำกว่า 0 องศา
หลายคนอาจสงสัยว่าลูกเห็บสามารถกินได้หรือไม่ เพราะลักษณะลูกเห็บเป็นเหมือนน้ำแข็ง แต่เมื่อพิจารณาแล้ว กระบวนการเกิดลูกเห็บที่เกิดขึ้นบนก้อนเมฆในชั้นบรรยากาศ ต้องเจอกับทั้งละอองฝุ่นและควันต่างๆ ซึ่งเป็นมลพิษในอากาศ ดังนั้น น้ำแข็งจึงมีการเจือปนของมลพิษ ควรหลีกเลี่ยงการรับประทาน
จากข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ ชี้ให้เห็นว่า การเกิดลุกเห็บมักเกิดขึ้นในช่วงที่มีพายุฤดูร้อน (ในประเทศไทย มักเกิดขึ้นในช่วงเดือนเมษายน) แต่การเกิดลูกเห็บในกรุงเทพมหานครครั้งนี้ แสดงให้เห็นว่า เกิดความแปรปรวนของชั้นบรรยากาศเหนือพื้นที่กรุงเทพ อาจเกิดจากมวลอากาศร้อนภาคพื้นดินลอยตัวขึ้นไปปะทะกับมวลอากาศเย็นที่อยู่ด้านบน พร้อมกับมีปัจจัยเรื่องความชื้นเข้ามาเกี่ยวข้อง จึงเกิดเป็นปรากฏการณ์ลูกเห็บตก ดังกล่าว
ข้อมูลอ้างอิง
https://www.nstda.or.th/th/vdo-nstda/science-day-techno/4090-hail
https://www.trueplookpanya.com/knowledge/content/68148/-blo-sciear-sci-
อ่านเพิ่มเติม เรื่องการเกิดพายุ
