วาฬเพชฌฆาต ที่นักวิทยาศาสตร์คาดว่าน่าจะเป็นสายพันธุ์ใหม่ ถูกพบนอกชายฝั่งประเทศชิลี
ภายใต้ก้นบึ้งลึกสุดของมหาสมุทร มีสัตว์นักล่าตัวหนึ่งที่ว่ากันว่ากันเป็น วาฬเพชฌฆาต เพียงแต่…รูปร่างหน้าตาของมันกลับไม่เหมือนวาฬเพชรฆาตทั่วไป
เป็นครั้งแรกที่นักวิทยาศาสตร์ได้ศึกษาสัตว์ชนิดนี้ โดยวาฬเพชรฆาตที่พบนั้นมีความเป็นไปได้สูงมากที่จะเป็นสายพันธุ์ใหม่ โรเบิร์ต พิตแมน นักวิจัยจากสำนักงานสมุทรศาสตร์และบรรยากาศแห่งชาติ กล่าว
ทีมนักวิทยาศาสตร์ทำการออกสำรวจเมื่อเดือนมกราคม ที่ผ่านมา ประมาณ 97 กิโลเมตร นอกชายฝั่งแหลมฮอร์น ปลายสุดของทวีปอเมริกาใต้ในประเทศชิลี ภูมิภาคที่เชื่อกันว่ามี “สภาพอากาศเลวร้ายที่สุดในโลก” พิตแมน เสริม
วาฬเพชรฆาตเหล่านี้เรียกว่า วาฬเพชรฆาตไทป์ดี (Type D) ซึ่งก่อนหน้านี้เป็นที่รู้จักจากพวกช่างภาพมือสมัครเล่น ชาวประมง หรือข่าวการเกยตื้นหมู่ครั้งใหญ่ในปี 1955 แต่ผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับสัตว์น้ำเลี้ยงลูกด้วยนมยังไม่เคยพบเห็นพวกมันในสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติเลย ต่างจากวาฬเพชฌฆาตอื่นๆ ด้วยลักษณะหัวที่โค้งมน ครีบหลังที่แหลมและแคบกว่าสายพันธุ์อื่นๆ และรอบดวงตาขนาดเล็กกว่าปกติ ทั้งนี้ความยาวของพวกมันยังมีขนาดสั้นกว่าสายพันธุ์ทั่วไปอยู่หลายเมตร ฟิตแมนกล่าว
(รับชมวิดิโอของเหล่าวาฬเพชฌฆาตไทป์ดีที่เพิ่งถูกค้นพบ)
ทีมนักวิทยาศาสตร์ทั้งหมดเดินทางด้วยเรือ Australis – เรือเดินสมุทรขนาดใหญ่ แล่นไปยังพื้นที่ที่ชาวประมงชี้ว่าเห็นฝูงวาฬ และได้ทอดสมอเรือบริเวณจุดนั้นกว่าหนึ่งสัปดาห์เพื่อสังเกตการณ์ ในที่สุดวาฬเพชฌฆาตประมาณ 25 ตัวก็ได้ปรากฏตัวขึึ้นบริเวณนั้น
นักวิทยาศาสตร์ได้เก็บภาพวิดิโอของเหล่านักล่าทั้งด้านล่างและเหนือน้ำ พร้อมทั้งยังได้หยิบชิ้นส่วนเล็กๆ ของผิวหนังและฟองอากาศของพวกมัน โดยใช้เทคนิคการวิจัยทั่วไปที่ไม่เป็นอันตราย จากนั้นพวกเขาจะศึกษา DNA ของวาฬเพชฌฆาตสายพันธุ์นี้ ซึ่งจะตอบคำถามได้ว่าพวกมันคือสายพันธุ์ใหม่จริงหรือไม่ (ขณะนี้ทีมงานกำลังรอใบอนุญาตส่งออกเพื่อนำตัวอย่างที่ได้ออกจากประเทศชิลี)
