การสืบพันธุ์ของพืชดอก – ดอกไม้มีความหลากหลายทั้งเรื่องสี กลิ่น รูปร่าง และ ชนิดของดอกไม้
ชนิดของดอกไม้ สามารถจำแนกได้หลายประเภท โดยใช้เกณฑ์ต่างกัน การสืบพันธุ์ของพืชดอก
(ข้อมูลเพิ่มเติม: โครงสร้างของดอกไม้)
1. จำแนกโดยอาศัยเพศเป็นเกณฑ์ แบ่งได้ 2 ชนิด
1.1 ดอกสมบูรณ์เพศ (perfect flower) เป็นดอกไม้ที่มีเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่ในดอกเดียวกัน เช่น ชบา พู่ระหง ถั่ว พริก พุทธรักษา ข้าว มะเขือ
1.2 ดอกไม่สมบูรณ์เพศ (imperfect flower) คือ ดอกที่มีเพียงเพศเดียวเท่านั้น กล่าวคือ เกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียอยู่คนละดอก เช่น ตำลึง เตย ลำเจียก ข้าวโพด ฟักทอง แตงกวา บวบ หน้าวัว
2. จำแนกโดยอาศัยส่วนประกอบของดอกเป็นเกณฑ์ แบ่งได้เป็น 2 ชนิด
2.1 ดอกครบส่วน หรือดอกสมบูรณ์ (complete flower) เป็นดอกที่ประกอบด้วยวง 4 ครบ คือ กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรตัวผู้ เกสรตัวเมีย ได้แก่ ดอกชบา กุหลาบ แค มะเขือ พู่ระหง
2.2 ดอกไม่ครบส่วนหรือดอกไม่สมบูรณ์ (incomplete flower) เป็นดอกที่มีส่วนประกอบทั้ง 4 วงไม่ครบ โดยขาดส่วนใดส่วนหนึ่งไป เช่น ดอกบานเย็น (ขาดกลีบดอก) ดอกหน้าวัวและดอกอุตพิต (ขาดกลีบเลี้ยงและกลีบดอก) ดอกตำลึง ฟักทอง บวบ แตง (ขาดเกสรตัวผู้หรือเกสรตัวเมีย)
ดอกครบส่วนคือดอกสมบูรณ์เพศเสมอ และดอกไม่สมบูรณ์เพศ คือดอกไม่ครบส่วนเสมอ ส่วนดอกไม่ครบส่วนจะเป็นดอกสมบูรณ์เพศ หรือไม่สมบูรณ์เพศก็ได้ เช่นเดียวกัน ดอกสมบูรณ์เพศอาจเป็นดอกครบส่วนหรือไม่ครบส่วนก็ได้
อ่านจำแนกตามจำนวนดอกที่ติดอยู่บนก้านดอกต่อหน้า 2
