มาชูปิกชู ที่แท้จริงชื่อ ฮวยนาปิกชู รายงานทางวิชาการฉบับใหม่ระบุว่าโบราณสถานบนยอดเขาสูงของเปรูไม่ใช่ชื่อ ‘มาชูปิกชู’ (Machu Picchu) ตามที่เรียกกันมาอย่างยาวนานกว่า 100 ปี โดยชื่อที่ถูกต้องจริง ๆ คือ ‘ฮวยนาปิกชู’ หรือ ‘Huayna Picchu’

โดนาโต อามาโต กอนซาเลซ (Donato Amado Gonzales) นักโบราณคดีจากกระทรวงวัฒนธรรมของเปรู และ ไบรอัน เอส เบาเออร์ (Brian S Bauer) นักประวัติศาสตร์และนักมานุษยวิทยาจากมหาวิทยาลัยอิลลินอยส์ ได้ศึกษาบันทึกเอกสารการล่าอาณานิคมของชาวสเปนในศตวรรษที่ 17 เอกสารแผนที่ที่ระบุชื่อไว้ในศตวรรษที่ 19 และบันทึกข้อมูลภาคสนามของไฮรัม บิงแฮม (Hiram Bingham) นักสำรวจชาวอเมริกันผู้ค้นพบเมื่อปี 1911

พวกเขาระบุว่าไม่มีแหล่งข้อมูลใด ๆ ระบุถึงสถานที่ดังกล่าวว่า ‘มาชูปิกชู’ “เราเริ่มต้นด้วยความไม่แน่นอนของชื่อซากโบราณสถานที่บิงแฮมไปพบครั้งแรก จากนั้นจึงตรวจสอบแผนที่รวมทั้งแผนที่หลายฉบับที่พิมพ์ออกมาก่อนที่บิงแฮมจะไปถึงซากโบราณสถาน” บาวเออร์กล่าวและเสริมว่า “มีข้อมูลสำคัญที่บ่งชี้ว่ามีเมืองของชาวอินคาอยู่จริง ๆ แต่ถูกเรียกว่า ‘ปิกชู’ หรือที่เป็นไปได้มากกว่านั้นคือ ‘ฮวยนาปิกชู’”

มีการระบุชื่อซากเมืองโบราณสถานนี้ว่า ‘ฮวยนาปิกชู’ ในแผนที่ฉบับหนึ่งในปี 1904 ซึ่งเป็นช่วงเวลาก่อนที่บิงแฮมจะเดินทางไปยังเปรู 7 ปี และในบันทึกภาคสนามของบิงแฮมระบุเอาไว้ว่าชาวบ้านได้บอกกับเขาวว่าซากเมืองโบราณนั้นมีชื่อว่า ‘ฮวยนาปิกชู’ ด้วยเช่นกัน อีกทั้งชื่อยังปรากฎในรายงานของนักล่าอาณานิคมชาวสเปนเมื่อปลายศตวรรษที่ 16 อีกด้วย

“เราจบลงด้วยเรื่องราวที่น่าทึ่งในช่วงปลายศตวรรษที่ 16 เมื่อชนพื้นเมืองในภูมิภาคนี้กำลังพิจารณาที่จะกลับไปยึดพื้นที่แห่งนี้อีกครั้ง ซึ่งพวกเขาเรียกมันว่า ‘ฮวยนา ปิกชู’” เบาเออร์กล่าวสรุป แล้วชื่อ ‘มาชูปิกชู’ นั้นมาจากที่ไหนกัน? พวกเขาเชื่อว่าอาจเป็นความเข้าใจผิด

ตามบันทึกส่วนตัวของบิงแฮม เขาได้สอบถามชื่อสถานที่แห่งนี้จากชาวพื้นเมืองคนนึงที่ชื่อว่า เมลชอว์ ออร์เตการ์ (Melchor Arteaga) เขาตอบโดยการเขียนมันลงกระดาษว่า ‘Macho Pischo’ แต่บิงแฮมเห็นว่ามันออกเสียงคล้ายกับ ‘pecchu’ เมื่อพูดออกเสียง ทำให้เขาเรียกมันว่า ‘มาชูปิกชู’ ตั้งแต่นั้น

แต่นักโบราณคดีศึกษาลึกลงไปพบว่า ‘มาชูปิกชู’ ไม่เคยพบปรากฎอยู่ในหลักฐานทางประวัติศาสตร์ใด ๆ เลย มันเป็นเพียงชื่อยอดเขาขนาดเล็กใกล้ ๆ กับที่ ‘ฮวยนาปิกชู’ ตั้งอยู่ ดังนั้นจึงอาจเกิดการเข้าใจผิดจากทั้งคนถามและคนตอบ ‘มาชูปิกชู’ จึงกลายเป็นชื่อที่ถูกเรียกไปทั่วโลกและถูกเชื่อมโยงกับชาวเปรูอย่างแน่นแฟ้น

สืบค้นและเรียบเรียง วิทิต บรมพิชัยชาติกุล
เผยแพร่ครั้งแรก มีนาคม 2022

ที่มา

https://www.theguardian.com/travel/2022/mar/23/machu-picchu-inca-site-wrong-name

https://www.smithsonianmag.com/smart-news/have-we-been-calling-machu-picchu-by-the-wrong-name-180979824

https://www.sciencealert.com/white-explorers-might-have-given-machu-picchu-the-wrong-name

https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00776297.2021.1949833

อ่านเพิ่มเติม ทำความรู้จักกับ มาชูปิกชู โบราณสถานของชนเผ่าอินคาใน ชิลี