วาฬเพชฌฆาตเหล่านั้นรวมกันบริเวณเรืออยู่ประมาณสองถึงสามชั่วโมง โดยท่าทีของพวกมันดูเหมือนว่าจะสงสัยเกี่ยวกับมนุษย์ (ทีมนักวิทยาศาสตร์) และเรือสำรวจ ถึงแม้ว่าพวกเขาจะตรวจสอบไฮโดรโฟนที่พวกเขาเอาลงไปไว้ใต้น้ำ แต่พวกมันก็ไม่ได้เปล่งเสียงออกมาแต่อย่างไร
หลักฐานจากภาพถ่าย
ฝูงวาฬเพชฌฆาตไทป์ดีเพิ่งถูกพบเห็นครั้งแรกเมื่อครั้งที่มาเกยตื้นอยู่บนชายฝั่งของประเทศนิวซีแลนด์ในปี 1955 จากนั้นในปี 2005 พิตแมนได้เห็นรูปถ่ายที่เก็บรวบรวมโดย Paul Tixier นักวิทยาศาสตร์ชาวฝรั่งเศส ซึ่งทำการสำรวจหมู่เกาะบริเวณมหาสมุทรอินเดียตอนใต้ หรือที่รู้จักกันในชื่อ หมู่เกาะโกรเซ
ภาพถ่ายแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า สัตว์เหล่านี้เป็นวาฬเพชฌฆาตประเภทเดียวกันกับที่ขึ้นมาเกยตื้นในปี 1955 “ผมถึงกับตกใจทำอะไรไม่ถูกตอนที่ได้เห็นรูปพวกนี้” พิตแมนกล่าว “พวกมันคือวาฬเพชฌฆาตประเภทเดียวกับที่มาเกยตื้นเมื่อ 50 ปีที่แล้ว”
วาฬเพชฌฆาตเหล่านี้เป็นที่รู้จักกันในเรื่องของการขโมยปลาจากชาวประมงที่อยู่ใกล้หมู่เกาะโกรเซและประเทศชิลี บางครั้งวาฬทั้งฝูงขโมยปลาที่ชาวประมงจับได้ไปมากกว่า 1 ใน 3 เลยทีเดียว พิตแมนเสริม
นักวิจัยทั้งสองคนได้ประสานงานกับนักวิจัยคนอื่นๆ โดยใช้ภาพถ่ายและคำอธิบายเพื่อเขียนการศึกษาครั้งแรกของวาฬเพชฌฆาตไทป์ดีที่ได้รับการตีพิมพ์ลงวารสาร Polar Biology ในปี 2010 แต่ พิตแมนก็ยังคงมุ่งมั่นที่จะหาวาฬเพชฌฆาตสายพันธุ์นั้นตัวเป็นๆ ในพื้นน้ำให้ได้
“โดยการรวบรวมตัวอย่างชิ้นเนื้อชิ้นแรกที่เคยได้รับจากวาฬเพชฌฆาตสายพันธุ์นี้ การเดินทางของพิตแมน (คาดการณ์ว่า) จะเพิ่มความรู้เกี่ยวกับพันธุ์ศาสตร์ วิวัฒนาการ อาหารการกินของพวกมัน และการแบ่งทรัพยากรกันในฝูงไทป์ดีหรือในหมู่วาฬเพชฌฆาตทั้งหมดทุกสายพันธุ์” กล่าวโดย Tixier ซึ่งตอนนี้เป็นนักวิจัยของมหาวิทยาลัยดีกิ้น ในเมืองเมลเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย ในการสัมภาษณ์ผ่านอีเมล
นอกจากนี้ วาฬเพชฌฆาตยังแบ่งออกได้เป็นหลายสายพันธุ์ ซึ่งอาจเป็นสายพันธุ์ที่แตกต่างกัน รวมถึงสี่สายพันธุ์ที่อยู่ใกล้กับทวีปแอนตาร์กติกา วาฬเพชฌฆาตไทป์เอ (Type A) มีลักษณะคล้ายกับวาฬเพชฌฆาตทั่วไป (ซึ่งพบได้ทั่วโลก) โดยอาหารหลักของพวกมันคือวาฬมิงก์ ในส่วนของไทป์บี (Type B) จะมีขนาดเล็กกว่าและกินแมวน้ำ ส่วนไทป์ซี (Type C) จะเบนเข็มไปกินพวกปลามากกว่า
