ชาร์บาต กูลา ถูกจับกุมเมื่อปลายปีที่แล้วเนื่องจากใช้บัตรประชาชนปากีสถานปลอม อันเป็นสิ่งที่ผู้ลี้ภัยชาวอัฟกันหนึ่งล้านคนกระทำกันโดยทั่วไปเมื่อต้องอยู่อย่างผิดกฎหมาย เธออาจต้องติดคุกนาน 14 ปีและถูกปรับ 5 พันเหรียญสหรัฐ ในขณะนั้นเธอยังต้องเลี้ยงดูลูกสี่คน ทั้งที่ตัวเองป่วยเป็นโรคตับอักเสบซี ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตของสามีเธอเมื่อปีก่อนหน้านั้นด้วย โฆษกนางยัลกล่าวว่า “เมื่อปากีสถานจับกุมเธอและกล่าวหาว่าเธอครอบครองบัตรประชาชนปลอม มันก็กลายเป็นเรื่องระดับชาติของชาวอัฟกันและรัฐบาลอัฟกานิสถาน”
หลังจากถูกควบคุมตัวอยู่สองสัปดาห์ ชาร์บาต ก็ถูกปล่อยตัวและเดินทางกลับอัฟกานิสถานกับลูกๆ ของเธอ “อัฟกานิสถานเป็นเพียงสถานที่เกิดของฉัน แต่ปากีสถานเป็นบ้าน ซึ่งฉันคิดเสมอว่าเป็นประเทศของฉัน” เธอกล่าวกับสำนักข่าวเอเอฟีก่อนจากมา “ในเมื่อถูกปฏิเสธ (จากประเทศปากีสถาน) ฉันไม่มีทางเลือกอื่น นอกจากต้องกลับมา”
ปี 2016 ปีเดียว ผู้ลี้ภัยจำนวน 370,000 คนลงทะเบียนเพื่อเดินทางจากปากีสถานกลับอัฟกานิสถาน และอีกนับแสนคนที่จะถูกส่งตัวจากอิหร่านและยุโรปกลับบ้านภายในไม่กี่ปีถัดจากนี้ ด้วยการบังคับให้ออกนอกประเทศ ซึ่งก็รวมทั้งผู้ไม่ได้ลงทะเบียนอย่างชาร์กาตด้วย
“สตรีผู้นี้เป็นสัญลักษณ์ของชาวอัฟกันและยังเป็นสัญลักษณ์ของปากีสถานด้วย” ฮีเทอร์ บาร์ นักวิจัยจากฮิวแมนไรต์วอช (HRW) ผู้ทำงานในอัฟกานิสถานมานาน 10 ปีกล่าว ภาพของเธอที่ปรากฏบนสื่อของปากีสถานทำให้รัฐบาลอัฟกันรู้สึกอัปยัศอดสูในฐานะที่ปล่อยให้พลเมืองของตนหนีไปอยู่ประเทศอื่น รัฐบาลอัฟกันโต้ตอบด้วยการต้อนรับเธอกลับอย่างโอ้อวด ส่งสารว่า “เราก็ดูแลประชาชนของเราได้”
ชาร์บาต กูลา ได้รับการต้อนรับจากประธานาธิบดีอัชราฟ กานี ผู้ซึ่งมอบกุญแจอพาร์ตเมนต์ให้เธอและสัญญาว่าลูกๆ ของเธอจะได้รับการศึกษาและการดูแลสุขภาพ “ผมยินดีต้อนรับเธอสู่อ้อมอกแผ่นดินแม่” เขากล่าวในพิธีเล็กๆ “ผมเคยบอกหลายครั้งหลายหนแล้ว และอยากพูดซ้ำอีกว่า ประเทศของเราย่อมไม่สมบูรณ์ จนกว่าจะรับผู้ลี้ภัยกลับมาหมดทุกคน”
แต่ในเดือนกันยายน เนียหมัด กูล หลานของสามีผู้ล่วงลับของชาร์บาต ร้องเรียนกับสื่ออัฟกันว่ารัฐบาลยังไม่ได้จ่ายเงินค่าเช่าอพาร์ตเมนต์เลย แต่ นางกัล กล่าวว่ารัฐบาลจ่ายค่าเช่าบ้านและค่ายังชีพให้แล้วตั้งแต่เธอกลับมายังอัฟกานิสถาน และเมื่อเธอร้องขอบ้านแบบดั้งเดิม เธอก็ได้ย้ายเข้ามาอยู่ในห้องเช่าขนาด 10 ห้องใกล้ทำเนียบประธานาธิบดี จนกว่าจะหาซื้อบ้านถาวรได้ บ้านใหม่นี้มีระบบรักษาความปลอดภัย เนื่องจากการขึ้นปกของ เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก ทำให้เธอเสี่ยงอันตรายจากชาวอัฟกันอนุรักษ์นิยมที่ไม่คิดว่าสตรีควรปรากฏตัวในสื่อ ชื่อเธอในเอกสารเจ้าของบ้านทำให้เธอกลายเป็นสตรีอัฟกันร้อยละ 17 ที่มีบ้านเป็นของตนเอง
