“ความร้อนจากดวงอาทิตย์สามารถทำให้เกิดแผ่นดินไหวบนโลกได้”
โลกเป็นดาวเคราะห์ที่มีชีวิตชีวาซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา โดยส่วนใหญ่แล้วนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าเป็นเพราะปัจจัยภายในโดยเฉพาะการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก ซึ่งทำให้ทวีปมีรูปร่างไม่เหมือนกันในช่วงเวลาของประวัติศาสตร์โลกที่ผ่านมา
กระบวนการทางธรณีวิทยาดังกล่าวส่งผลกระทบมากมายต่อทั้งตัวโลกเองและต่อสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่บนโลก ขณะเดียวกันก็สร้างปรากฏการณ์ธรรมชาติอย่างหนึ่งที่ยังไม่ค่อยเข้าใจกันมากนักนั่นคือ ‘แผ่นดินไหว’ แม้จะทราบความอันตรายของมันเป็นอย่างดี แต่นักวิทยาศาสตร์ก็ยังไม่สามารถคาดการณ์ได้เลยว่ามันจะเกิดขึ้นเมื่อไหร่
พวกเขามุ่งเน้นไปที่การศึกษาใต้โลกเพื่อจับตาดูสัญญาณที่อาจเป็นไปได้ โดยหวังว่าจะเห็นการแจ้งเตือนล่วงหน้าที่อาจบอกได้ว่าแผ่นดินไหวกำลังจะมา อย่างไรก็ตามแทนที่จะก้มมองลงไป แต่นักวิทยาศาสตร์กลุ่มหนึ่งเลือกที่จะแหงนหน้ามองขึ้นบนฟ้าและพบว่ามีอีกหนึ่งปัจจัยที่มีผลต่อแผ่นดินไหว
“ความร้อนจากดวงอาทิตย์เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในชั้นบรรยากาศ ซึ่งอาจส่งผลต่อคุณสมบัติของหินและการเคลื่อนที่ของน้ำใต้ดิน” มาเธอุส เอนริเก้ จุนเกรา ซัลดานา (Matheus Henrique Junqueira Saldanha) นักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์จากมหาวิทยาลัยสึคุบะในญีุ่่ปุ่น กล่าว
“ความผันผวนดังกล่าวอาจทำให้หินเปราะบางและแตกหักได้ง่าย เช่นการเปลี่ยนแปลงของปริมาณน้ำฝนและหิมะละลายอาจทำให้ความกดอากาศบนขอบแผ่นเปลือกโลกเปลี่ยนแปลงไป แม้ว่าปัจจัยเหล่านี้อาจไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำใหเกิดแผ่นดินไหว แต่ก็ยังสามารถมีบทบาทในการช่วยคาดการณ์กิจกรรมแผ่นดินไหวได้”
ดวงอาทิตย์ใต้โลก
โดยทั่วไปแล้วกิจกรรมของดวงอาทิตย์นั้นจะมีการเพิ่มขึ้นและลดลงตามวัฏจักร ซึ่งหากเพิ่มขึ้น ดวงอาทิตย์ของเราก็จะมีการแผ่รังสีเพิ่มมากขึ้นไปตาม ไม่เพียงเท่านั้นยังทำให้มีอุณหภูมิเพิ่มขึ้นเล็กน้อยประมาณ 0.1-0.2 องศาเซลเซียส
เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว จุนเกรา ซัลดานา, โยชิโตะ ฮิราตะ (Yoshito Hirata) และทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยสึคุบะ ได้ลองเพิ่มข้อมูลเข้าไปในแบบจำลองเช่นในด้านบันทึกกิจกรรมของจุดดับบนดวงอาทิตย์ และบันทึกอุณหภูมิของพื้นผิวโลก จากนั้นเข้าสู่แบบจำลองทางคณิตศาสตร์พร้อมกับคำนวณออกมาเพื่อดูว่ามีความสัมพันธ์อยู่ในนั้นหรือไม่
ผลลัพธ์ของพวกเขาแสดงให้เห็นว่าการเพิ่มอุณหภูมิพื้นผิวลงไปในส่วนผสมจะช่วยเพิ่มความแม่นยำในการทำนายแผ่นดินไหวได้ โดยเฉพาะแผ่นดินไหวระดับตื้นที่มีต้นกำเนิดจากเปลือกโลกชั้นบนของดาวเคราะห์
ทีมวิจัยเชื่อว่า แผ่นเปลือกโลกชั้นนี้น่าจะเป็นชั้นที่ได้รับผลกระทบจากอุณหภูมิของบรรยากาศและวัฏจักรของน้ำมากที่สุด จึงสมเหตุสมผลที่การเปลี่ยนแปลงนี้จะทำให้แผ่นเปลือกโลกด้านบน ‘ขยับ’ พวกเขาเน้นย้ำว่าดาวเคราะห์ของเรามีความซับซ้อนมากทั้งในด้านความสัมพันธ์ระหว่างดวงดาวเองและชีวิตบนดวงดาว
อย่างไรก็ตามแม้จะดูเหมือนว่าผลกระทบดังกล่าวยังคงมีค่อนข้างน้อย แต่ก็สามารถนำปัจจัยด้านกิจกรรมบนดวงอาทิตย์นี้ไปคำนวณพร้อมกับแบบจำลองต่าง ๆ เพื่อคาดการณ์แผ่นดินไหวได้แม่นยำขึ้นได้
“เป็นแนวทางที่น่าตื้นเต้น และเราหวังว่าการศึกษาของเราจะช่วยให้มองเห็นภารวมของปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดแผ่นดินไหวได้ดีขึ้น” จุนเกรา ซัลดานา กล่าว
สืบค้นและเรียบเรียง
วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
ที่มา
https://www.discovermagazine.com
อ่านเพิ่มเติม : นักดาราศาสตร์พบหลักฐานว่าดาวอังคารมีทะเลและชายหาดอายุ 3 พันล้านปี