(รับชมวิดิโอ ลูกวาฬเพชฌฆาตขณะกำลังล่าเต่าทะเล)
แต่วาฬเพชฌฆาตไทป์ดี นั้นแตกต่างไปจากประเภทอื่นมากๆ “พวกมันเป็นสายพันธุ์ที่มีรูปร่างแปลกประหลาดจากพวกมากที่สุด” พิตแมน กล่าว
หรือวาฬเพชฌฆาตจะมีมากกว่าหนึ่งสายพันธุ์
วาฬเพชฌฆาตยังคงจัดว่าเป็นสัตว์ที่มีเพียงสายพันธุ์เดียวอยู่ โดยมีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Orcinus orca แต่มีบางสายพันธุ์ที่มีแนวโน้มชัดเจนและสมควรได้รับชื่อทางวิทยาศาสตร์แยกเป็นของพวกมันเอง จอห์น ฟอร์ด นักวิจัยจากการประมงและมหาสมุทรแคนาดา และมหาวิทยาลัยบริติชโคลัมเบีย กล่าว
แต่ขั้นตอนเหล่านี้ต้องรอกระบวนการทางวิทยาศาสตร์อย่างเป็นทางการเสียก่อน ซึ่งรวมถึงการวิเคราะห์ DNA และสิ่งต่างๆ ที่มีความคล้ายคลึงกัน
“มันมีเหตุผลหลากหลายข้อในการพิจารณาแยกวาฬเพชฌฆาตให้อยู่คนละสายพันธุ์กัน แต่การตั้งสายพันธุ์ใหม่นั้นเป็นเรื่องที่ยากมาก ” ฟอร์ด กล่าว
พิตแมนเสนอว่าชื่อที่ดีสำหรับวาฬเพชฌฆาตที่เพิ่งถูกค้นพบคือ วาฬเพชฌฆาตซับแอนตาร์กติก (subantarctic killer whale) โดยที่มาของชื่อมาจากแหล่งที่อยู่อาศัยของพวกมันที่อยู่ในน่านน้ำนอกชายฝั่งใกล้ทวีปแอนตาร์กติกา
ภูมิภาคที่พวกมันถูกค้นพบ อยู่ระหว่างละติจูดที่ 40 ถึง 60 มีสภาพอากาศเลวร้ายที่สุดในโลก ด้วยลมแรงและการเกิดของพายุบ่อยครั้ง ทำให้ลมเหล่านั้นได้รับฉายาว่า “roaring 40s” และ “furious 50s”
อีกทั้งการเลือกถิ่นอาศัยของพวกมัน บวกกับการที่พวกมันอาศัยอยู่ในทะเลเปิด อธิบายว่าทำไมพวกมันถึงเป็นที่รู้จักน้อยมาก
“หากคุณเป็นสัตว์ตัวใหญ่ที่พยายามซ่อนตัวจากวิทยาศาสตร์ บริเวณนั้นแหละคือสถานที่ที่คุณจะไปซ่อน” พิตแมน กล่าว
***แปลและเรียบเรียงโดย รชตะ ปิวาวัฒนพานิช
โครงการนักศึกษาฝึกงาน กองบรรณาธิการ นิตยสารเนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ฉบับภาษาไทย
อ่านเพิ่มเติม : ฤดูกาลแห่งการ ล่าวาฬ: วิถีและประเพณีอันเก่าแก่ของชนพื้นเมืองในอลาสกา
