ฟาโรห์ตุตันคามุน หนึ่งในกษัตริย์ที่มีชื่อเสียงที่สุดในโลกอียิปต์โบราณ

กษัตริย์ตุตันตามุน (Tutankhamun) หนึ่งในผู้ปกครองที่มีชื่อเสียงมากที่สุดจากการค้นพบหลุมฝังศพของพระองค์ในปี 1922 ในหุบเขาของกษัตริย์อียิปต์ การค้นพบนี้กระตุ้นจินตนาการของผู้คนนับล้านที่หลงใหลมัมมี่สวมหน้ากากทองคำของพระราชา และสร้างความรู้มากมายให้กับนักโบราณคดี แต่ตอนนี้เรารู้อะไรเกี่ยวกับท่านแล้วบ้าง?

แม้ว่ารายละเอียดมากมายในรัชสมัยของพระองค์จะสูญหายไปบ้างตามกาลเวลา แต่นักประวัติศาสตร์ได้ใช้เวลาหลายปีรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับชีวิตและมรดกของพระองค์ นี่คือสิ่งที่พวกเขาได้เรียนรู้ และคำถามที่ใหญ่ที่สุดยังคงอยู่

ฟาโรห์ตุตันคามุนประสูติในสมัยราชวงศ์ที่ 18 ของอียิปต์โบราณซึ่งอยู่ในช่วง 1550 ปีถึง 1295 ปีก่อนคริสตกาล เริ่มต้นชีวิตด้วยชื่อ “ตุตันคาเตน (Tutankhaten)”

ก่อนที่พระองค์จะขึ้นครองราชย์ อียิปต์ในตอนนั้นกำลังอยู่ในช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนครั้งใหญ่ คือการที่พระเจ้าอเมนโฮเทปที่ 4 (King Amenhotep IV) ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นพระบิดาของตุตันคาเตนนั้นได้หันหลังให้กับเทพเจ้ามากมายในวัฒนธรรมความเชื่อโบราณ เพื่อบูชาให้กับเทพเจ้าองค์ใหม่แห่งดวงอาทิตย์ที่เรียกกันว่า “เอเทน (Aten)”

หน้ากากทองคำของฟาโรห์ตุตันคามุน น้ำหนัก 22 ปอนด์ หนึ่งในวัตถุโบราณที่โดดเด่นและน่าดึงดูดที่สุดเมื่อสุสานของพระองค์ถูกเปิดในปี 1923 และต้องใช้เวลาอีก 2 ปีต่อมากว่าหน้ากากชิ้นนี้จะถูกค้นพบในโลงศพของพระองค์

กษัตริย์อเมนโฮเทปที่ 4 ยังได้เปลี่ยนชื่อของพระองค์เป็น “อเคนาเตน (Akhenaten)” และตั้งชื่อลูกชายของพระองค์ว่า “ตุตันคาเตน” ซึ่งมีความหมายว่า “รูปจำลองชีวิตของอเทน” กระนั้นเมื่อราว 1336 ปีก่อนคริสตกาล พระเจ้าอเคนาเตนก็สิ้นพระชนม์หลังจากครองบัลลังก์มา 17 ปี และ ‘ตุต’ เจ้าชายวัย 9 ขวบก็ขึ้นสู่อำนาจ กษัตริย์น้อยได้ฟื้นฟูวิถีทางเก่าของอาณาจักรนั่นคือการนำเทพเจ้ามากมายกลับมา และสร้างวิหารใหม่

อีกทั้งยังได้เปลี่ยนชื่อเป็น “ตุตันคามุน” (ชื่อปัจจุบัน) โดยหมายถึง “รูปเคารพที่มีชีวิตของอามุน” (Amun, เทพเจ้าแห่งอากาศของอียิปต์โบราณ) นอกจากนี้พระองค์ยังใช้ชื่อบัลลังก์ว่า “เนบเคเปอรูเร (Nebkheperure)” ซึ่งเป็นการก้มหัวให้กับพระเจ้าแห่งดวงอาทิตย์องค์เก่า (เทพเจ้ารา) และได้สมรสกับ “เอนเคเซนามุน (Ankhesenamun)” ลูกสาวของกษัตริย์อเคนาเตนกับราชินีเนเฟอร์ติติ (Queen Nefertitt) นักโบราณคดีพบมัมมี่สองร่างในหลุมฝังศพของฟาโรห์ตุตที่คาดว่าน่าจะเป็นลูกสาวที่คลอดก่อนกำหนด

พระองค์มีเวลาปกครองเพียง 9 ปี เป็นฟาโรห์ที่รู้จักกันไม่มากในสมัยนั้น นักวิชาการบางคนตั้งทฤษฎีว่า ที่ปรึกษาและนักบวชของราชวงศ์อาจใช้พระองค์เป็นหุ่นเชิดเพื่อสร้างอำนาจให้ตนเอง แต่ข้อดีของการไม่เป็นที่รู้จักนั้นทำให้สุสานส่วนใหญ่ของตุตันคามุนในหุบเขาแห่งกษัตริย์ยังคงไม่ถูกทำลายจากการปล้น จนอยู่รอดมาถึงปัจจุบัน และถูกเปิดเผยในที่สุด กลายเป็นแรงบันดาลใจให้มีการค้นหาความจริงเรื่องชีวิตของพระองค์

คำสาปฟาโรห์, ตุตันคามุน, อียิปต์ — ร่างมัมมี่ของฟาโรห์ตุตันคามุนในภาพ ถือเป็นสิ่งที่ทำให้แนวคิดคำสาปฟาโรห์เผยแพร่ไปอย่างแพร่หลาย แต่แท้จริงแล้วที่มาของคำสาปกลับเริ่มต้นมาจากการแสดงในลอนดอนก่อนที่จะมีการค้นพบร่างของยุวกษัตริย์องค์นี้เมื่อปี 1922 มานับร้อยปี ภาพถ่ายโดย KENNETH GARRETT

แต่ปริศนาข้อใหญ่ยังคงอยู่ เรื่องที่นักประวัติศาสตร์และนักวิทยาศาสตร์ต้องการหาคำตอบมากที่สุดคือ”การสิ้นพระชนม์ของพระองค์” มีทฤษฎีต่าง ๆ มากมาย ตั้งแต่โฮเวิร์ด คาร์เตอร์ (Howard Carter) นักโบราณคดีชาวอังกฤษได้ค้นพบหลุมฝังศพของตุตันคามุนในปี 1922 บางคนคิดว่าพระองค์อาจถูกปลงพระชนม์หรือเสียชีวิตจากโรคร้ายแรงต่าง ๆ เช่นมาลาเรีย ขณะที่คนอื่น ๆ ตั้งสมมุติฐานจากกระดูกซี่โครงและกระดูกที่หายไปของพระองค์ว่า อาจถูกทับด้วยอุบัติเหตุหรือการตกจากม้าของพระองค์

ยังมีอีกหลายคนแย้งว่าพระองค์น่าจะเสียชีวิตจากการเป็นคนทุพพลภาพ โดยชี้ไปที่หลักฐานของการเป็นโรคเท้าปุก (Clubfoot, อาการเท้าผิดรูป) และไม้เท้าที่พระองค์อาจใช้ แต่สิ่งหนึ่งที่นักวิชาการเห็นตรงกันคือกษัตริย์ตุตันคามุนนั้นสิ้นพระชนน์ตอนพระองค์ยังอยู่ในวัยเยาว์ถึงวัยรุ่น และความตายนั้นเกิดขึ้นอย่างไม่คาดคิด โดยที่พำนักแห่งสุดท้ายของพระองค์นั้นแสดงให้เห็นไว้ว่าสุสานนั้นถูกจัดเตรียมอย่างเร่งรีบ

ยังไม่แน่ชัดว่าเราจะเข้าชีวิตของกษัตริย์น้อยอย่างถ่องแท้หรือไม่ แต่ความทรงจำของพระองค์ที่ถ่ายทอดผ่านหลุมฝังศพนั้นสร้างแรงบันดาลใจให้กับคนทั้งโลกนานหลายศตวรรษหลังจากการขึ้นครองราชย์อันแสนสั้นของพระองค์

ที่มา

King Tutankhamun, facts and information (nationalgeographic.com)